گروه جامعه: فرقی نمی‌کند چه شعار بهار بافت تاریخی بدهند و چه بخواهند کرمان را برفراز بنشانند، چه شهرداری بافت تاریخی فعال باشد و چه نباشد، روالی که در بافت تاریخی شهر کرمان این میراث نیمه‌جانِ چندصدساله حاکم است بی‌هیچ تغییری، ادامه می‌یابد.
بافت تاریخی کرمان سال‌هاست زیر فشار ساخت‌وسازهای غیرمجاز و بی‌ضابطه از هم پاشیده است. گاهی این فعالیت‌های عمرانی از لابه‌لای کاغذهای طرح‌های مصوب بر روی زمین می‌آیند مثل خیابان گلبازخان در نزدیکی یکی از ورودی‌های بازار تاریخی که بقایای این محله را کامل از بین برد و گاهی از دل مجوزهای کمیسیون ماده پنج؛ مثل ساختمان شش طبقه‌ای که مدتی است در نزدیکی میدان ارگ و با مالکیت یکی از ادارات دولتی در حال احداث است. بنایی که ارتفاع آن از ارتفاع مجازِ مصوب در طرح تفصیلی بافت تاریخی شهر کرمان بالاتر است و باعث آسیب به حریم بصری این اثر شده است.
بیش از یک ماه می‌شود که فعالان اجتماعی و میراثی و رسانه‌های کرمان خواستار جلوگیری از این ادامۀ احداث این ساختمان بلند شده‌اند.
محسن موحدی ـ کارشناس میراثفرهنگی و معاون سابق میراثفرهنگی استان کرمان هفتۀ گذشته در گفت‌وگویی با فردای‌کرمان تصریح کرد که ساختمان شش طبقه دقیقا دارد خلاف ضوابط طرح بافت تاریخی احداث می‌شود. او در پاسخ به «فردای‌کرمان» که آیا در نهایت میراثفرهنگی می‌تواند با پیگیری حقوقی ارتفاع این ساختمان را کوتاه کند؟ اعلام کرد: «قطعا باید به جایی برسد که ارتفاع این ساختمان را کوتاه کنند؛ همان‌طور که چند سال پیش، پروژۀ کنار میدان نقش‌جهان را کوتاه کردند».
موحدی در بخش دیگری از اظهاراتش توضیح داد: «ما محدوده‌ای به‌عنوان بافت تاریخی داریم که در طرح تفصیلی مشخص و مصوب شده است. در ضوابط بافت تاریخی محدودیت ارتفاعی تعریف شده است. من فکر می‌کنم منطق ایجاد می‌کند محدودیت ارتفاع در بافت تاریخی دو طبقه باشد اما به نظرم آنچه در طرح تفصیلی بافت تاریخی کرمان مصوب شده سه طبقه است آن هم در حالی که بناهای تاریخی سه طبقه نبودند و دو اشکوبه بودند. علاوه بر این، قطعا از نظر مصالح و نما هم ساختمان‌های جدید باید هماهنگ با بافت تاریخی باشند. خوشبختانه در محدودۀ بافت تاریخی کرمان از نظر نمای سنتی و منظر به مرور این ضوابط در حال اجراست».
این کارشناس باسابقۀ میراثفرهنگی با تاکید بر اینکه در محدودۀ بافت تاریخی، ضوابط بافت تاریخی از لحاظ نما و مصالح و به ویژه ارتفاع باید حتما رعایت شود، اظهار کرد: «اگر خط آسمان در بافت تاریخی شکسته و بهانه به بقیۀ پلاک‌ها داده شود دردسر ایجاد می‌کند. در سال‌های گذشته جلوی ارتفاع‌سازی بسیاری از مالکان را گرفتیم و اجازه ندادیم ساختمان بلند بسازند؛ حالا وقتی ببینند یک ساختمان بلند در حال احداث است احساس بی‌عدالتی می‌کنند و معترض می‌شوند و باید جوابگوی مالکانی باشیم که در گذشته جلوی آن‌ها را گرفتیم».
حدود یک هفته بعد از این اظهارات و در روز 13 مهرماه ـ سرپرست اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمان گفت که پیگیری حقوقی انجام داده و خواهان ابطال مجوز این ساختمان بلند شده است.
مرتضی نیکرو در این‌باره توضیح داد: «در جریان ساخت‌وساز بلندمرتبه‌ای در محدودۀ بافت و بازار تاریخی کرمان، از همان ابتدا با حضور نیروهای یگان حفاظت اداره کل میراثفرهنگی کرمان، تذکرات لازم در خصوص عدم فعالیت عمرانی و کسب مجوز به پیمانکار ابلاغ شد. برابر اقدامات ثانویه با اخذ حکم قضایی توسط واحد حقوقی این اداره کل، از روند فعالیت پیمانکار جلوگیری به عمل آمده و به صورت هم‌زمان با ارسال مکاتبه به وزارت میراثفرهنگی خواستار ابطال مجوز صادره از طریق کمیسیون ماده پنج در سنوات گذشته برای این سازش شدیم».
به نقل از ایرنا کرمان، سرپرست میراثفرهنگی کرمان با اشاره به طی روند اداری و قانونی در مسیر ابطال مجوز کمیسیون ماده پنج برای این سازه تاکید کرد: «درحال حاضر برابر ابلاغ قضایی، پیمانکار و کارفرمای پروژه متعهد به انجام فعالیت عمرانی فقط در دو طبقۀ اول برای جلوگیری از تضییع حقوق عامه شده و ادامۀ روند کار در طبقات بالاتر منوط به اعلام نتیجه در خصوص رای کمیسیون ماده پنج از طرف وزارتخانه‌های دخیل در صدور این مجوز شده است».
وی با تاکید بر اهمیت صیانت از هویت تاریخی شهر کرمان اظهار کرد: «بافت تاریخی کرمان میراث گران‌‌بهایی است که باید با حساسیت و دقت از آن حفاظت شود، هرگونه ساخت‌وساز خارج از ضوابط و مقررات میراثفرهنگی، تهدیدی جدی برای اصالت و یکپارچگی این بافت ارزشمند به شمار می‌رود.»
نیکرو خاطرنشان کرد: «حفظ سیمای تاریخی شهر و رعایت ضوابط در حریم آثار تاریخی و فرهنگی، مسئولیتی مشترک میان دستگاه‌های اجرایی، شهروندان و متولیان میراث فرهنگی است و اداره‌کل میراث فرهنگی کرمان با جدیت و تعامل با نهادهای مرتبط از هرگونه تخریب یا تغییر غیرمجاز در این محدوده جلوگیری خواهد کرد».
محمد امینی‌زاده ـ رئیس کمیسیون حقوقی، نظارت و ارزیابی شورای شهر کرمان نیز همان روز در صحن علنی شورا به صدور مجوز برای این پروژه انتقاد کرد و گفت: «با وجود مخالفت کمیتۀ فنی و عدم موافقت کتبی اداره کل میراثفرهنگی، کمیسیون ماده ۵ با صدور مجوز ساخت شش طبقه برای این ملک موافقت کرده است؛ در حالی‌که یک ماه پس از تصویب، مکاتبه‌ای از سوی دفتر نظارت وزارت راه و شهرسازی مبنی بر عدم ابلاغ این مصوبه به شهرداری ارسال شده است».
وی از موضوع دیگری نیز پرده برداشت: «آغاز عملیات اجرایی این پروژه بدون صدور پروانه». به نقل از ایرنا کرمان، امینی‌زاده خواستار توقف فوری فعالیت‌ها تا تعیین‌تکلیف قانونی موضوع شد و افزود: «شهرداری باید پاسخگو باشد که چگونه پروژه‌ای بدون پروانه آغاز شده، در حالی‌که شهروندان عادی برای هر اقدام عمرانی ملزم به دریافت مجوز هستند».
وی همچنین از استاندار کرمان خواست تا شخصا به موضوع ورود کند و با توجه به مغایرت قانونی مصوبه کمیسیون ماده ۵، از ادامه روند اجرایی جلوگیری شود.
امینی‌زاده هشدار داد: «در صورت عدم توقف پروژه در بازۀ زمانی مشخص، مسیر قانونی از طریق دیوان عدالت اداری پیگیری خواهد شد».
به گزارش استقامت، این دست اتفاقات بیش از دو دهه است که در کرمان تکرار می‌شوند. با هر پروژۀ جدید، بخش‌هایی از بافت تاریخی و اصالت فرهنگی شهر آسیب دیده و نابود شده است. تخریب تدریجی این میراث نه‌تنها جلوه‌های تاریخی و معماری سنتی کرمان که در ایران حرف بسیار برای گفتن داشت را از بین برده بلکه اقتصاد محلی و گردشگری را از فرصت‌هایی طلایی بی‌بهره گذاشته و کرمان را به شهری بی‌هویت بدل کرده است.
آنچه که امروز باقی مانده تک‌بناهایی در این گوشه و آن گوشۀ محدودۀ بافت تاریخی است و تنها بازار است که به‌صورت یک بافت یکپارچه زنده مانده است. بازاری که ساخت‌وسازهایی مثل ساروج‌پارس یا این ساختمان بلندِ دولتی خرخره‌اش را گرفته و فشار می‌دهند.
موحدی ـ کارشناس میراثفرهنگی در پاسخ به این پرسش که چرا اتفاقاتی مثل این ساختمان بلند در شهر کرمان رخ می‌دهد در حالی که همه می‌دانند بازار تاریخی یک ارزش غیرقابل جایگزین برای شهر است؟ اظهار کرد: «چون مثل یزد نیستیم که مسئولان همه با هم هماهنگ باشند.»
وی ادامه داد: « خوشبختانه در دوران فعلی، آقای تویسرکانی شهردار محترم و آقای دکتر طالبی استاندار محترم نگاه مثبتی به بافت تاریخی دارند. این باید به یک تعصب تبدیل شود و همه یکصدا پافشاری کنیم بر اینکه این بناها ارزش دارند و باید حفظ شوند و هرچه هم که از دست رفته احیا شود».
موحدی با بیان اینکه بناهای زیادی وجود دارد که در معرض تخریب است و باید حفظ شوند، افزود: «وقتی بناها احیا شوند برای دیگر مالکان و مردم الگو می‌شود. به ویژه از لحاظ اقتصادی اگر مردم به این نتیجه برسند که بافت تاریخی دست و پاگیرشان نیست و افت قیمت پیدا نمی‌کند همه مجاب می‌شوند از ضوابط بافت تاریخی دفاع می‌کنند».
حالا همۀ دوستداران شهر و میراث فرهنگی شهر کرمان برای ابطال مجوز ساخت ساختمان مرتفع کنار میدان ارگ لحظه‌شماری می‌کنند. آیا این، آخرین باری است که حریم بازار می‌شکند و قوانین و ضوابط بافت تاریخی زیر پا گذاشته می‌شود؟
نظر خود را بنویسید