گروه اقتصاد ـ روزهای پایانی هفتۀ گذشته بیش از هر زمان دیگری از فرش کرمان سخن گفته شد. بهانۀ آن، برگزاری نخستین جشنواره و نهمین نمایشگاه فرش در کرمان بود.
این دو رویداد به همت اتاق بازرگانی با رویکرد ایجاد راهکارهای جدید و تاثیرگذار در تولید، بازاریابی و فروش قالی کرمان و تجلیل از عوامل تولید چرخۀ فرش از یکم تا چهارم اسفندماه 1402 برگزار شدند.
رونمایی از آثار نفیس تولیدکنندگان فرش کرمان، برگزاری کارگاه‌های آموزشی تولید، طراحی، مرمت و رنگرزی و همچنین نشست و گفت‌وگوی تخصصی در خصوص قالی کرمان با حضور اساتید و ناشران فرش ایران از جمله برنامه‌های این رویداد بود.
در روز چهارشنبه، نمایشگاه فرش با حضور تولیدکنندگانی از استان‌ها و شهرهای کرمان، قم، تبریز، کاشان، نائین، یزد، بیجار و ترکمن که در بیش از 50 غرفه حضور داشتند در سایت نمایشگاه بین‌المللی جنوب‌شرق در کرمان افتتاح شد.
در روز دوم این رویدادها، جمعی از صاحب‌نظران این حوزه دور هم جمع شدند و با طرح اصلی‌ترین پرسش‌هایی که در خصوص فرش وجود دارد به بحث و تبادل‌نظر پرداختند.
در این برنامه، امیر حسن‌زاده ـ معاون اقتصادی استاندار کرمان که از زمان حضورش در این مسئولیت فرش را در فهرست اولویت‌های خود قرار داده، بر تدوین نقشۀ راه فرش کرمان با محورهایی مشخص تاکید کرد و گفت: «این‌طور نباشد که پس از پایان این دو رویداد، تا سال آینده مسائل فرش را رها کنیم».
وی با بیان این که باید مشخص شود که نگاه هنری به فرش داشته باشیم یا صنعتی؟ افزود: «در استان بافندگان زیادی داریم که بسیاری از آن‌ها در شرایط بسیار نامناسبی در حال تولید هستند، در خانه‌هایی که نه برق و نه حتی صندلی مناسب برای آن‌ها وجود ندارند و اکثریت هم بیمار هستند».
به گزارش خبرنگار استقامت، وی ادامه داد: «اگر فرش صنعت است باید مکان بافت فرش و تولید آن طبق استانداردهایی مشخص باشد».
حسن‌زاده در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به حمایت استاندار کرمان از فرش توضیح داد: «از سال قبل استاندار محترم دستور دادند که مشخص شود دربارۀ قالی چه باید کرد؟ در این خصوص نشست‌هایی برگزار کردیم و حدود 50 صفحه اطلاعات به‌دست ما رسید. سپس، جلساتی با اتاق برگزار کردیم و پیشنهاد دادیم اتاق محور فعالیت‌ها در این خصوص باشد».
معاون استاندار کرمان ادامه داد: «اظهارنظرات کارشناسی که جمع‌‌آوری کرده بودیم را به اتاق ارائه کردیم و همین، خوراک شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی و خروجی آن برگزاری نمایشگاه و جشنواره شد».
وی با بیان این که شاید شش، هفت ماه فکر شد تا این رویداد برگزار شود، گفت: «این نمایشگاه و جشنواره حاصل یک کار تیمی بود».
حسن‌زاده افزود: «شش سال بود که نمایشگاه برگزار نشده بود، جشنوارۀ فرش هم نداشتیم و خوشبختانه امسال هر دو این رویدادها برگزار شد».
وی با بیان این که کم و کاستی‌هایی در برگزاری این برنامه‌ها وجود داشته است، اظهار کرد: «فرش کرمان یک فرهنگ دارد که از نسل‌های گذشته به ما رسیده است؛ برای یادآوری این فرهنگ بود که جشنوارۀ فرش را برنامه‌ریزی و اجرا کردیم».
واگذاری مدیریت فرش به میراث‌فرهنگی
حسن‌زاده در بخش دیگری از سخنانش گفت: «در استان کرمان در حوزۀ مسائل اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی با بررسی‌هایی کردیم مشخص شد مشکلات بیش‌تر ناشی از این بوده که کار تیمی یا گفتمان در آن حوزه وجود نداشته است و در هر زمینه‌ای که کار تیمی و گفت‌وگو داشتیم، دستاوردهای خوبی حاصل شده است».
وی همچنین بیان کرد: «شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان کرمان در سال گذشته و امسال در کشور رتبۀ اول را کسب کرده است».
وی افزود: «برای ما دولت و بخش خصوصی مطرح نیست بلکه با یک واژه به اسم اقتصاد روبرو هستیم».
وی با اشاره به آنچه که در پنل‌های تخصصی این نشست مطرح شد، گفت: «خروجی این جلسه باید نقشه‌راه فرش باشد و چند محور دربارۀ آن مشخص شود و این‌طور نباشد کار را تا سال آینده رها کنیم».
حسن‌زاده افزود: «نظر کارشناسی ما این است که فرش باید در حوزۀ میراث‌فرهنگی مدیریت شود. در این خصوص به آقای مخبر نامه نوشته‌ایم و ایشان هم این درخواست استان کرمان را به وزارتخانه ارسال کرده‌اند تا دربارۀ آن نظر تخصصی داده شود».
معاون استاندار کرمان با بیان این که باید به هویت فرهنگی فرش بپردازیم، ادامه داد: «شرکت فرش کرمان یک بنای با قدمت بیش از 100 سال است که بدون استفاده مانده است. شاید هفته‌ای یک‌بار در تهران به‌صورت حضوری یا از کرمان برای تعیین‌تکلیف این بنا پیگیری می‌کنم».
وی ادامه داد: «دنبال مجوزی هستیم تا این ساختمان به بخش خصوصی واگذار و به محلی برای پاتوق فرش و گفت‌وگو دربارۀ آن باشد».
وی اظهار کرد: «در خصوص بیمۀ قالی‌بافان هم پیگیری‌هایی انجام داده‌ایم و پیشنهاد کرده‌ایم سهمیۀ بیمه تامین اجتماعی بافندگان در بودجۀ سال آینده افزایش یابد».
وی با اشاره به شرایط سخت بسیاری از بافندگان در استان کرمان تاکید کرد که باید مشخص شود نگاه به فرش هنری باشد یا صنعتی؟
حسن‌زاده همچنین خاطرنشان کرد: «هر چیزی که زنجیره نباشد اقتصادی نیست و فرش هم باید از تولید تا فروش و صادرات به‌صورت یک زنجیره شود».
آمادگی کرمان برای میزبانی از رویدادها
سید مهدی طبیب‌زاده ـ رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق کرمان نیز در این مراسم با یادآوری نقشی که فرش کرمان در توسعۀ کشور داشته، خطاب به صاحب‌نظران گفت: «اگر جایگاه فعلی فرش کرمان راضی‌کننده نیست ما را راهنمایی کنید که چطور دوباره به افتخارات گذشته دست یابیم؟».
وی سپس با گلایه از عدم حضور دست‌اندرکاران صنعت فرش در استان به ویژه مدیرکل صمت ادامه داد: «اتاق کرمان با تمامی توان و اراده پای کار هستیم تا با کمک صاحب‌نظران به افتخارات گذشته برگردیم».
طبیب‌زاده با بیان اینکه شرایط تغییر کرده و در حوزۀ فرش به روش‌های جدید نیاز داریم، اظهار کرد: «با کمک استانداری و سازمان صمت و اتاق اصناف اقداماتی را در حوزۀ فرش شروع کرده‌ایم که امیدوارم جشنواره فرش نقطۀ عطفی در این خصوص باشد».
وی سپس اعلام کرد: «کرمان این پتانسیل را دارد که مرکز برگزاری تمامی رویدادهای مرتبط با فرش باشد».
وی ادامه داد: «نمایشگاه‌های ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی و رویدادهای خاص فرش در کرمان برگزار شود تا هم تجربیات منتقل می‌شود و هم صحنۀ رقابت فعال‌تر شود».
ضرورت راه‌اندازی موزه فرش
طبیب‌زاده با تاکید بر این که ما هم می‌خواهیم رویدادهای تخصصی ملی و بین‌المللی فرش در کرمان برگزار شود، گفت: «ایجاد موزه فرش در کرمان یک مطالبۀ جدی است تا آثار ارزشمندی که وجود دارد و برخی از آن در خانه‌ها و برخی در صندوق امانات بانک‌ها نگهداری می‌شود در معرض دید عموم قرار گیرد و مفسران قصه‌های آن را برای نسل جدید بگویند».
وی افزود: «صنعت فرش که نگاه به آن بیش‌تر اشتغال‌زا و اقتصادی است باید به یک هنر و افتخار تبدیل شود و اقتصاد آن طوری تعریف شود که دیگر دغدغۀ ارزان‌بودن مواد اولیه و نامرغوب بودن آن و کم بودن دستمزد هنرمندان بافنده را نداشته باشیم».
اعلام‌آمادگی برای حمایت از فرش
طبیب‌زاده ادامه داد: «اتاق بازرگانی حاضراست کمک کند و و نقشۀ راه فرش را تهیه کند و مشاور بگیرد تا معلوم شود که چه مسیری تعریف شود تا فرش کرمان که در حال حاضر سهم کوچکی در اقتصاد استان دارد به سهمی موثر تبدیل شود در عین حال که هویت آن بازیابی می‌شود و جایگاه گذشته برمی‌گردد».
وی سپس اظهار کرد: «ما هر کاری در بخش خصوصی نیاز باشد را انجام می‌دهیم. ما وامدار فرش کرمان هستیم. اتاق کرمان را فعالان صنعت فرش تشکیل دادند و طی سالیان متمادی خوش‌نامان فرش این نهاد را اداره کردند و ما موظفیم بهتر از گذشته در این زمینه عمل کنیم و هرنوع تلاش و فعالیت و همکاری که برای بهبود شرایط فرش لازم باشد را حاضریم انجام دهیم».
هنر و اقتصاد با هم
رئیس اتاق کرمان سپس اظهار کرد: «لازم است اتاق فکری تشکیل دهیم و در سال آینده اندازه بگیریم که برای فرش چه اقداماتی انجام داده‌ایم».
وی با اشاره به اظهارات یکی از متخصصان فرش بیان کرد: «این که گفته شد هنری بودن فرش منافاتی با اقتصادی بودن آن ندارد بسیار قابل توجه است؛ اگر اقتصاد فرش حل شود هنر آن هم تقویت می‌شود. هنر بدون اقتصاد و اقتصاد بدون هنر در فرش و سایر رشته‌های هنری کارساز نیست».
وی تاکید کرد: «باید اقتصاد فرش را به کمک همۀ عوامل به گونه‌ای رقم بزنیم که دغدغۀ ارزان بودن دستمزد قالی‌بافی را نداشته باشیم و نگران نباشیم که به‌دلیل پایین بودن دستمزد و به خاطر کمک‌های کمیته امداد هنرمندان ما بافندگی را رها کنند».
طبیب‌زاده همچنین گفت: «حتما باید کمک کنیم که انجمن فرش در استان شکل گیرد».
شکل‌گیری انجمن تولیدکنندگان فرش
وی افزود: «چندین بار برای راه‌اندازی انجمن تولیدکنندگان فرش اقدام کردیم ولی موفق نشدیم. با توجه به تجربه‌ای که در شهرهای دیگر وجود دارد پیشنهاد می‌کنیم به‌زودی جلسۀ هیات موسس تشکیل شود و درخواست تشکیل انجمن ارائه شود تا پس از تشکیل، سیاست‌گذار و مجری ارتقای جایگاه فرش کرمان شود».
وی اظهار کرد: «ما قول می‌دهیم بنا به وظیفه و تعهدی که نسبت به فرش داریم این انجمن را به‌عنوان یکی از تشکل‌های اصلی اتاق حمایت کنیم».
وی در عین‌حال خاطرنشان کرد: «وقتی می‌توانیم قوی عمل کنیم که پشتوانۀ خانوادۀ فرش را داشته باشیم».
به گزارش خبرنگار استقامت، در این نشست کارشناسانی از جمله بیژن اربابی، تورج ژوله، مهدی کشاورزافشار، ایمان زکریای کرمانی، عقیل سیستانی، کامران حسین‌خانی و کاوه نویدی‌نیا حضور داشتند و به اظهارنظر و بررسی مسائل فرش ایران و کرمان پرداختند.
به گزارش استقامت به نقل از روابط عمومی اتاق کرمان، در پایان این رویدادها، برترین‌های جشنواره قالی کرمان نیز معرفی و تجلیل شدند.
در این راستا از شکرالله خواجه‌حسینی، محمد ابوالهادی، محمود یظهری، علی فرحبخش، رسول میسرجانی، رضا جعفری‌زاده، علی امیرماهانی، ماشاءالله بلوردی، حسین‌جان ابوالهادی، محمدرضا بقایی و محمدحسن دباغیان به‌عنوان پیشکسوتان قالی تجلیل شد.
همچنین پس از داوری آثار در جشنواره قالی، رضا ابولهادی، بقایی، عباس ابولهادی، یظهری، حسین‌جان ابولهادی، محمدعلی ابولهادی، ولی رشیدی، حسین وزیری، عباس شعاعی، روح‌الهی، زندی، نوحی، محمودی، باقری، روح‌الامینی و مقیمی نیز به‌عنوان برگزیدگان اولین جشنواره قالی کرمان معرفی شدند.
رتبه‌های برتر در بخش فرش‌های حوزۀ عشایری و در رستۀ گلیم شیریکی‌پیچ سیرجان به محمدحسین محمودی و قدرت‌الله روح‌الامینی و در بخش فرش‌های برتر قدیمی و نوبافت هم به محمدحسین دباغیان، حسین‌جان ابوالهادی، عباس ابوالهادی، رضا ابوالهادی و سعید نوحی رسید.
در پایان این رویداد اعلام شد که هفتۀ قالی کرمان، سال آینده در تهران برگزار می‌شود.
نظر خود را بنویسید