اسما پورزنگی‌آبادی
فقط من نبودم که در غرفۀ کرمان در نمایشگاه گردشگری تهران به‌دنبال لوت و شهداد و میمند شهربابک و باغ شازده ماهان می‌گشتم. طی چهار روز نمایشگاه، به‌طور اتفاقی با بازدیدکنندگانی مواجه شدم که تا متوجه می‌شدند در غرفۀ کرمان حضور دارند از این اماکن و مقاصد گردشگری مهم و معروف در استان سراغ می‌گرفتند. به‌جز ارگ بم، جای مابقی سایت‌های جهانی کرمان در غرفه خالی بود. نه کاملا خالی بلکه در حد تعدادی پوستر بر دیوارهای جداکنندۀ هربخش از غرفه و در کلیپ‌هایی که بر روی پردۀ نمایش تعبیه‌شده روی دیوار غرفه پخش میشد و توجه کسی را هم چندان جلب نمی‌کرد حضور داشتند. فقط همین! نه تصویری گیرا از این آثار جهانی ارائه شده بود، نه ماکت یا مدل خاصی برای جلب توجه بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده بود.
آثار جهانی ما همان‌قدر در نمایشگاه غریب بودند که نام کرمان. امسال غرفۀ استان در سالن «38 ب» محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران قرار داشت. سالنی که تقریبا در انتهای غربی این سایت پهناور قرار دارد و دور از دسترس کسانی که از درب‌های شمالی یا جنوبی وارد نمایشگاه می‌شدند. در این سالن استان‌های کرمان، اصفهان، یزد، فارس، مرکزی، قم و خراسان‌های شمالی و جنوبی غرفه داشتند. غرفۀ کرمان در سمت چپ ورودی اصلی سالن بود. در سمت دیگرِ ورودی، قم جای داشت. برای کسانی که وارد می‌شدند دانستن اینکه این غرفۀ مستطیلی‌شکل سمت چپ متعلق به کدام استان است کار راحتی نبود چون تابلوی راهنمای گویا یا تصاویر خاص بزرگی که معرف کرمان باشد و بلافاصله توجه را جلب کند در غرفه نبود.
بر سردر سرتاسری غرفه با خطی نه‌چندان درشت اسامی هریک از شرکت‌کنندگان را نوشته بودند که تنها از فاصله‌ای دور یا با نگاه کردن به سمت سقف سالن قابل خواندن بود. نورپردازی نامناسب این نوشته‌ها خواندن آن را سخت‌تر می‌کرد. همین است که می‌گویم نام کرمان در نمایشگاه غریب مانده بود. بسیار کسانی را دیدم که در میانۀ غرفه ایستاده و می‌پرسیدند اینجا کجاست؟
غرفۀ گنگ کرمان برای اولین‌بار به‌صورت دوطبقه طراحی شده بود به این صورت که در بخش میانی غرفه با عبور از یک پلکان به نیم‌طبقۀ دوم وارد می‌شدیم که با وسعتی کم و تنها برای برگزاری نشست‌های خاص و پذیرایی از شخصیت‌ها تدارک دیده شده بود.
در همین حال، سازۀ غرفه رنگ‌وروی بهتری نسبت به بسیاری از سال‌های پیش به خصوص طراحی سال گذشته داشت و انتقاد کم‌تری را برانگیخت. بهتر از این بابت که برای هر عنصر به‌کار رفته در آن فکر شده بود. در دو طرفِ سردر اصلی که تقریبا در قسمت میانی غرفه جانمایی شده بود دو المان بادگیر و قسمت بالای آن المان کلاه‌فرنگی ایجاد شده بود. بنا به گفتۀ عقیل سیستانی ـ ایده‌پرداز و مشاور طراح، برای طراحی این المان‌ها از معماری عمارت شترگلوی ماهان الگو گرفته بودند.
ماهیت اصلی سازه برگرفته از پلان معماری کاروانسرای چاه‌کوران راور بود. طاق‌های محرابی موزون در سرتاسر غرفه وقار خاصی به چهرۀ این سازه بخشیده بود. در قسمت پشت سازه، نزدیک به دیوار سالن، در سرتاسر طول غرفه کنگره‌هایی اجرا شده بود که در بسیاری از بناهای تاریخی کرمان از جمله در ارگ راین و ارگ بم وجود دارد. نورپردازی این المان‌ها مناسب نبود مثل عرض کم این فضای مستطیلی که با حضور تعداد اندکی از افراد، زود پُر میشد. بماند که میزهای چیده شده در طول غرفه که در فاصلۀ نزدیکی از هم قرار داشتند مانعی برای ورود به غرفه شده بودند. اغلب غرفه‌های دیگر استان‌ها از این نظر وضعیت بهتری داشتند.
در یک نمایشگاه بین‌المللی، طراحی غرفه اهمیت بسیار زیادی دارد، چرا که اولین چیزی است که توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند. با وجود تلاشی که در طراحی بهینۀ سازۀ غرفه و چیدمان آن شده بود تا معرف خوبی برای کرمان باشد حال و هوای مقصد را به بازدیدکننده منتقل نمی‌کرد. الگوبرداری از معماری بناهایی مثل شترگلوی ماهان که حتی برای خود مردم کرمان چندان شناخته‌شده نیستند موجب شد تا ضرورت استفاده از سایر روش‌های معرفی غرفه از جمله نصب تابلوهای راهنما یا تصاویری از بناهای معروف بیش‌تر احساس شود. صحبت از استانی است که همه در آن اتفاق‌نظر دارند در جهان پهناور گردشگری ناشناخته مانده است و چون ناشناخته است گردشگران انتخابش نمی‌کنند.
رنگ‌آمیزی غرفۀ کرمان را می‌توان نقطۀ قوّت طراحی آن دانست؛ رنگی که هر بیننده‌ای را بی‌درنگ به یاد کاهگل و خشت‌های معماری کویری ایران می‌انداخت.
شاید اگر وسعت غرفۀ کرمان بیش‌تر از 400 مترمربع بود یا اگر استان فارس غرفه‌اش طراحی دیگری داشت و آن را با ستون‌های عظیم سفیدرنگی که از معماری ستون‌های کاخ تچر در مجموعۀ تخت‌جمشید الگوبرداری شده بودند بنا نکرده بود یا این سازۀ بزرگ شیرازی‌ها در کنار کرمان قرار نداشت، فرصت بهتری برای دیدن بادگیرها و کنگره‌ها و طاق‌های غرفۀ کرمان فراهم میشد یا اگر به‌جای فارس، غرفۀ کرمان در جزیرۀ میانی سالن و رو به درِ ورودی اصلی جای گرفته بود بهتر دیده میشد؛ این دومی که گویا جزو آرزوهای غیرممکن است چون در نمایشگاه، استان‌هایی که توان بالاتری در گردشگری دارند را در قسمت‌های بهتر سالن‌ها جای می‌دهند و کرمان با گردشگری کم‌رمق نحیف‌اش جایی بهتر از اینجا که بود نمی‌توانست پیدا کند.
جای خالی بسیاری از شهرها
در شروع غرفۀ دالان‌مانند کرمان، بم مستقر شده بود با این دو عنوان: شرکت عمران ارگ و شهرداری و شورای شهر جهانی بم. وسعت غرفۀ بم نسبت به برخی دیگر از شرکت‌کنندگان کرمانی بیش‌تر بود. در انتهای غرفه هم گهرپارک سیرجان جای گرفته بود. بین این دو نقطۀ ابتدایی و انتهایی، میزهایی در لبۀ ورودی این دالان در فاصلۀ نسبتا کمی از هم گذاشته شده بود برای جوامع حرفه‌ای گردشگری استان کرمان، گردشگری سلامت، رفسنجان با عنوان جهان‌شهر پسته و مس، بیمارستان مهرگان با عنوان گردشگری سلامت، جیرفت کهن‌ترین تمدن جهان، شهرداری سیرجان شهر جهانی گلیم، مجلۀ الکترونیکی گردشگری صبح کرمان، گردشگری نجوم و میزی که در اختیار یکی از تولیدکنندگان شیرینی‌های سنتی کرمان قرار داشت.
یکی از مواردی که غرفۀ کرمان را با بسیاری دیگر از غرفه‌ها متمایز کرده بود حضور حمام‌موزه سیم و زر کرمان در این نمایشگاه بود. همچنین، برخلاف گذشته برای صنایع‌دستی غرفه‌ای مجزا در نظر گرفته شده بود و آثاری از پتّه کرمان، چاقوسازی راین، سیس‌بافی بم و فیروزه شهربابک در آن به نمایش گذاشته شده بود. این غرفۀ کوچک بیش‌تر اوقات شلوغ بود. اغلب هنرمندان صنایع‌دستی شرکت‌کننده در نمایشگاه در گفت‌وگو با فردای‌کرمان از جانمایی غرفه، فضایی که برای چیدمان آثار در نظر گرفته شده بود، نورپردازی آن و کمبود فضا برای ارائۀ مطلوب آثار خود گلایه داشتند. گلیم سیرجان در انتهای غرفۀ کرمان و جدا از این رشته‌های هنری معرفی میشد و وضعیت بهتری هم داشت و فضای بیش‌تری برای ارائه. قالی کرمان اینجا هم فراموش‌شده بود.
شهرداری کرمان که در برخی از دوره‌های گذشتۀ نمایشگاه شرکت داشت، امسال به تهران نیامد. شهرداری‌های اصفهان و شیراز و یزد اما با مشارکت یکدیگر غرفۀ مجزایی در چند قدمی غرفۀ کرمان و با عنوان طلایه‌داران گردشگری ایران برپا کرده بودند.
علاوه بر شهر کرمان، شهرهایی مانند ماهان، شهداد، راین، شهربابک، زرند، راور، بافت و ارزوئیه و رابر، بردسیر و لاله‌زار که همه ظرفیت‌های بسیاری برای جذب گردشگر دارند هم غایب بودند. در حالی که شهری مثل کاشان نه در غرفۀ اصفهان که غرفه‌ای مجزا با عنوان جهان‌شهر کاشان داشت و استان یزد تقریبا با همۀ شهرها و شهرستان‌های خود به نمایشگاه آمده بود.
غیبت پیشرانان گردشگری
تاسیسات مهم گردشگری در کرمان از جمله هتل کاروانسرای وکیل، هتل پارس و هتل جهانگردی هم که مثل همیشه غرفۀ کرمان را از برنامه‌های خود خط زده بودند در حالی که بخش مهمی از درآمد گردشگری کرمان را دارند.
از یکی از مسئولان غرفۀ گروه هتل‌های رکسان در سالن دیگری از نمایشگاه سراغ هتل کاروانسرای وکیل (کاروانیکا) را گرفتم. گفت که حضور دارد و میزی مجزا. دو بار مراجعه کردم اما افرادی که باید این هتل را معرفی می‌کردند نبودند.
از دیگر غایبان بزرگ نمایشگاه می‌توان به آژانس‌های مسافرتی اشاره کرد. در حالی هیچ‌یک از دفاتر خدمات مسافرتی کرمان در نمایشگاه حضور نداشتند که در غرفه‌های دیگر استان‌ها، این واحدهای گردشگری حضور فعال و پررنگی داشتند و حتی پکیج‌های تور با تخفیف ویژۀ نمایشگاه به بازدیدکنندگان معرفی می‌کردند. عدم حضور آژانس‌های کرمان چنان دور از انتظار بود که فرحناز اسماعیلیان ـ رئیس جامعه حرفه‌ای اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی استان که از روز نخست تا اختتامیه در غرفۀ کرمان حضور داشت به فردای‌کرمان گفت که بزرگ‌ترین ضعف غرفه غیبت آژانس‌هاست که باید در کنار ما بودند و نبودند.
تله‌کابین کرمان که خود را در جنوب‌شرق کشور بی‌مانند می‌داند هم به نمایشگاه نیامد. شرکت هواپیمایی ماهان که با سرمایه‌گذاری در لوت بخشی از درآمد گردشگری کرمان در جیب‌اش است هم در غرفۀ کرمان نبود. از محور گردشگری هفت‌باغ نیز اثری در نمایشگاه ندیدیم.
یکی از تفاوت‌های مهم نمایشگاه امسال با سال گذشته حضور پنج نفر از راهنمایان گردشگری در غرفۀ استان بود که تلاش زیادی در معرفی مطلوب کرمان به بازدیدکنندگان داشتند.
نمایشگاه منهای لوت
محال است در کرمان از گردشگری سخنی به میان بیاید و از نقش و تاثیر بیابان جهانی لوت بر جذب گردشگر چیزی گفته نشود تا جایی که برخی معتقدند گردشگری کرمان را در حال حاضر همین بیابان جهانی می‌چرخاند. با این وجود کرمان بدون لوت به نمایشگاه آمد و این مشخصۀ حیرت‌انگیز غرفۀ استان بود. جای خالی واضح لوت در نمایشگاه، این پرسش را به میان می‌آورد که آیا برنامه‌ریزی برای معرفی ظرفیت‌های استان به‌درستی انجام شده بود؟ شهرستان اشکذر یزد حسابی روی گردشگرانی که کویر می‌تواند به خود جذب کند کار کرده بود. کمپ کویر شهرآفتاب اشکذر در غرفۀ این شهر حضور داشت و مسئولان آن با شوق بسیار برای بازدیدکنندگان از لذت حضور و بازدید از کویر یزد می‌گفتند. بیابان لوت کجا و کویر یزد کجا؟
با غیبت لوت در غرفۀ کرمان نه‌تنها یک فرصت طلایی برای معرفی یکی از شاخص‌ترین جاذبه‌های طبیعی ایران که یکی از مهم‌ترین مزیت‌های رقابتی گردشگری کرمان به شمار می‌رود از دست رفت بلکه باری دیگر این ضعف بزرگ یادآوری شد که در گردشگری کرمان هرکسی راه خود را می‌رود و ایدۀ خود را دنبال می‌کند بی‌آنکه یک استراتژی منسجم و هماهنگ و یک چشم‌انداز روشن برای آن وجود داشته باشد.
ناگفته نماند که در سالن شمارۀ 41 نمایشگاه و کمی دورتر از غرفۀ اصلی کرمان، غرفۀ محقر و نسبتا خالی‌ای دایر شده بود که عنوان گردشگری ماجراجویانه و ورزشی را داشت. روی دیوارهای آن بنرهایی با تصاویری از بیابان لوت و دوندگانی که در ماراتن‌های لوت شرکت کرده بودند نصب شده بود. معین افضلی ـ مدیر سابق پایگاه لوت در کرمان مسئولیت این غرفه را داشت و تعدادی اقلام ورزشی از جمله تی‌شرت‌هایی با آرم مخصوص در این محل ارائه میشد. این پراکنده‌کاری و نبود نگاه کلان دربارۀ یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری استان جز اینکه باعث درجا زدن گردشگری بشود عایدی دیگری دارد؟
غیبت اتاق کرمان در نمایشگاه
یکی دیگر از غایبان نمایشگاه امسال، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان بود. این غیبت به این دلیل به چشم آمد که سال گذشته، اتاق مسئولیت غرفۀ کرمان را داشت ولی چنان ضعیف عمل کرد که هنوز هم انتقادات نسبت به آن ادامه دارد. اتاق بازرگانی به‌عنوان دبیر طرح گردشگری کرمان 1404 نه‌تنها غرفۀ کرمان را امسال در نمایشگاه همراهی نکرد که در شب نخست نمایشگاه، در اتاق ایران نشستی با عنوان شب گردشگری کرمان برگزار کرد که براساس تصاویر منتشرشده از آن، شخصیت‌هایی چون حسین مرعشی و محمدرضا باهنر هم در این جلسه حضور داشتند. این شخصیت‌ها از نمایشگاه بازدید نکردند همچون بسیاری از نمایندگان استان در مجلس. اتاق بازرگانی جیرفت اما حضور داشت در کنار شهرداری جیرفت و اداره میراث این شهرستان.
امسال شرکت مس حامی اصلی کرمان برای حضور در نمایشگاه بود. در قسمت میانی غرفه و همان‌جا که سردر اصلی تعبیه شده بود بنر و پوسترهایی با عنوان مس حامی گردشگری و مس سرچشمه حامی فرهنگ و هنر نصب شده بود.
شعارهای کمرنگ دولت
استاندار کرمان که حدود چهار ماه این مسئولیت را برعهده دارد، در این مدت به بهانه‌های گوناگون بر دو موضوع تاکید داشته؛ یکی جذب سرمایه‌گذار و دیگری گردشگری سلامت.
مدیرکل میراث‌فرهنگی استان کرمان هم در یک نشست خبری پیش از برگزاری نمایشگاه گفته بود که یکی از محورهای حضور کرمان در این رویداد، گردشگری سلامت است و در این‌باره با رئیس دانشگاه علومپزشکی کرمان جلساتی داشته است.
در نمایشگاه اما تنها بیمارستان مهرگان شرکت کرده بود و در غرفۀ سیرجان از گردشگری سلامت حرفی در میان بود. این در حالی بود که در سالن «38 آ» در همسایگی کرمان، دانشگاه‌های علومپزشکی برخی مناطق کشور از جمله هرمزگان، زاهدان، اصفهان، شیراز، تبریز، مشهد، تهران، کردستان، همدان، ایلام، دانشگاه جندی‌شاپور اهواز و آبادان غرفه‌هایی مجزا داشتند و ظرفیت‌های خود را معرفی می‌کردند.
موضوع سرمایه‌گذاری نیز در غرفۀ کرمان در حد حضور ارشاد حاتمی ـ مدیرکل دفتر تسهیلات و کارآفرینی وزارت میراث‌فرهنگی و حضور برخی مقامات استان در نشست تخصصی با موضوع سرمایه‌گذاری در یکی دیگر از سالن‌های نمایشگاه دنبال شد.
غرفه‌های حرفه‌ای در چنین نمایشگاه‌هایی معمولا با ارائۀ بسته‌های سرمایه‌گذاری، نمایش طرح‌های اقتصادی، معرفی فرصت‌های مشارکت بخش خصوصی و حتی برگزاری جلسات مشاوره‌ای با سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند تا علاوه بر تبلیغ جاذبه‌های خود، راه ورود سرمایه را هموار کنند. اما در غرفۀ کرمان از این موضوع غفلت شده بود و همین نشان می‌دهد رویکرد اصلی در گردشگری کرمان همچنان به مصرف‌کنندۀ نهایی (گردشگر) محدود شده و سرمایه‌گذاری، توسعۀ زیرساخت‌ها و ایجاد فرصت‌های اقتصادی کمتر مورد توجه است.
این در حالی است که برخی استان‌ها با عزم جدی در زمینۀ جذب سرمایه‌گذار به نمایشگاه آمده بودند. به‌عنوان مثال در محدوده‌ای که غرفۀ اصفهان قرار داشت، غرفه‌ای با عنوان کاروانسرای مادرشاه دایر شده بود که ماکت بزرگی در میانۀ آن قرار داده بودند. این ماکت جزئیات بخش‌های گوناگونِ منطقۀ ویژۀ گردشگری کاروانسرای مادرشاه در اصفهان را نشان می‌داد. شرکت مهستان نقش‌جهان ارائه‌کنندۀ این طرح است که تاکنون کاروانسرا را احیا و تبدیل به رستوران کرده است. برای ایجاد منطقۀ ویژۀ گردشگری نیز کاربری‌های متعددی از جمله اقامتگاه و پاساژهایی در دورتادور کاروانسرا در یک طبقه طراحی کرده‌اند تا حریم ارتفاعی این بنا حفظ شود. بنا به گفتۀ رفیعی مسئول این غرفه، ساخت این پاساژها در مرحلۀ اسکلت بتنی است. او در گفت‌وگو با فردای‌کرمان ضمن ارائۀ توضیحاتی دربارۀ این سرمایه‌گذاری گفت که ماکت طرح را به نمایشگاه آورده‌اند تا بتوانند مذاکرات مفیدتری با متقاضیان سرمایه‌گذاری داشته باشند. او اظهار کرد که در جذب سرمایه‌گذار سیاست‌های متفاوتی را دنبال می‌کنیم. از جمله اینکه کار را به مرحله‌ای می‌رسانیم که خود را نشان بدهد. این روش جذاب‌تر از نشان دادن زمین خالی است.
اخطار به جیرفت و رفسنجان
اگر قرار باشد یک ارزیابی شتابزده از شرکت‌کنندگان در غرفۀ امسال کرمان انجام شود، هر نوع فهرستی که از نتایج آن حاصل می‌‌شود، در آن، نام جیرفت و رفسنجان از لحاظ حضور ضعیف‌شان ثبت خواهد شد. رفسنجان که سال گذشته در نمایشگاه پررنگ و پویا ظاهر شده بود امسال، با وجود اینکه حامی اصلی غرفۀ کرمان، مس بود در غرفه‌ای کوچک مستقر شده و هیچ رویداد و یا محصول نمایشی ویژه‌ای نداشت.
جیرفت هم که در غرفه‌اش میوه‌هایی از جمله نارنگی و پرتقال و گریپ‌فروت جنوب استان را عرضه می‌کرد از سوی بسیاری مورد انتقاد قرار گرفت. جیرفت به اتکای سایت‌های باستانی خود به‌ویژه کنارصندل که یکی از گزینه‌های جدی استان برای ثبت جهانی در آینده است و همچنین آداب و رسوم و فرهنگ غنی و طبیعت برخی مناطقش از جمله دلفارد می‌تواند توجه گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کند، بر گردشگری کشاورزی تمرکز دارد اما غافل از اینکه گردشگری کشاورزی نوعی از گردشگری تجربه‌گراست که به گردشگران فرصت مشارکت در کاشت و داشت و برداشت محصولات در مزرعه و باغ را فراهم می‌کند و ارتباط چندانی با کیفیت محصول تولیدشده ندارد. ابراهیم بشارتی ـ رئیس میراث‌فرهنگی جیرفت در جمع خبرنگاران بر انتقاداتی که به غرفۀ جیرفت وجود داشت صحه گذاشت اما گفت که در شهرستان بسیار تاکید کرده که همه برای حضور پرقدرت جیرفت در نمایشگاه کمک کنند ولی دیگر نهادها بی‌توجهی کردند و کمک ندادند.
مشارکت جمعی
یکی از شگفتی‌های نمایشگاه امسال حضور نهادهایی از برخی استان‌ها بود که در کرمان هیچ کنشی در حوزۀ گردشگری ندارند از جمله اداره کل محیط زیست اصفهان یا شرکت شهرک‌های صنعتی استان یزد. با مسئول غرفۀ محیط‌زیست اصفهان گفت‌وگو کردم. کتاب‌های قطوری را نشانم داد که هریک مربوط به طرح‌های مطالعاتی مناطق چهارگانۀ محیط زیست این استان بودند. گفت که برای تمام مناطق طرح تهیه کرده‌اند و به نمایشگاه آورده‌اند تا سرمایه‌گذاران را با این فرصت‌ها آشنا کنند.
کلمپه و قطاب کرمان در تهران
در حالی که میراث‌فرهنگی استان قبل از نمایشگاه از برنامه‌ریزی برای معرفی فرصت‌های کرمان در حوزۀ گردشگری خوراک خبر داده بود، از خوراکی‌های محلی استان خبری نبود. تنها یکی از تولیدکنندگان شیرینی‌های سنتی حضور داشت که کلمپه و قوّتو و قطاب را معرفی و عرضه می‌کرد.
در سالن دیگری و جدا از سالن و غرفۀ کرمان اما غرفه‌ای راه‌اندازی شده بود که در آن ردیف‌هایی از کلمپه و قطاب کرمان چیده شده و عده‌ای هم برای خرید جلوی آن صف کشیده بودند. مسئول این غرفه گفت که شیرینی‌هایی عرضه می‌کنند مخصوص کرمان است اما کارگاه تولیدی آن‌ها در تهران فعالیت دارد.
در محوطۀ ورودی سایت دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران نیز در چند راسته طولانی، غرفه‌هایی ایجاد شده بود که خوراک مناطق گوناگون کشور را عرضه می‌کردند که کرمان در اینجا هم حضور نداشت.
رویدادهای زنده و تعاملی
با این همه، یکی از نقاط قوّت غرفۀ کرمان اجرای آئین سنتی حنابندون توسط گروه هنری آنارام از جیرفت بود. اجرای موسیقی محلی و نمایش این آئین در سه روز نمایشگاه بازدیدکنندگان زیادی را به غرفۀ کرمان و به تماشای این بخش از فرهنگ غنی ایران‌زمین کشاند. به‌جز این، کرمان رویداد مهم دیگری نداشت.
یکی از راه‌های موفقیت غرفه‌های نمایشگاهی، برگزاری رویدادهای زنده مانند کارگاه‌های اجرا و حتی آموزش هنرهای سنتی، نمایش آئین‌‌های فرهنگی، موسیقی سنتی و جلسات پرسش و پاسخ با فعالان گردشگری و حتی مسابقه‌هایی با موضوع گردشگری است. کرمان به‌جز آئین حنابندون که اجراهای مکرر داشت و یک اجرای موسیقی محلی از یزدان‌آباد زرند، رویداد مهم دیگری نداشت. برخی از غرفه‌های دیگر استان‌ها از جمله فارس نمایش زندۀ خلق آثار صنایع‌دستی داشتند. همچنین، هنرمندان شیرازی در یک ابتکار جالب، دامن قصه‌گویی خود را معرفی کردند. یک خانم قصه‌گو این دامن بزرگ را پوشیده بود و براساس شخصیت‌های عروسکی که بر روی آن طراحی شده بود قصه می‌گفت که بسیار هم مورد استقبال قرار گرفت.
درس‌هایی برای آینده
نمایشگاه گردشگری تهران که 23 بهمن‌ماه شروع شد، روز جمعه 26 بهمن‌ماه به پایان رسید؛ غرفۀ کرمان با تمام نقاط قوت و ضعفش، فرصتی بود که برخی ظرفیت‌های این استان را نشان دهد و در عین حال، کاستی‌های موجود را نیز عیان کند. نمایشگاه‌ها تمام می‌شوند و آنچه که باقی می‌ماند، نتایج و درس‌هایی است که باید از آن گرفت.
گردشگری کرمان نمی‌تواند در انتظار بماند؛ نه در انتظار بودجه‌ای که روزگاری برسد، نه به امید وعده‌هایی که این و آن می‌دهند. این صنعت نیازمند برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و حرکت جدی به سمت توسعۀ پایدار است. آنچه امروز در نمایشگاه‌ها دیده نمی‌شود، فردا در سفرها هم دیده نخواهد شد و ضعف‌هایی که در نمایشگاه هست با شدت بیش‌تر در دنیای واقعی گردشگری رخ خواهد نمایاند.
نظر خود را بنویسید