اسما پورزنگی‌آبادی
نامۀ مشاور طرح جامع ترافیک شهر کرمان طلسم سه‌راهی شرف‌آباد را شکست و شورای ششم شهر را به روگذرسازی در این نقطۀ مهم ترغیب کرد.
اگر این پروژه که هفتۀ گذشته مجوز برگزاری مناقصۀ آن به شهرداری داده شد آغاز شود، شورای ششم نیز نام خود را در کنار شوراهای سوم و چهارم و پنجم که غیرهمسطح‌سازی در شهر کرمان را حمایت کرده و انجام داده‌اند ثبت می‌کند. شورایی که اردیبهشت‌ماه 1401 در یک تصمیم غافلگیرکننده و البته جسورانه و حاشیه‌ساز قرارگاه خاتم را واداشت تا کارگاه ساخت این روگذر که از تیرماه 1400 برپا شده بود را جمع کند، حالا مجاب شده که باید در سه‌راهی شرف‌آباد روگذر ساخته شود.
برخی از اعضای این شورا هیچ‌گاه مخالف روگذرسازی در این نقطه نبوده‌اند. برخی مخالفان سرسخت آن اما دو سال بعد از آن روز که به توقف پروژه رای داده بودند، عقب‌نشینی کرده و به صف موافقان پیوستند تا فهرست تقاطع‌های غیرهمسطح شهر کرمان طولانی‌تر شود.
تنها کسی که بر سر مخالفت خود ایستاده است علیرضا نادری ـ رئیس شورای شهر است. او در روز رای‌گیری و تصمیم‌گیری دربارۀ این پروژه که منجر به صدور مجوز برگزاری مناقصۀ آن شد، با همگان اتمام‌حجت کرد که اگر امسال روگذرسازی در سه‌راهی شرف‌آباد شروع بشود، نه‌تنها وعدۀ پیمانکارانی که گفته‌اند شش ماه تمامش می‌کنیم به سرانجامی نمی‌رسد بلکه این پل‌سازی تازه بر پیشرفت پروژۀ شهدای خلبان واقع در بلوار هوانیروز هم تاثیر خواهد گذاشت. نگرانی اصلی نادری در مورد توزیع منابع مالی شهرداری بین این دو روگذر است.
تردید در تامین مالی پل شرف‌آباد
در بودجۀ امسال شهرداری 400 میلیارد تومان برای تقاطع‌های غیرهمسطح اختصاص داده شده است. نادری می‌گوید که برای اتمام پل شهدای خلبان بیش از این رقم هزینه نیاز است. بنابراین، باید این پروژه در اولویت بماند و اگر پیشرفت آن به حدی رسید که در آستانۀ بهره‌برداری بود، پروژۀ بعدی شروع شود.
او هفتۀ گذشته، در جلسۀ رای‌گیری برای اجرا یا عدم اجرای پروژۀ شرف‌آباد گفت: «اگر پروژۀ سه‌راهی شرف‌آباد را شروع کنیم، تا پایان امسال نه این پروژه تمام می‌شود و نه پل شهدای خلبان به بهره‌برداری می‌رسد».
پل شهدای خلبان از سال‌های میانی دهۀ 90 شروع شده و در حالی که پیش از این با سرعتی لاک‌پشتی پیش می‌رفت چند ماهی است که حسابی فعال شده است. از ابتدای فعالیت شورای ششم، این پروژه جزو اولویت‌ها و دغدغه‌های اعضای شورا بوده و می‌خواستند آن را تمام کنند. حالا اما تکمیل پل شهدای خلبان دیگر تنها خواستۀ شورا نیست. آن‌ها پس از دریافت نامۀ تایید دکتر صفارزاده ـ مشاور طرح جامع ترافیک، انگیزه پیدا کرده‌اند تا در شرایطی که از اتمام به‌موقع پل شهدای خلبان خاطرجمع نیستند، کلنگ پروژۀ سه‌راهی شرف‌آباد را بر زمین بزنند. کلنگی که پیش از این، اعضای شورای پنجم نیز بر زمین زده بودند. آن زمان اما طرح جور دیگری بود و اکنون، جور دیگری قرار است اجرا بشود.
مناقشاتی که بی‌پایان بود
شورای پنجم شهر کرمان و شهردارش یعنی عالم‌زاده که در کارنامه‌‌شان اتمام زیرگذر پرمسئلۀ آزادی را ثبت کردند و پل چهارراه امیرکبیر را هم ساختند و به پایان رساندند، خیلی علاقه نشان می‌دادند که برای سه‌راهی شرف‌آباد هم کاری بکنند. در سال‌های ابتدایی شورای پنجم، موافقان روگذرسازی در این سه‌راهی در شورا تلاش زیادی می‌کردند تا این پروژه مصوب بشود اما مخالفان آن هم صدایشان بلند بود و از پای نمی‌نشستند. مدتی که گذشت، در بحبوحۀ این مناقشات ناگهان شهرداریِ وقت یک طرح جدید رو کرد؛ این که به‌جای غیرهمسطح‌سازی در این نقطه، در سطح زمین اصلاحات هندسی انجام و دوربرگردانی ایجاد شود. پس از ارائۀ این ایدۀ تازه، این که آیا همسطح‌سازی خوب است یا نه؟ بر مناقشاتی که بر سر این سه‌راهی بود دامن زد.
سرانجام اما شورای پنجم و شهردار وقت دل یک‌دل کرده و به همراه قرارگاه خاتم که از سال‌های ابتدایی دهۀ 90 برای زیرگذرسازی و روگذرسازی به کرمان آمده بود راهی سه‌راهی شرف‌آباد شدند؛ زمان زیادی به پایان شورا باقی نمانده بود که پروژه را شروع کردند و عکس‌های یادگاری‌شان را هم گرفتند اما تا که رفتند و شورای ششم روی کار آمد، از آنجا که خانه‌تکانی اساسی در کرسی‌های این پارلمان محلی صورت گرفته بود، تازه‌واردها گفتند که نسبت به درستی این پروژه تردید داریم. این شد که کاری در سه‌راهی شرف‌آباد پیش نرفت و بعد از گذشت حدود هشت ماه از فعالیت شورای جدید، رسما پروژه متوقف شد.
همسطح‌سازی طرفدار نداشت
در حالی که نبود مطالعات مقوّم و قابل‌اتکا دلیل اکثریت شورای ششم برای روی‌گردانی از پروژۀ شورای قبل مطرح می‌شد، اظهارنظرات سعید شعرباف‌تبریزی ـ شهردار سابق کرمان که نخستین شهردار منتخب این شورا بود نشان می‌داد او هم چندان روی خوشی به روگذرسازی نشان نمی‌دهد تا جایی که یک‌بار گفت: شورای ترافیک استان همسطح‌سازی (یعنی همان طرحی که مدتی در شهرداری قبلی روی آن کار شده بود) را تایید نمی‌کند. و این اظهارنظر معلوم کرد که او اگر قرار باشد کاری در سه‌راهی شرف‌آباد انجام بدهد، بیش‌تر نظرش بر اجرای پروژه‌هایی سبک‌تر برای حل مشکل رفت‌وآمد در این محدوده است و طرح اصلاح هندسی سه‌راهی را هم حتی دنبال کرده اما از شورای ترافیک نه شنیده است. وی در اواسط دورۀ مدیریتش این‌طور گزارش داد: «ما دربارۀ (همسطح‌سازی) شبیه‌سازی نسبتا خوبی انجام دادیم و نتایج مطلوبی داشتیم ولی شورای ترافیک تایید نکرد و بر ایجاد غیرهمسطح به صورت روگذر در مسیر اصلی تاکید کرد». با وجود این تاکید، باز هم شعرباف‌تبریزی حاضر به شروع دوبارۀ پروژۀ روگذرسازی نشد. البته موافقان این اقدام هم کوتاه نمی‌آمدند. جلسات متعددی به‌صورت علنی و غیرعلنی برگزار می‌کردند. کار روگذرسازی اما انگار سه‌قفله شده بود!
سرانجام، در اردیبهشت‌ماه 1401 شورای شهر رای به توقف پروژه‌ای داد که شورای قبل در حد کلنگ‌زنی و تجهیز کارگاه اولیه آن را آغاز کرده بود.
نظراتی که خریدار ندارد
این تصمیم جسورانۀ شورا اگرچه تحسین مخالفان روگذر سازی را به دنبال داشت، شورا را در تیررس انتقادات زیادی نیز قرار داد. تعداد زیادی از شهروندان کرمانی برای اینکه خود را از شر ترافیک کسل‌کنندۀ معابر درون شهر رها کنند، به کمربندی می‌آیند و دوست دارند با همان سرعت بالایی که در طول زیادی از این معبر شرقی ـ غربی حرکت می‌کنند، سه‌راهی شرف‌آباد را هم پشت سر بگذارند اما اینجا در بیش‌ترِ ساعات روز چراغ قرمز و طول صف خودروها بلند است. از این رو، بسیاری از مردم انتظار داشتند شورای ششم راه‌شان را در این سه‌راهی باز بگذارد و از ساخت پل دست نکشد. برخی کارشناسان که مخالف روگذر سازی هستند طی همۀ این سال‌ها سعی کرده‌اند به مردم و مسئولان شهرداری و شورایی‌ها یادآوری کنند که کارهایی مثل پل‌سازی راه‌حل ترافیک نیستند و هرچه هم ماشین‌ها در طول بزرگراه با سرعت بروند، تا که وارد معابر داخلی شهر بشوند، باز در یک‌جایی گیر می‌افتند؛ بنابراین، مشکل ترافیک کرمان با روی هم ریختن و کار گذاشتن بتن و سیمان و فولاد در این نقطه و آن حل نمی‌شود. راه‌حل چیز دیگری است اما تا حالا که این حرف‌ها چندان خریداری نداشته است. همین است که تا مشاور طرح جامع ترافیک نامه داد که روگذرسازی در سه‌راهی شرف‌آباد اولویت است، شورای شهر نفس راحتی کشید و در روز چهارشنبه 27 فروردین‌ماه جلسه‌ای فوق‌العاده تشکیل داد و با 9 رای از بین 10 نفری که در جلسه حضور داشتند، روگذرسازی در سه‌راهی شرف‌آباد را قطعی کرد. البته نباید فراموش کرد که موافقت محسن تویسرکانی دومین شهردار منتخب شورای ششم با این پروژه هم در تصمیم تازۀ شورا بی‌تاثیر نیست.
طرح جدیدی اجرا می‌شود
حالا شهرداری کرمان، مصوبۀ شورا را در دست دارد و باید برای اجرای این پروژه مناقصه‌ای برگزار کند. آن‌طور که شنیده می‌شود قرارگاه خاتم دیگر قصد ندارد به سه‌راهی شرف‌آباد بیاید. در مقطعی، صحبت از این بود که شرکت جهادنصر این پروژه را اجرا کند. اینکه چه پیمانکاری بیاید را نتیجۀ مناقصه و مذاکرات مشخص می‌کند.
پروژه‌ای که قصد اجرایش دارند، آن‌طور که امیرحسین زارع ـ کارشناس ارشد راه و ترابری و مسئول پروژۀ سه‌راهی شرف‌آباد از طرف شرکت مهندسین مشاور بهین تردد کویر در صحن علنی شورای شهر کرمان گزارش داد، پیچیدگی‌های طرحی که شورای پنجم می‌خواست اجرا کند را ندارد و روگذری شبیه پل سیدی در مسیر شرقی و غربی است. چراغ راهنمای این سه‌راهی هم بعد از افتتاح پل حذف نخواهد شد.
به مخالفان پاسخی داده نشد
مدافعان این روگذر بسیار امیدوارند که با اجرای پروژه، باری از ترافیک شهر کم می‌شود و شهروندان بیش‌تری انگیزه یابند تا به‌جای تردد در معابر اصلی، به کمربندی بیایند و سرعت بگیرند و از معطلی‌شان کاسته بشود. البته کسی به این مسئله که برخی دیگر از کارشناسان مطرح کرده‌اند پاسخی نمی‌دهد که با ساخت‌وسازهایی که در جبهۀ شمالی این معبر صورت گرفته، اینجا دیگر کمربندی نیست و نباید سرعت را در آن بالا برد.
به هر حال، شورای ششم شهر کرمان در واپسین سال فعالیت خود قصد دارد همان جنس کلنگی را بر زمین بزند که شوراهای پیشین بر زمین زدند و امروزه از برخی از آن‌ها به‌عنوان خدمت و از برخی دیگر با تعبیر خیانت و دورریز منابع شهر یاد می‌شود.
منابع مالی نامعلوم است
علاوه بر بی‌پاسخ ماندن تردیدهای مخالفان روگذرسازی در سه‌راهی شرف‌آباد، موضوع دیگری که حائز اهمیت است توان مالی شهرداری کرمان برای اجرای این پروژه و پروژه‌هایی از این دست است. آن‌طور که منصور ایرانمنش ـ رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر کرمان پیش از این در گفت‌وگو با استقامت مطرح کرده، پروژۀ سه‌راهی شرف‌آباد در بودجۀ امسال ردیف بودجۀ اختصاصی ندارد. او در این‌باره گفته است: «این پروژه به‌صورت ویژه دیده نشد تا اعتبار کامل و مجزایی برای آن لحاظ شود. بنده اما معتقدم باید برای ساخت این تقاطع غیرهمسطح اعتباری جداگانه تعریف شود. این اتفاق در بودجۀ امسال نیفتاد ولی سعی می‌کنیم مطابق همین بودجه‌ای که به تصویب رسیده این پروژه حتما شروع شود».
اگر حساب‌وکتاب ایرانمنش و سایر موافقان این پروژه درست از آب در بیاید و پیمانکارانی که به شورایی‌ها گفته‌اند طرح فعلی را پنج، شش ماهه جمع می‌کنیم مسئولانه و واقع‌بینانه چنین وعده‌ای را داده باشند، احتمالا سال آینده در این موقع، روگذر سه‌راهی شرف‌آباد زیر بار ترافیکی است اما اگر پیش‌بینی نادری رئیس شورا درست باشد، شورای بعدی همچون اسلاف خود میراث‌دار پروژه‌ای ترافیکی خواهد بود که با وجود تصمیم جدید شورا، همچنان کارشناسان مستقل از آن به‌طور رسمی حمایت نکرده‌اند و همین، نمی‌گذارد این نگرانی دیرینه کاملا برطرف شود؛ این که شهروندان کرمانی همچنان باید بابت رویکرد پل‌سازی و زیرگذرسازی حاکم در این شهر، هزینه بدهند.
محمد امینی‌زاده ـ رئیس کمیسیون حقوقی شورای شهر کرمان در جلسۀ رای‌گیری برای شروع این پروژه انگار به این موضوع فکر می‌کرد که گفت: از بین تقاطع‌های غیرهمسطح سه‌راهی سیلو و سرآسیاب و نیکزاد و الله‌آباد دکتر صفارزاده (مشاور طرح جامع ترافیک) ساخت روگذر در سه‌راهی شرف‌آباد را تایید کرده و «باید پای حرفی که زده بایستد».
نظر خود را بنویسید