گروه اقتصاد - همایش بین‌المللی کرمان آیدکس 2024 پنج‌شنبه 27 اردیبهشت‌ماه پس از 4 روز به کار خود پایان داد.
مراسم اختتامیۀ این همایش با حضور مسئولان استانی و کشوری در محل دانشگاه هایتک ماهان برگزار شد.
این همایش با هدف معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف، تسهیل مسیر توسعه و تحول در کرمان و شناسایی ظرفیت‌های ناشناختۀ استان به مدت 4 روز توسط اتاق کرمان برگزار شد. طی این همایش با برگزاری پنل‌های تخصصی، ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در استان کرمان معرفی شد.
به گزارش استقامت، علی نقوی، دبیر همایش کرمان آیدکس 2024 با اشاره به اینکه یک تیم اجرایی 200 نفره برگزاری این همایش را به عهده داشت. گفت: «برای اولین بار استان کرمان میزبان سُفرا و نمایندگان 16 کشور به‌طور همزمان بود».
وی با اشاره به شکل‌گیری رویداد کرمان آیدکس برای معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان و جذب سرمایه‌گذار، بیان کرد: «توسعۀ ایران در این شرایط خاص بسیار حائز اهمیت است. دولت با همۀ ابزارهایی که در اختیارش قرار دارد، در بودجۀ 1403 اگر همۀ فروش نفت محقق شود و همۀ مالیات اخذ شود، همۀ این اتفاقات هزینه‌های دولت می‌شود، پس دولت ابزاری برای توسعۀ کشور شاید در اختیار نداشته باشد و حتما باید نقش بخش خصوصی در توسعۀ کشور به واسطۀ سرمایه‌گذاری پررنگ‌تر شود و این رویداد سعی کرد که این گفتمان را تقویت کند».
نقوی با اشاره به ارائۀ 23 پنل تخصصی در رویداد کرمان آیدکس 2024، افزود: «موضوع ناترازی انرژی در کشور، ضرورت توسعۀ نیروگاه‌های تجدیدپذیر، حرکت به سمت کشاورزی مدرن با بهره‌وری بالا و مصرف آب کمتر، تقویت سهم اس‌ام‌ای‌ها در اقتصاد کشور، گردشگری کرمان، نقش صنعت مس و فولاد در استان در صنایع بالادستی دارند و ضرورت شکل‌گیری بنگاه‌های کوچک از موارد مطرح شده در پنل‌های این همایش بود».
وی ادامه داد: «همچنین در نمایشگاه کرمان آیدکس و در غرفۀ اتاق بازرگانی بیش از ۵۰۰ عنوان فرصت سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ارائه شد».
دبیر همایش کرمان آیدکس 2024 با اشاره به حضور جدی و مستمر استاندار و معاونان وی و مدیران دستگاه‌های اجرایی در زمان برگزاری رویداد، گفت: «این یک پیام دلگرم‌کننده برای بخش خصوصی استان بود».
دبیرخانۀ کرمان آیدکس در اتاق بازرگانی تشکیل می‌شود
استاندار کرمان در مراسم اختتامیه کرمان آیدکس 2024 گفت: «این چند روز یک فرصت بی‌نظیر در استان کرمان بود که همۀ اصحاب اقتصاد، توسعه، ابزارهای مالی، صنعت، معدن، گردشگری، دانش‌بنیان و هوش مصنوعی دور هم جمع شدند».
محمدمهدی فداکار افزود: «جمع شدن این افراد خودش موضوعیت داشت. دیدن افراد و ذهنیت‌هایی که برای همۀ ما ایجاد شد و با شنیدن سخنرانی‌ها نکات جدیدی به ذهن‌مان آمد به این اصلاح ذهنیت کمک بزرگی کرد و افق دید و نگاه‌مان متفاوت شد».
وی ادامه داد: «در این روزگار روزمرگی، کارهای اجرایی و درگیری‌های روزمره این چند روز فرصت بی‌نظیری بود که به این مباحث توجه کنیم و بشنویم».
سعی می‌کنیم پیشتاز باشیم
فداکار با اشاره به مباحثی که در حوزۀ گردشگری، صنعت‌ومعدن، دانش‌بنیان، انرژی خورشیدی، حوزۀ تامین مالی، ابزارهای نوین و صندوق توسعه ملی ارائه شد، بیان کرد: «ان‌شاءالله دبیرخانه در اتاق بازرگانی کرمان با این محوریت شکل خواهد گرفت، تمام مباحث در قالب کمیته‌هایی مانند حوزۀ صنعت‌ومعدن، گردشگری و ... جمع‌بندی می‌شود و توسط دبیرخانه پیگیری خواهد شد و هر فصل در شورای گفت‌وگوی اتاق بازرگانی، گزارش خواهد شد که کار پیش رفته است یا خیر».
وی یادآور شد: «برگزاری این همایش نباید نشستند و گفتند و رفتند، باشد. ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای در این چند روز ایجاد شد که حتما پیگیری خواهند شد».
استاندار کرمان ادامه داد: «در حوزۀ صندوق توسعه ملی که یکی از مهم‌ترین جایگاه‌هایی است که شرکت‌ها برای توسعه مخصوصا در حوزۀ نیازهای ارزی ظرفیت دارند، ۲۰ پروژه را با یک عددی مشخص کردند که حاضرند کمک کنند».
وی خاطرنشان کرد: «در حوزۀ بورس و ابزارها مخصوصا با قانون جدید تامین مالی تولید و زیرساخت که بسیار قانون مترقی است، پاورپوینت آن ارائه شد، دوستان در جریان قرار گرفتند و ان‌شاءالله باز هم پیگیری خواهد شد. ابزارهای بسیار خوبی در این قانون دیده شده است که این ظرفیت حتما در استان بلااستثنا عملیاتی خواهد شد و سعی می‌کنیم به لطف الهی پیشتاز باشیم».
ظرفیت انرژی خورشیدی استان فوق‌العاده است
فداکار گفت: «استان در حوزۀ انرژی خورشیدی یک ظرفیت فوق‌العاده‌ای دارد. دربارۀ این ظرفیت بحث شد و تفاهم‌نامه‌هایی امضا شد که کارهایی باید پیگیری بشود. یک تعهداتی ما در حوزۀ زیرساخت واگذاری زمین دادیم که این کارها را حتما انجام خواهیم داد».
وی یادآور شد: «حتی در حوزۀ انرژی خورشیدی در بحث مجوزهای بی‌نام و استفاده از قانون تامین مالی که یک حکم در مورد مجوزهای بی‌نام دارد، ان‌شالله اولین مورد را در حوزۀ انرژی خورشیدی آماده خواهیم کرد».
فداکار با اشاره به موضوع ناترازی انرژی در استان گفت: «بهترین ظرفیت برای تولید انرژی خورشیدی همین‌جاست با گزارشی که دوستان دیروز در پنل ارائه کردند مشخص شد چه هزینۀ وحشتناکی برای تولید برق پرداخت می‌کنیم. ۱۹۷۱ همت تولید می‌کنیم و 67 همت آن را می‌فروشیم و ۱۹۰۴ میلیارد یارانه می‌دهیم».
وی بیان کرد: «همچنین گازی که خوراک پتروشیمی‌ها است و بسیار باارزش است و می‌تواند از 5 سنت تا 35 سنت سود داشته باشد را به نیروگاه‌ها می‌دهیم با بازدهی ۴۰ درصد و 35 درصد».
استاندار کرمان با بیان اینکه توسعه چیزی است که باید در ذهن ما جای بگیرد، افزود: «این چند روز در کل استان در خبرها و شبکه‌های اجتماعی موضوع همایش مطرح بود و فضای ذهنی را در مردم ایجاد کرد و امیدواریم بتوانیم در ادامه آن‌چه گفته شده است را پیگیری کنیم».
استان در همة بخش‌ها حرف داشته باشد
نماینده ولی‌فقیه در استان و امام‌جمعه کرمان نیز در این مراسم گفت: «استان پهناور کرمان نیاز به پیشرفت دارد، فقط توسعه درمان استان نیست. کرمان باید استانی باشد که در همۀ زمینه‌ها در شمال، جنوب، شرق و غرب و در همۀ بخش‌ها بتواند حرفی برای گفتن داشته باشد و این همایش فرصتی است برای اینکه استان را به پیشرفت مطلوب برساند».
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن علیدادی‌سلیمانی افزود: «یکی از کارهای مهم این همایش این است که ذهن‌ها و فکرها را مهندسی می‌کند به سمتی که همۀ امکانات استان در این جهت قرار بگیرد که بستر برای سرمایه‌گذاری و رشد و توسعه فراهم باشد اما این همایش زمانی به نقطۀ مطلوب نزدیک می‌شود که درعمل اتفاقی رقم بخورد».
وی خاطرنشان کرد: «امیدوارم در جلسات تخصصی که طی این چند روز برگزار شد، مجموعه‌هایی که دعوت شدند و حضور گسترده، پررنگ، پرنشاط و معنادار داشتند، بتوانند این رویکرد بزرگی که در این روزها خلق شد را به عملکردی در پیشرفت و توسعۀ استان در حوزه‌های مختلف تبدیل کنند».
امام‌جمعه کرمان گفت: «بحمدالله نخبه‌ها و چهره‌های ملی و استانی در این جمع حضور دارند و از این عزیزان کارهای بسیار مهم ساخته است و استان هم آماده و محیا است برای اینکه این رویداد بزرگ تبدیل به عمل شود و مردم در صحنۀ عمل نتیجۀ مطلوب آن را ببینند».
دعواها را به ساحت اقتصاد نکشانید
محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در این نشست از مسئولان و رقبای سیاسی کرمان خواست تا سر توسعۀ کرمان با هم اختلاف نداشته باشند و دعواها را به ساحت اقتصاد نکشند.
وی بیان کرد: «متاسفانه فعالان سیاسی در این کشور بعضی وقت‌ها یک رقابت‌های چیپ، بی‌ارزش و مسخره‌ای با یکدیگر می‌کنند و کارهای یکدیگر را خنثی می‌کنند. خواهش، تمنا و استدعای ما این است که این دعواها را به ساحت اقتصاد نکشید».
وی ادامه داد: «ما در حدود ۲۰ سال قبل، با سران جناح‌های سیاسی مختلفی که در کرمان بودند و با هم خیلی رقیب بودیم و دعوا داشتیم، یک قرار گذاشتیم و گفتیم ما سر سیاست، فرهنگ و دیپلماسی با هم اختلاف داریم، بیایید سر توسعۀ کرمان با هم اختلاف نداشته باشیم، همگرا، همراه و همدل کرمان را در جهت منافع کشور جلو ببریم».
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه کرمان هرچه دارد از همدلی و همراهی دارد و هر چه که ندارد از رقابت‌های چیپ، غیرضرور و مسخرۀ سیاسی است، افزود: «ما در مجمع تشخیص مصلحت نظام، بارها و بارها گفتیم دورانی که دولت‌ها نفت بفروشند و کشور را توسعه بدهند تمام شده است. در حال حاضر چند ناترازی جدی در کشورهم داریم که یکی از مهم‌ترین آن‌ها ناترازی انرژی است».
وی با اشاره به ناترازی بودجۀ عمومی دولت و ناترازی بانک‌ها، یادآور شد: «این‌جا می‌آیند صحبت می‌کنند که اگر می‌خواهیم توسعه پیدا کنیم، بانک‌ها وام بدهند، دولت هم بیاید سرمایه‌گذاری بکند اما حتما شما متوجه شده‌اید که دولت دیگر پول سرمایه‌گذاری ندارد، نفت‌فروشی هم دیگر کفاف زندگی روزمرۀ ما را بیشتر نمی‌دهد اما پتانسیل‌های عظیم اقتصادی که در کشور وجود دارد در بعضی جاها بی‌نظیر است. در کرمان هم همین‌طور است، معادنش، هوای چهار فصلش، منطقۀ سوق‌الجیشی و از همه مهم‌تر منابع انسانی قدرتمند، باهوش و خلاقی است که دارد».
باهنر تصریح کرد: «بیایید از این منابع به نحو احسن استفاده کنیم. یکدیگر را تکذیب نکنیم و اگر با هم رقابت می‌کنیم در خیرات رقابت کنیم و من فکر می‌کنم با این وضعیت و با این همتی که اتاق بازرگانی کرمان کرد و اینکه نیروی حاکمیتی، پارلمان بخش خصوصی، نیروهای پارلمان و همۀ این‌ها را کنار هم نشاند و همدل، همراه و هم‌صدا کار را شروع کرد، یک الگو است».
فرصت آزمون و خطا را از دست داده‌ایم
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز با اشاره به سیاست‌های ارزی دولت گفت: «ما نمی‌توانیم تجربۀ شکست‌خوردۀ دولت‌های قبلی را در حوزۀ سیاست‌های ارزی مجددا تکرار کنیم و اصلا این شرایط برای کشور وجود ندارد».
محمدرضا پورابراهیمی افزود: «ما فرصت آزمون و خطا در اقتصاد ایران را از دست داده‌ایم و اجازه نداریم که فرصت را دوباره به هزینه‌های نظام اقتصادی کشور تحمیل کنیم».
نماینده کرمان و راور در مجلس، همچنین با اشاره به تصمیمات اخیر دولت برای اصلاح سیاست‌های ارزی، از اعلام نرخ ارز توافقی برای کالاهای بخش کشاورزی خبر داد و یادآور شد: «این موضوع درخصوص صنایع‌دستی و احتمالا حوزۀ خدمات فنی و مهندسی هم بتواند استمرار پیدا کند».
وی اظهار کرد: «مجموعه برنامه‌ای که برای سال‌جاری در حوزۀ اقتصاد کلان کشور برای رسیدن به نرخ رشد ۸ درصد لازم است مورد نظر قرار بگیرد، تجهیز منابع مالی است».
پورابراهیمی ادامه داد: «اگر می‌خواهیم تولید که تنها راهکار برون‌رفت از شرایط خاصی است که ما در حوزه‌های مختلف از آن نام می‌بریم، اتفاق بیفتد باید سرمایه‌گذاری انجام شود و کلید سرمایه‌گذاری در تجهیز منابع است».
وی افزود: «بر اساس گزارشی که بیان شده ما نیازمند به 4 هزار همت منابع برای رسیدن به نرخ رشد 8 درصد در سال 1403 هستیم که طبیعتا تفکیک این منابع هم برای ما حائز اهمیت است».
نماینده کرمان و راور در مجلس خاطرنشان کرد: «بر اساس گزارش‌هایی که ما داریم، از این حدود ۴ هزار همت، نزدیک ۱۳۰۰ همت آن متعلق به تامین از بخش بانکی کشور است که شاید بخش عمده‌ای از آن را در نظر بگیرد. تجهیز منابع از طریق انتشار اوراق بدهی حدود ۶۰۰ همت است و تفکیک منابع در بخش‌های مختلف مشخص شده است».
وی گفت: «اتاق بازرگانی کرمان باید با یک رویکرد کاملا دقیق این سرفصل‌ها را مشخص کند و تجهیز منابع برای طرحی که در فرصت‌های سرمایه‌گذاری ارائه شده را بر اساس یک جدول زمان‌بندی مد نظر قرار دهد تا بتوانیم از تامین مالی خارجی استفاده کنیم». پورابراهیمی با بیان اینکه خوشبختانه استان کرمان طی سال‌های اخیر رتبۀ اول جذب سرمایه‌گذاری خارجی را داشته است، یادآور شد: «این فرصت خیلی خوبی برای ماست که این را استمرار بدهیم و حتی از افکت منابعی که با بخش‌های مختلف در اقتصاد کشور مرتبط است، برای تجهیز آن اقدام کنیم».
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه با اشاره به افزایش سهم استان در تولید ناخالص داخلی کشور، توضیح داد: «متوسط سهم استان در تولید ناخالص داخلی و در جی‌دی‌پی کشور ۳.۲ درصد بود که خوشبختانه با یک نرخ رشد تقریبا ۳۰ درصدی به عدد ۴ درصد رسیده است و اکنون حفظ و ارتقاء این سهم، بزرگ‌ترین ماموریت ماست».
پورابراهیمی با اشاره به شوک‌های ارزی در سال‌های گذشته بیان کرد: «سال گذشته، تراز تجاری کشور علیرغم همۀ اقدامات، حدود 17 میلیارد دلار منفی شده است و اگر آن‌چه در حوزۀ تصمیمات اقتصادی رقم خورده اصلاح بشود، این اتفاقات می‌تواند منشاء اقدامات موثری در آینده بشود».
کرمان در استفاده از تسهیلات صندوق پنجم است
عضو هیات عامل و معاون صندوق توسعه ملی نیز در این مراسم با اشاره به عملکرد صندوق توسعه ملی بیان کرد: «از سال ۱۳۸۹ تاکنون حدود ۱۶۰ میلیارد دلار وارد این صندوق شده که بخشی از این عملکرد، پرداخت تسهیلات به بخش خصوصی و شرکت‌های زیرمجموعۀ نهادهای عمومی است چراکه اساس‌نامۀ صندوق اجازه می‌دهد تا ۲۰ درصد منابع صندوق را برای شرکت‌های زیرمجموعه داشته باشیم».
علیرضا صالح ادامه داد: «از این ۴۰ میلیارد دلاری که به بخش خصوصی تسهیلات داده شده، استان کرمان در ردیف پنجم قرار دارد. استان بوشهر 12.8 میلیارد دلار جذب سرمایه و منابع صندوق توسعه ملی را داشته و بعد از آن استان خوزستان است زیرا بخش عمده‌ای از تسهیلات ما در بخش نفت، گاز و پتروشیمی هزینه شده است. بعد از استان خوزستان، استان هرمزگان حدود ۳ و خرده‌ای میلیارد دلار تسهیلات گرفته شده، بعد استان ایلام است و استان پنجم استان کرمان است که نزدیک به 2 میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی تاکنون در استان کرمان سرمایه‌گذاری شده است».
وی خاطرنشان کرد: «تاکنون بیش از ۲ هزار مگاوات روی نیروگاه‌های استان کرمان تسهیلات دادیم البته بخشی از پول‌های ما برنگشته ولی کار خوبی کرده، داریم باز هم انجام می‌دهیم و داریم راهکاری برای برگشت پول‌مان را دنبال می‌کنیم».
معاون صندوق توسعه ملی با اشاره به بازدید از طرح توسعۀ گهرزمین در منطقۀ بردسیر، توضیح داد: «گهرزمین در این منطقه یک پروژۀ 2 میلیارد دلاری را دنبال می‌کند که مقداری گیرهای سهام‌داری داشتند و قرار شد ما تیمی را بگذاریم تا این پروژه را هم دنبال کنیم».
وی گفت: «همچنین ما قول دادیم که تا سقف یک میلیارد دلار در تامین مالی این پروژه برای تکمیل بخش فولادسازی گهرزمین وارد گود بشویم. اگر ما یک میلیارد دلار بیاوریم، سهام‌داران هم نزدیک به یک میلیارد دلار می‌آورند و این پروژه ظرف سه سال به بهره‌برداری می‌رسد».
صالح ادامه داد: «یکی دیگر از ظرفیت‌هایی که داریم و می‌توانیم در استان کرمان استفاده کنیم، موضوع اعتبار خریدار است. سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی که در سطح استان بتوانند تجهیزات، کالا و خدمات ایرانی را صادر کنند، این قول را می‌دهیم تا ۸۵ درصد میزان صادرات ماشین‌آلات و تجهیزات آن‌ها را از طریق سپرده‌گذاری ارزی در بانک‌های عامل اسکریپت یا اعتبار خریدار یا فروشنده بدهیم و برای هر دو هیچ محدودیتی برای استان کرمان نداریم».
وی خاطرنشان کرد: «همچنین اگر صادرکنندگان کالاها و خدمات به‌ویژه خدمات فنی مهندسی در کشورهای دیگر در مناقصات بین‌المللی برنده شوند به میزان 13 درصد که 6 درصد پیش‌پرداخت است و 7 درصد تجهیز کارگاه، برای ضمانت‌نامه‌های ارزی از آن‌ها حمایت خواهیم کرد».
معاون صندوق توسعه ملی در پایان از استاندار کرمان خواست تا ۲۰ پروژۀ بالای ۵۰۰ میلیون دلاری را در استان تارگت کند تا صندوق توسعه ملی با برگزاری جلسات با بانک عامل و رفع موانع در هیات‌های عامل، مصوبات را ارائه کرده و کار را دنبال کنند.
معرفی بیش از ۶۰۰ بستۀ سرمایه‌گذاری
دکتر قاسمی، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نیز در پایان این مراسم اظهار کرد: «تمام تفاهم‌نامه‌ها و پیشنهادهایی که در این چهار روز بیان شد ظرف مدت دو هفته جمع‌بندی و تنظیم خواهد شد و یک کمیتۀ دائمی تشکیل خواهد شد که آن‌ها را پیگیری کند و به‌صورت فصلی نتایج آن به‌صورت مکتوب در اختیار رسانه‌ها و فعالان اقتصادی قرار خواهد گرفت».
وی ادامه داد: «همچنین به‌صورت منظم و ماهانه در شورای گفت‌وگوی استان، تمام این موضوعات پیگیری خواهد شد».
وی سپس گفت: «رسالت اصلی رویداد کرمان آیدکس، ایجاد زمینه برای سرمایه‌گذاری و توسعۀ پایدار در کشور و به‌ویژه استان کرمان بود این امر تحقق‌پذیر نبود مگر با پذیرش کاستی‌های موجود و ترسیم رویکردی کارآمد و مبتنی بر الگوهای روز جهانی در مورد سرمایه‌گذاری و توسعه، و این رویداد کوشید که سنگ بنایی نو در این زمینه در کشور بنا نهد».
قاسمی بیان کرد: «در این رویداد بالغ بر ۶۰۰ بستۀ سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف به ارزش بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان معرفی شد که به امید خدا حرکت به سمت تحقق توسعۀ متوازن و پایدار در سطح استان را معرفی و پیگیری خواهد کرد».
وی افزود: «برخی از دستاوردهایی که در این زمینه حاصل شد عبارت بودند از معرفی پروژه‌های مهم به صندوق توسعه ملی، تفاهم‌نامۀ همکاری و مشارکت در زمینۀ تبادل دانش فنی و نوآوری به‌منظور افزایش راندمان کانی‌های کم‌عیار منعقد شد».
وی از انغقاد تفاهم‌نامه بین اتاق بازرگانی کرمان، شرکت جهاد نصر و شرکت زغالسنگ برای راه‌اندازی آزمایشگاه و مطالعۀ ظرفیت باطله‌های زغالسنگ خبر داد و گفت: «همچنین تفاهم‌نامه‌ای بین سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و سازمان ملی بهره‌وری برای حمایت از توسعۀ سرمایه‌گذاری‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در استان کرمان منعقد شد».
رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران ادامه داد: «تفاهم‌نامۀ همکاری بین سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر استانداری محترم، اداره برق منطقه‌ای، سازمان منابع طبیعی و شرکت شهرک‌های صنعتی برای حمایت از توسعۀ سرمایه‌گذاری‌های انرژی‌های تجدیدپذیر از دیگر دستاوردهای این رویداد بود».
وی خاطرنشان کرد: «تفاهم‌نامۀ همکاری بین اتاق کرمان، وزارت آموزش و پرورش برای اجرای طرح سفیران مهارت نیز به‌عنوان اولین استان در کشور در استان کرمان منعقد شد».
قاسمی از برنامه‌‌ریزی لازم برای مشارکت فعالان اقتصادی در طرح بورسیۀ تحصیلی دانشجویان نخبۀ کرمانی در مقطع تحصیلات تکمیلی در چارچوب تفاهم‌نامه میان اتاق ایران و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خبر داد و گفت: «مدل‌های کاربردی برای سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های تجدیدپذیر و فروش برق در بورس نیز با حداقل دخالت دولت طراحی شد که به وزارت نیرو و بورس ارائه خواهد شد».
گفتنی است در پایان این مراسم پس از قرائت بیانیۀ پایانی همایش، میثاق‌نامه کرمان آیدکس 2024 توسط مسئولان امضا شد.
نظر خود را بنویسید