اسما پورزنگی‌آبادی
شهردار جدید کرمان در نشستی که به‌تازگی با مدیران رسانه‌ها داشته، وعدۀ «نظرخواهی مستمر از متخصصان» را داده و گفته است: «قطعا شهردار و بدنۀ شهرداری به‌تنهایی نمی‌تواند شهر را آباد کند و در این مسیر نخبگان، افراد صاحب‌نظر و فرهیختگان باید موضوعات را منعکس کنند و ما هم باید از نظرات آن‌ها استفاده کنیم».
محسن تویسرکانی دربارۀ سازوکار نظرخواهی از متخصصان هنوز به‌طور رسمی چیزی را مطرح نکرده است. متخصصان اما طی سال‌های اخیر در نشست‌های مرتبط همچنین در قالب مصاحبه با رسانه‌ها از دغدغه‌های خود گفته‌اند و می‌گویند.
در تازه‌ترین مورد، دکتر نیما جهان‌بین ـ رئیس هیات مدیره انجمن معماران استان کرمان در پاسخ به این پرسش من دربارۀ این که مهم‌ترین چالش‌های حوزۀ معماری شهر چه هستند که شهردار جدید باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشد، از «غیاب اسناد طراحی شهری و همچنین فضاهای شهری بسیار بی‌کیفیت» به‌عنوان دو دغدغه و چالش جدی در این حوزه یاد کرد.
وی در این‌باره توضیح داد: «در شهر کرمان به‌طور مشخص دو چالش خیلی جدی و مهم در زمینۀ مباحث مرتبط با طراحی فرم و شکل داریم. اول این که میان سند برنامه‌ریزی شهر و نقشه‌هایی که تخصص‌های گوناگون از جمله معماران، طراحان منظر و هریک از حوزه‌های مهندسی در بخش تاسیسات و برق و مکانیک و ... تهیه و در واقع دخالت خود را در شهر آغاز می‌کنند با غیاب جدی اسناد طراحی شهری مواجهیم».
بنا به گفتۀ وی، این اسناد میان سند برنامه‌ریزی و مقیاسی که نقشه‌های مهندسی شکل می‌گیرد به عنوان سندی بالادستی تعیین‌تکلیف می‌کنند.
جهان‌بین ادامه داد: «به‌طور مثال جداره‌های شهری یک چالش جدی در شهر کرمان است».
وی تاکید کرد: «زشتی خاصی در منظر شهر وجود دارد که بخشی از آن ناشی از آشفتگی جدارۀ شهری است».
وی با بیان اینکه جداره مرز جداکنندۀ فضای شهری است، افزود: «کنارۀ خیابان‌های شهر، میدان‌ها و فلکه‌ها و ... همه جداره‌ای دارند که برای آن باید سند طراحی شهری تهیه شود».
وی اضافه کرد: «نمای شهری که حوزۀ کاری معماران است بخشی از این سند بالادستی طراحی شهری است».
وی اظهار کرد: «به دلیل پیوند ناگسستنی بین معماری و سایر رشته‌های شهری باید به اسناد طراحی شهری توجه شود».
وی گفت: «در نبود اسناد طراحی شهری، هنگامی که موضوع تهیۀ نقشه‌های معماری دربارۀ نماهای شهری مطرح می‌شود با مسئله‌ای جدی و مهم در شهر مواجهیم». عضو هیات علمی دانشگاه آزاد کرمان ادامه داد: «امروز نقشه‌هایی که به عنوان نقشه‌های شهرداری تهیه می‌شود دربارۀ نمای ساختمان‌ها کم‌ترین توجه را دارد و نماهایی که در قالب نقشه‌ها شکل می‌گیرد ناشی از بُعد دادن به پلانی است که تهیه شده است».
جهان‌بین با تاکید بر اینکه باید به‌طور جدی روی این موضوع و شرایط بسیار مسئله‌داری که در جداره‌های شهر داریم چاره‌اندیشی کنیم، اظهار کرد: «در شهر کرمان به‌وفور شاهدیم که در یک خیابان نماهایی که حتی همسایۀ هم هستند با سبک‌ها و مصالح گوناگون شکل گرفته‌اند در حالی که انتظار می‌رود در یک فضای شهری، شاهد همگنی و همگونی میان نماها باشیم».
وی افزود: «اما به‌دلیل نبود اسناد طراحی شهری این ناهماهنگی و آشفتگی را شاهدیم».
وی سپس گفت: «علاوه بر نما بحث جدی دیگری که داریم مربوط به تراکم ساختمان‌هاست که باید تعیین‌تکلیف شود تا رابطۀ مناسب‌تری را در بین فضاهای پر و خالی در طراحی‌های معماری شاهد باشیم».
جهان‌بین اضافه کرد: «اغلب نماهای ما در شهر کرمان علاوه بر بی‌کیفیتی که در روز دارند در شب هم وضعیت بسیار نامناسبی دارند و این، یک مسئلۀ جدی در شهر است که باید برای آن فکری بشود».
وی ادامه داد: «برای حل این چالش‌ها نیاز است جامعۀ تخصصی کرمان کمک کند؛ به ویژه در حال حاضر که سند برنامه جامع کرمان در دست تهیه است، انتظار می‌رود این نگرانی‌ها در طرح‌های بالادستی مورد توجه قرار گیرد و در نهایت در نقشه‌های معماری نیز توجهات لازم به آن بشود».
فضاهای بی‌کیفیت شهر
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد کرمان چالش جدی بعدی را بی‌کیفیتی فضاهای شهری دانست و تصریح کرد: «فضاهای شهری کرمان بسیار بی‌کیفیت است».
وی افزود: «باید به فکر کیفیت دادن به آن باشیم که این به مباحثی از جمله المان‌ها و قسمت‌هایی از بوستان‌های شهری و عناصری که درون این فضاهای باز شهری قرار می‌گیرد و همچنین مبلمان شهری برمی‌گردد که باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد».
وی تاکید کرد: «در این خصوص به بهره‌گیری از توان معماران توانمند، خوش‌ذوق و بهره‌مند از گنجینۀ دانش معماری، هنر و به خصوص مباحث تاریخی و گذشتۀ سرزمینی نیاز جدی داریم».
جهان‌بین اضافه کرد: «می‌توانم بگویم توقعات جامعۀ معماری از شهرداری به ویژه در مورد این دو چالش، انتظاراتی بسیار اساسی است».
وی در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: «انجمن معماران برای این که شهر بیش‌ترین بهره را از تغییر شهردار ببرد هر کمک تخصصی که لازم باشد را ارائه خواهد داد».
وی تاکید کرد: «بنده در جایگاه شخصی خودم چه به‌عنوان رئیس هیات مدیره انجمن و چه عضو هیات علمی دانشگاه اعلام می‌کنم که مجموعۀ نکات تخصصی دربارۀ چالش‌های اساسی شهر که در بضاعت ماست را حاضریم در اختیار مدیریت شهری بگذاریم تا از آن استفاده شود».
نظر خود را بنویسید