آبتین محبی‌کرمانی ـ این گزارش در مورد «طولانی‌ترین طرح مستمر آموزشی، شناخت و حفاظت از منابع‌طبیعی در کشور» است. طرحی که با 10 مربی آغاز شد و امروز مربیان آماده همکاری در آن 75 نفر هستند. طرحی که در 300 مرکز آموزشی اجرا شده و بیش از یک میلیون و 300 هزار نفر ـ ساعت آموزش در پی داشته است.
24 سال پیش همت خانم‌ها افشار، شیخ‌زاده خضری، طبال‌زاده، کلانتری‌والا و منصوری به شکل‌گیری سازمانی مردم‌نهاد انجامید که امروز اعضای آن از خود جمعیت جوان‌تر هستند. جمعیتی که از مشارکت در برگزاری طرح «آموزش تکمیلی و هدایت موثر جوامع هدف پروژۀ اراضی جنگلی و تخریب‌یافته» یا به اختصار RFLDL؛ تا اجرای کارگاه‌های توان‌افزایی جوامع محلی را در کارنامه دارد. چندین سال نمایندۀ استان کرمان در دبیرخانه سازمان‌های مردم نهاد بوده، با معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه (دادگستری کل استان کرمان) همکاری می‌کند، با سازمان حفاظت از محیط‌زیست، استانداری و شهرداری همکاری داشته و در یک کلام هر جا فعالیتی باشد که به حوزۀ زنان، دانش‌آموزان یا حفاظت پایدار از سرزمین مربوط باشد، جمعیت هم یک پای کار و همراه برنامه است.
نعمت‌الله‌زاده، مدیرعامل و یکی از اعضای هیات موسس جمعیت به تصویری که در ذهن داشتند و اولین ریشه‌های این درخت 20 ساله اشاره می‌کند: «آن روزهای اول ما یک باور داشتیم: دلیل حفاظت نکردن از طبیعت، نشناختن آن است. یعنی ابتدای جلسه‌های مربیان‌مان یا برای اعضای جدید این سه جمله را توضیح می‌دادیم: ما از آنچه حفاظت می‌کنیم که دوستش داریم. آنچه را دوست داریم که می‌شناسیم. و آنچه را می‌شناسیم که به ما آموزش داده باشند. همین سه جمله به طراحی پروژۀ کودکان، دوستان طبیعت رسید».
یکی از ویژگی‌های مثبت طرح هماهنگی با نیاز دانش‌آموزان و تناسب با دانش و توان آن‌هاست. آن‌چنان که در زمان شیوع کرونا و پس از مجازی شدن مدرسه‌ها نیز طرح متوقف نشد و متناسب با شرایط جدید آموزش‌های مرتبط ارائه شد. این هماهنگی سریع و به‌روز بودن رویکردها و متدها، باعث شد روندی که 17 دوره (یا 20 سال) ادامه داشت، گسسته نشود.
آیدا محبی‌کرمانی یکی دیگر از اعضای هیات مدیره جمعیت است که مدتی مسئولیت ارزیابی نتایج طرح را بر عهده داشته است. او به نتایج ارزیابی با روش پیش‌آزمون و پس‌آزمون اشاره می‌کند و می‌گوید: «در همۀ گروه‌های سنی تاثیر آموزش‌ها معنادار بوده. حتی برای یک گروه در سه سال بعد از پایان آموزش، ارزیابی فالوآپ انجام دادیم که ماندگاری آموزش‌ها هم تایید شد».
اما چه می‌شود که این طرح، چنین کارا و اثربخش پیش می‌رود؟ ساره کیانی مدیر اجرایی طرح در سنوات مختلف، معتقد است علاوه بر محتوای خوب و به‌روز، همدلی مربیان و سنجش هفتگی عملکرد مربیان دلایل حفظ کیفیت آموزش هستند: «ما اول از همه روی نظم و همکاری پویا با مربیان حساس هستیم. بازخورد به موقع و دقیق مربی، مستندسازی و گرفتن عکس مناسب، و کلا رعایت اصول و موارد ذکر شده در فرم دستورالعمل اجرایی؛ همه در جدول امتیازبندی هفتگی موثرند. اجرای میز رغبت، و داشتن خلاقیت در کار هم امتیاز دارند. اگر یک مربی بیش‌تر از تعهدش نسبت به ثبت‌نام دانش‌آموزان به عنوان همیار طبیعت موفق عمل کنه؛ این هم یک شاخص برای انتخاب مربی برتر یا تصمیم گرفتن در مورد همکاری در سال‌های بعدی طرح است».
اسما محمدیان یکی از مربیان قدیمی طرح که امروز عضو هیات مدیره جمعیت است و مدتی هم مسئولیت مدیر اجرایی طرح بر عهده‌اش بوده این درخت را در حال ثمر دادن می‌داند و البته منتظر یک اتفاق ویژه هم هست: «وقتی از سن کودکی شروع می‌کنیم؛ این آموزش‌ها نهادینه می‌شه و مطمئنا توی انتخاب‌ها و کارهایی که فرد برای آینده انجام می‌ده، تاثیر داره. من مطمئنم روزی را خواهیم دید که ما به‌عنوان اعضای جمعیت در مقابل یک مسئول خواهیم نشست و او از خاطراتش در مورد طرح تعریف می‌کنه».
نظر خود را بنویسید