اسما پورزنگی‌آبادی
پس از انتخاب دکتر مسعود پزشکیان به‌عنوان رئیس دولت چهاردهم، انبوهی از مطالبات انباشته‌شده به صفحات روزنامه‌ها و سایت‌های خبری و کانال‌های تلگرامی و صفحه‌های اینستاگرامی روانه شده است. اقشار و گروه‌های گوناگون خواسته‌های خود را با رئیس‌جمهور منتخب در میان می‌گذارند و همه امیدوارند با رویکردی که دکتر پزشکیان در ایام تبلیغات انتخابات داشت، با تکیه بر دانش و تخصص تیم خود، پاسخ درستی به این خواسته‌ها بدهد و گره از کارهای فروبستۀ ساکنان این سرزمین بردارد.
در حال حاضر، حوزۀ مسائل و آسیب‌های اجتماعی با چالش‌ها و معضلات جورواجوری دست به گریبان است.
از زهرا موسی‌پور، فعال اجتماعی و مدیرکل اجتماعی و فرهنگی سابق استانداری کرمان خواستم تا اولویت‌های دولت دکتر پزشکیان در کرمان را تشریح کند.
او در این‌باره به خبرنگار استقامت گفت: «همان‌طور که خود دکتر پزشکیان هم بارها گفته‌اند باید دولت ملی در کشور تشکیل شود و همۀ افراد ماهر و کاردان و پاک‌دست و مدافع حقوق و آزادی‌های اساسی مردم و کسانی که معتقد به اجرای قانون اساسی و ایجاد اصلاحات در برنامه‌ها هستند برای مدیریت و پیشبرد امور به‌کار گرفته شوند».
وی افزود: «مردم امیدوارانه منتظر تحولات در کشور هستند».
وی ادامه داد: «عدم حضور مردم در دور اول انتخابات یک عقب‌نشینی آشکار بود. مردم این تاکتیک را به‌کار گرفتند و نیامدند اما در گام دوم وارد میدان شدند. هر دو این رویکردها پیام‌های فراوانی برای حکمرانی در کشور دارد و همه باید گیرنده‌ها را طوری تنظیم کنند تا این سیگنال‌ها را دریافت کنند».
توسعه از پایین به بالا
موسی‌پور سپس با اشاره به ظرفیت‌های فراوان استان کرمان در حوزه‌های متعدد اظهار کرد: «استان ما نقاط قوت فراوانی دارد که می‌تواند این داشته‌ها و ظرفیت‌ها را برای توسعه به خدمت بگیرد».
وی بیان کرد: «اگر توسعۀ کشور را در مفهوم کلان در نظر بگیریم، باید توسعه را از پایین‌ترین سطح شروع کنیم و ببینیم که مثلا توسعۀ یک روستا و یک شهر و یک بخش و بعد یک استان در چیست؟ اگر این روند ادامه پیدا کند توسعه در کشور محقق می‌شود».
وی افزود: «با تجریبات و تخصصی که بنده در حوزۀ اجتماعی دارم می‌گویم هیچ‌گاه نمی‌توانیم از بالا به پایین تغییرات ساختاری را اعمال کنیم و نتیجۀ مطلوب بگیریم. هر کاری در این زمینه باید از سطح پایین شروع شود و رشد کند تا به سطوح بالا برسد».
اعتماد و رفع شکاف بین مردم و دولت
مدیرکل سابق اجتماعی استانداری کرمان در ادامه با بیان اینکه مسائل اجتماعی استان کرمان از مسائل کشور جدا نیست، اظهار کرد: «وقتی آسیب‌های اجتماعی را بررسی می‌کنیم می‌بینیم چندین آسیب مهم و اولویت‌دار هستند که در استان‌های مختلف هم ممکن است شرایط متفاوتی داشته باشند».
وی گفت: «اما یکی از مواردی که در حوزۀ اجتماعی باید در کرمان و کشور مورد توجه جدی قرار گیرد ترمیم شکاف و گسست رابطۀ بین مردم و دولت است. در این زمینه باید به افزایش سرمایۀ اجتماعی کمک کنیم».
وی توضیح داد: «سرمایۀ اجتماعی نیز همچون سایر سرمایه‌ها به مرور زمان شکل می‌گیرد از دست رفتن آن اما می‌تواند بسیار به‌سرعت اتفاق بیفتد. در حوزۀ مسائل اجتماعی نخستین اقدام این است که شکاف بین دولت و ملت را برطرف کنیم».
وی اضافه کرد: «این شکاف چگونه برطرف می‌شود؟ با به‌کارگیری انسان‌های ماهر و متخصص و کاردان و متعهد».
موسی‌پور خاطرنشان کرد: «چطور وقتی نیاز به پزشک داریم به دنبال متخصص‌‌ترین آن می‌رویم؟ وقتی هم می‌خواهیم مدیری را انتخاب کنیم باید متخصص‌ها انتخاب شوند و مسائلی مثل اینکه فلانی در فلان ستاد و فلان حزب و گروه بوده نباید دخالت داده شود. این شیوۀ عمل، ارتباط بین ملت و دولت را خدشه‌دار کرده است».
وی با تاکید بر اینکه وقتی فرد متخصص فارغ از گرایشی که دارد به‌کار گرفته می‌شود محیط و سازمان خود را آباد می‌کند، ادامه داد: «با توجه به فضای رسانه‌ای که بر کشور حاکم است مردم و به‌ویژه جوان‌ها جست‌وجو و اطلاعات موردنیاز خود را به‌سرعت کسب می‌کنند. نسل z عملکردها را بررسی می‌کند و به‌دنبال نتایج در کوتاه‌مدت است. بنابراین، باید از فرصت‌ها به خوبی استفاده شود و با سپردن امور به مدیران متخصص و کارآمد راه درست رسیدن به اهداف را طی کرد».
این فعال اجتماعی بیان کرد: «آسیب‌هایی مثل اعتیاد و طلاق و ... وجود دارد اما بزرگ‌ترین آسیب در جامعۀ ما عدم اعتماد است. اگر اعتماد نباشد مگر می‌توانید این معضلات را حل کنید؟ پس دولت ابتدا باید رفتار عاقلانه از خود نشان دهد تا از آسیب‌های بیش‌تر جلویگری کند».
وی افزود: «من فکر می‌کنم دولت جدید در سطح کشور و استان با انتخاب و انتصاب مدیران متخصص و کاربلد و مومن و پاک‌دست می‌تواند از حجم آسیب‌ها بکاهد. این، گام اول کاهش آسیب‌هاست و فکر می‌کنم دولت جدید باید به این موضوع توجۀ ویژه‌ای داشته باشد».
جلوگیری از بازتولید آسیب‌ها
موسی‌پور سپس گفت: «به‌جای اینکه آسیب‌ها را اولویت‌بندی کنم که داستانی بی‌پایان دارد می‌خواهم بر این تاکید کنم که باید از بازتولید آسیب‌ها جلوگیری کنیم و این امر، با نگاه به ظرفیت‌های درون استان امکان‌پذیر است».
وی با اشاره به ظرفیت‌های گستردۀ استان در حوزه‌های گردشگری و کشاورزی و صنعت و معدن و تاکید بر استفادۀ درست از آن افزود: «کرمان در حوزۀ گردشگری یک برند در کشور است اما چقدر از این ظرفیت استفاده می‌کنیم؟ در حوزۀ صنایع و معادن در کشور جای دیگری مثل کرمان داریم؟ چرا با این زیرِ زمین غنی، روی زمین این‌قدر فقیر هست؟».
وی ادامه داد: «با عدم بهره‌گیری صحیح از این ظرفیت‌ها فقر ایجاد شده است. فقر هم بسیار آسیب‌زاست بنابراین، برای اینکه آسیب‌ها را از بین ببریم باید فقر را از بین ببریم. سخن ائمه را هم داریم که از دری فقر بیاید، ایمان از در دیگر خارج می‌شود. کسی که ایمان ندارد و فقیر هم هست را کجا می‌خواهید پیدا کنید؟ گوشۀ کتابخانه؟ در باشگاه ورزشی؟ در لابراتوار علمی؟ قطعا خیر».
مدیرکل اجتماعی و فرهنگی سابق استانداری کرمان یادآور شد: «معادن استان به‌تنهایی برای ادارۀ کرمان و حتی چند استان دیگر کافی است. باید ببینیم این معادن دست کیست و درآمدهای حاصل از آن کجاست؟ حساب‌های بانکی درآمدهای حاصل از معادن آیا در استان است؟ چقدر جوان داریم که به وام ازدواج نیاز دارند. چرا وام آن‌ها داده نمی‌شود؟ چون منابع بانکی کافی نداریم. یک دلیل آن این است که درآمدهای حاصل از استان در حساب‌های بانکی کرمان در گردش نیست».
چالش‌های حوزۀ سلامت
وی سپس بیان کرد: «آیا وضعیتی که در حال حاضر در حوزۀ سلامت داریم آسیب‌زاست یا نه؟ پاسخ من مثبت است».
موسی‌پور افزود: «چقدر دستگاه‌های درمانی در استان داریم که چون نتوانستیم قطعات آن را تامین کنیم از رده خارج شده‌اند. کسانی که بیمار هستند و به این امکانات نیاز دارند باید با صرف هزینه‌های فراوان از این شهر به آن شهر و از این استان به آن استان بروند. این وضعیت برازندۀ مردم نیست».
وی تاکید کرد: «در حوزۀ مسائل اجتماعی یکی از اقداماتی که دولت باید انجام بدهد این است که سیستم بهداشت و درمان مطلوبی را در کشور و از جمله در استان ما حاکم کند».
وی ادامه داد: «سیستم تامین دارو و تجهیزات پزشکی نیز در کل کشور باید اصلاح و تقویت شود. مردم زیادی هستند که به‌دنبال دارو از این شهر به آن شهر و از این داروخانه به داروخانۀ دیگر مراجعه می‌کنند و آخر سر هم دارویی را پیدا می‌کنند که ممکن است تقلبی باشد و بابت چنین شرایطی مجبورند هزینه‌های بالایی هم بپردازند».
وی تاکید کرد: «باید ساختار کشور در زمینۀ تامین و واردات دارو شفاف باشد. عده‌ای این شفافیت را نمی‌خواهند و سودشان در غیرشفاف بودن است. دولت دکتر پزشکیان اما باید این موضوع را حل و شفافیت را حاکم کند».
غفلت از گردشگری سلامت
وی در ادامه با بیان اینکه در حوزه‌های مختلف گردشگری استان کرمان ظرفیت فراوانی دارد، گفت: «آیا می‌توانیم به توریسم سلامت در کرمان فکر کنیم؟ بله. همین الان در اطراف بیمارستان‌ها چقدر مسافران را می‌بینیم که چادر زده‌اند. این‌ها مهمانان ما هستند اما ببینید چه وضعیتی دارند».
موسی‌پور افزود: «باید توریسم سلامت در استان جدی گرفته شود و در این زمینه، هم تعدادی هتل و مهمانسرا برای بیماران و همراهان آن‌ها ساخته شود و هم سیستم درمان و تجهیزات و امکانات موردنیاز تقویت و تجهیز شود».
وی بیان کرد: «من وقتی این مسافران که از هرمزگان یا سیستان‌وبلوچستان آمده‌اند را در اطراف بیمارستان‌ها می‌بینم که چادر زده‌اند یا پتویی پهن کرده و روی آن نشسته‌اند خیلی غصه می‌خورم».
وی ادامه داد: «این‌ها نشان می‌دهد که به این توانمندی استان در حوزۀ گردشگری توجه کافی نداشته‌ایم و از آمارها و تقاضایی که هست استفاده نمی‌کنیم. اگر تعداد بیمارانی که برای بهره‌گیری از خدمات درمانی به استان مراجعه می‌کنند به جامعه و سرمایه‌گذاران منتقل شود در این صورت سرمایه‌گذاران رغبت و انگیزه پیدا می‌کنند».
وی اظهار کرد: «البته در مراحل بعدی نباید سرمایه‌گذار را تنها گذاشت. برای حمایت از سرمایه‌گذاران بانک‌ها باید چابک و همراه باشند. وقتی همۀ این اتفاقات رقم بخورد نتایج رضایت‌بخشی به دنبال خواهد داشت».
مهاجرت نگران‌کنندۀ نخبگان
موسی‌پور در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه یکی از آسیب‌های امروز جامعۀ ما مهاجرت نخبگان است و کسی هم به آن توجه نمی‌کند، گفت: «پرستاری که از استان ما خارج می‌شود آسیبی بزرگ به‌دنبال دارد چون وقتی یک پرستار می‌رود پرستاران موجود باید چندبرابر کار کنند در نتیجه بهداشت روانی آن‌ها به خطر می‌افتد و بیماران هم خدمات کامل و کافی دریافت نمی‌کنند و حوزۀ آسیب مدام تولید و بازتولید می‌شود».
وی با تاکید بر اینکه مهاجرت نخبگان از جمله پزشکان بسیار نگران‌کننده است، افزود: «به آمارهای این حوزه اشاره نمی‌کنم ولی می‌توانید از دانشگاه علوم‌پزشکی این را بپرسید. رقم آن بسیار مایوس‌کننده است».
وی خاطرنشان کرد: «وقتی نخبگان می‌روند مجبورید جامعه را با افراد ضعیف‌تر اداره کنید و این، آسیب‌هایی به‌دنبال دارد».
موسی‌پور ادامه داد: «من در همۀ مسئولیت‌هایی که پیش از این داشتم همیشه به این فکر می‌کردم که باید در مقابل نخبگان فرش قرمز پهن کنیم. همان کاری که برای سرمایه‌گذاران باید انجام بدهیم».
وی گفت: «فرد نخبه می‌تواند نخبگان دیگر را تربیت و شناسایی کند. وقتی نخبگان از دست بروند، علاوه بر تاثیرات ناشی از نبود آن‌ها، روند نخبه‌پروری و تامین نیروی شایسته نیز مختل می‌شود».
افسردگی و کم‌آبی
موسی‌پور در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: «مگر همۀ آسیب‌های اجتماعی اعتیاد و طلاق و تکدی‌گری است؟ خیر. وقتی مردم شاد نباشند و افسرده و درگیر مسائل خاص باشند بزرگ‌ترین آسیب‌ها را تجربه می‌کنیم».
وی افزود: «باید میزان افسردگی در جامعه را با کشورهای همسایه مقایسه کنیم و برای رفع این وضعیت برنامه‌ریزی و اقدام شود».
وی ادامه داد: «یکی از آسیب‌های جدی ما کم‌آبی است. اگرچه در کل کشور این مشکل وجود دارد ولی در کرمان بیش از سایر مناطق است. این چالش می‌تواند ابعاد گوناگون اقتصادی و اجتماعی داشته باشد».
وی تاکید کرد: «از دولت دکتر پزشکیان انتظار داریم در زمینۀ تامین آب شرب و کشاورزی و صنعت استان کرمان فکری اساسی داشته باشند و آب را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی دنبال کنند».
بیکاری تحصیل‌کردگان
مدیرکل سابق اجتماعی و فرهنگی استانداری کرمان در ادامه، با تاکید بر حل مشکل بیکاری در استان گفت: «زیر زمین و روی زمین استان نعمت‌ها و ظرفیت‌های فراوانی وجود دارد با این حال در ایجاد فرصت‌های شغلی واقعا مشکل داریم».
وی افزود: «حدود 40 درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها بیکار هستند و در قشر بانوان این آمار دو برابر می‌شود».
وی ادامه داد: «بسیاری از افراد هستند که با صرف وقت و هزینه و با کوشش فراوان دانش و مدرکی کسب کرده‌اند اما شغلی برای آن‌ها وجود ندارد. یا بیکارند یا مجبورند در شغلی فعالیت کنند که ربطی به تخصص و حتی علاقه‌شان ندارد».
وی با تاکید بر اینکه دولت آقای دکتر پزشکیان باید این مسائل را حل کند، اظهار کرد: «باید فرصت‌های شغلی استان شناسایی شود و دانشگاه‌ها نیروی مورد نیاز در سطوح مختلف را تامین کنند».
وی خاطرنشان کرد: «در کشور بیش‌تر به دنبال لیسانس و فوق لیسانس هستیم و الان هم تب دکترا بالاست. در حالی که به نیروی تکنیسین نیاز بیش‌تری داریم».
وی اضافه کرد: «همۀ این‌ها مسائل اجتماعی هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند».
سلامت و امنیت غذایی
موسی‌پور با بیان اینکه امنیت غذایی در استان باید به‌طور جدی در استان مود توجه قرار بگیرد، اظهار کرد: «ما باید بتوانیم غذای سالم به دست مردم برسانیم. وقتی نیروی متخصص مدیریت امور را در دست بگیرد این اقدامات را انجام می‌دهد اما وقتی کسی دانش کافی ندارد مگر می‌تواند مسائل را به‌درستی تشخیص بدهد و اداره کند؟».
وی افزود: «ما در مصرف کودهای شیمیایی و کودهای وارداتی در استان مسائل خاصی داریم و غذا و میوه با افزودنی‌ها یا سموم نامناسب به دست مردم می‌رسانیم. زمانی که بنده در دفتر اجتماعی مسئولیت داشتم اسناد هفت‌گانۀ امنیت غذایی را تهیه کردیم. چرا این کارها را انجام می‌دادیم؟ چون در حوزۀ اجتماعی سلامت مردم را به‌عنوان یک اولویت جدی می‌دانستیم».
حمایت از کارآفرینی
این فعال اجتماعی در ادامۀ این گفت‌وگو بیان کرد: «در استان کرمان می‌خواهید آسیب‌های اجتماعی را حل کنید؟ کارآفرینی کنید».
وی توضیح داد: «مگر کم افراد فعال درحوز‌ه‌های صنایع‌دستی و صنایع خانگی و صنایع کوچک پربازده در استان وجود دارد؟ آمارها و ارقام ساختگی را باید بیرون بریزیم و ببینیم واقعا در حوزۀ کارآفرینی چه خبر است؟ آیا وقتی یک دستگاه در خط تولید خراب می‌شود توان آن را دارند در زمان کوتاهی مجدد دستگاه را به خط تولید برگردانند؟».
وی گفت: «گاهی که کنار کارآفرینان می‌نشینم بعضی از آن‌ها به‌خاطر مشکلات و موانع زیادی که بر سر راه‌شان وجود دارد گریه می‌کنند!».
موسی‌پور با تاکید بر اینکه حوزۀ کارآفرینی باید با افراد قوی و پرانگیزه مدیریت شود، افزود: «نمی‌توان ادارۀ امور کارآفرینی جامعه را به فردی سپرد که در عمرش یک کار تولیدی نداشته است اما وقتی یک کارآفرین برتر مدیریت را انجام بدهد دغدغه‌ها و مسائل را می‌داند و می‌تواند برای حل مشکلات بهتر عمل کند».
وی ادامه داد: «توجه به حوزۀ کارآفرینی و حمایت از کارآفرینان می‌تواند در کنترل آسیب‌های اجتماعی بسیار موثر باشد».
مهاجران افغانستانی
موسی‌پور سپس اظهار کرد: «یکی دیگر از مسائل استان آمار بالای مهاجران افغانستانی است. در آموزش‌وپرورش تعداد زیادی دانش‌آموز مهاجر داریم. در حوزۀ بهداشت و درمان نیز با این مهاجران مسائل و مشکلاتی وجود دارد».
وی افزود: «باید کسانی را به‌عنوان مهاجر بپذیریم که توان ادارۀ امور و زندگی خود را داشته باشند. وقتی یک ایرانی می‌خواهد اقامت کشور دیگری را بگیرد تا از سلامت و اخلاق و پایبندی او به حقوق شهروندی و درآمدش اطمینان حاصل نکنند اقامت را نمی‌دهند. ما اما این‌طور عمل نمی‌کنیم».
وی یادآور شد: «همین مهاجرانی که الان در کشور و استان ما زندگی می‌کنند اگر بخواهند به کشورهای دیگر بروند باید حداقل‌های لازم را داشته باشند ولی ما چنین مواردی را رعایت نمی‌کنیم و دچار مشکلاتی شده‌ایم».
وی همچنین بر تامین امنیت شغلی کارگران تاکید و اظهار کرد: «در حوزۀ صنعت و معدن کارگران زیادی هستند که مطالباتی دارند و گاهی در جاهایی تجمع می‌کنند. به صحبت‌های آن‌ها باید توجه شود و از یاد نبریم که آسیب از دل این شرایط بیرون می‌آید».
وی در پایان گفت: «بزرگ‌ترین عامل آسیب در کشور تورم است حتی برای کسی که دستش به دهانش می‌رسد این شرایط اقتصادی مشکلاتی ایجاد کرده است».
وی افزود: «اگر تورم کنترل شود بسیاری از معلمان و کارمندان و ... مجبور نیستند در ساعات بیکاری به‌دنبال شغل دوم و سوم بروند بلکه در ساعات بیکاری مطالعه و تفریح می‌کنند و روز بعد با حال خوش به محل کار می‌روند و بهره‌وری بالاتری خواهند داشت». وی گفت: «تورم مشکلات زیادی را به‌صورت دومینووار تکرار می‌کند و دولت چهاردهم باید برای مهار آن اقدامات جدی انجام دهد».
نظر خود را بنویسید