اسما پورزنگی‌آبادی
با شروع فصل پاییز، طبق روال هر ساله، شمار زیادی از گردشگران لوت را در برنامۀ سفر خود گذاشته و هر روز آمد و رفت به این پهنۀ سحرانگیز برقرار است.
به گفتۀ معین افضلی ـ مدیر پایگاه جهانی لوت در کرمان گاهی شمار گردشگرانی که تنها از سمت شهداد وارد بیابان لوت می‌شوند در طول ماه با جمعیت شهداد برابری می‌کند و گاهی حتی بیش‌تر از جمعیت دائمی شهداد هستند. با وجود این وضعیت و نقش مهمی که این بیابان در گردشگری کرمان و حتی ایران بازی می‌کند، زیرساخت‌های لازم متناسب با نیازی که وجود دارد رشد نکرده است.
افضلی می‌گوید که بهترین راهکاری که بتوان بخشی از این مشکلات را حل کرد شاید همین مطالبه‌ای باشد که مدت‌هاست از سوی مردم شهداد مطرح می‌شود؛ اینکه شهداد شهرستان بشود.
او در این گفت‌وگو ضمن اشاره به برخی از چالش‌های لوت در حوزۀ گردشگری از شکستن طلسم احداث گیت ورودی به لوت نیز خبر می‌دهد. یک برج شبیه برج‌های تاریخی لوت بعد از روستای ده‌سیف در حال احداث است و از بهمن‌ماه که افتتاح شد، تورهای گردشگری برای ورود به بیابان باید از این محل عبور کنند. برخلاف سایر سایت‌های جهانی از جمله باغ‌شازده، فعلا هزینه‌ای از کسانی که به لوت می‌روند دریافت نمی‌شود.
متن کامل اظهارات افضلی را در ادامه می‌خوانید.
*با توجه به اینکه فصل گردشگری لوت شروع شده، آمار گردشگران نسبت به سال گذشته چطور است؟ خارجی‌ها هم آمده‌اند؟
بله. ما اولین ماراتن شب را ششم مهرماه در لوت برگزار کردیم و تقریبا از همان زمان استارت این فصل گردشگری زده شده است. وضعیت گردشگری خوشبختانه خوب است. گردشگران داخلی مرتب می‌آیند. البته دربارۀ گردشگران خارجی بازار تغییر کرده، قبلا بیش‌تر گردشگران اروپایی بودند ولی الان چین و روسیه گردشگر بیش‌تری دارد.
*همچنان هم مشکل زیرساخت‌ها پابرجاست.
بله. در جلسه‌ای که اخیرا با دکتر پورابراهیمی نمایندۀ محترم مجلس داشتیم این را گفتم که جمعیت شهداد اگر اشتباه نکنم حدود 18 هزار نفر است، در فصل گردشگری در طول ماه گاهی همین تعداد گردشگر از لوت بازدید می‌کنند. برخی اوقات حتی جمعیتی بیش‌تر از جمعیت شهداد به منطقه می‌آیند و می‌توان گفت ماهانه شاید 20،30 هزار نفر گردشگر می‌آیند و می‌خواهند از خدمات شهر استفاده کنند اما مشکل زیرساختی وجود دارد. اگر از کرمان بخواهید به شهداد بروید حدود 10 نقطۀ کور با فاصلۀ چهار، پنج کیلومتری از هم وجود دارد که امکان ارتباط تلفنی در آن وجود ندارد؛ کل این مسیر 100 کیلومتر است اما در 50 کیلومتر آن آنتن‌دهی کامل وجود ندارد. در زمینۀ امکانات پزشکی و بهداشتی محدودیت‌های زیادی وجود دارد، خودِ جادۀ کرمان ـ شهداد هم جادۀ خطرناکی است. به نظرم بد نیست آمار تصادفات و فوتی‌های این جاده را بررسی کنید.
*سال‌هاست این مشکلات گفته می‌شود ولی حل نمی‌شود. راه‌حل کجاست؟
بخشی از مشکلات به قوانین برمی‌گردد. مثلا وقتی دربارۀ جاده صحبت می‌کنیم می‌گویند میانگین تردد جاده‌ای در طول سال در حدی نیست که بتوان آن را در اولویت قرار داد یا در حوزۀ مسائل پزشکی و بهداشتی میزان جمعیت مدنظر است و باید جمعیت از تعدادی بیش‌تر باشد تا مثلا پزشک متخصص در منطقه مستقر شود. برای تامین این امکانات و زیرساخت‌ها متاسفانه جمعیت متغیر و سیاری که به شهداد می‌آید هیچ‌گاه به حساب نمی‌آید. شاید بهترین راه‌حلی که بتواند بخشی از این مشکلات را حل کند این باشد که شهداد به شهرستان تبدیل شود. شاید تا زمانی که شهداد به شهرستان تبدیل نشود نتوان زیرساخت‌های لازم برای گردشگری منطقه را نیز تامین کرد.
*گاهی می‌شنویم که می‌گویند گردشگری کرمان را لوت دارد می‌چرخاند. این اغراق است یا واقعا این اتفاق افتاده؟
خیلی خوشحال شدم که این موضوع را مطرح کردید. من حدود 10 سال پیش بود که گفتم در سال‌های آینده لوت را به‌عنوان اصلی‌ترین مقصد طبیعت‌گردی ایران و کرمان باید معرفی کرد و الان این وضعیت وجود دارد و من 100 درصد تایید می‌کنم که لوت دارد گردشگری کرمان را می‌چرخاند و گردشگران بیش‌تر برای دیدن لوت به کرمان می‌آیند حالا بعد از آمدن، از دیگر جاذبه‌ها هم بازدید می‌کنند. سایر جاذبه‌های گردشگری کرمان شاید در دیگر نقاط کشور باشد ولی بیابان لوت و کلوت‌ها را می‌توانند با سفر به کرمان ببینند.
*آقای افضلی سال‌هاست که دربارۀ ضرورت راه‌اندازی گیت ورودی به بیابان لوت گفته می‌شود اما خبری از آن نیست. چرا؟ لطفا دربارۀ اهمیت این گیت هم بگویید.
راه‌اندازی درگاه ورودی به بیابان لوت در شهداد و بم و فهرج و راور به این دلیل ضرورت دارد که ساماندهی و کنترل تورهای گردشگری باید از یک درگاه انجام شود و با توجه به اینکه گردشگران زیادی از شهداد وارد بیابان می‌شوند این منطقه برای راه‌اندازی گیت در اولویت قرار گرفت. تاکنون هر اعتباری که پایگاه لوت داشته ملی بوده و امسال اولین‌بار است که از محل اعتبارات سفر ریاست‌جمهوری مبلغی گذاشته شده است. کارگاه ایجاد این گیت فعال و کار در حال انجام است و قرار است تا دهۀ فجر فاز اول گیت ورودی به بهره‌برداری برسد.
*این درگاه به چه شکل اجرا می‌شود؟
یک برج با الهام از برج‌های تاریخی در لوت در ورودی بیابان سمت کلوت‌ها احداث می‌شود. بعد از روستای ده‌سیف قرار گرفته و فاصلۀ آن از کرمان حدود 130 کیلومتر است.
*وقتی این گیت فعال شد، گردشگران باید هم مجوز ورود به لوت را در این مکان ارائه کنند و هم هزینه بپردازند؟
بحث پرداخت هزینه فعلا مطرح نیست و بیش‌تر تمرکز بر هماهنگی برای ورود و خروج تورها و حفاظت زیست محیطی و کنترل تورها است.
*با توجه به اینکه راه‌های زیادی برای ورود به لوت وجود دارد. اینکه هزینه کنید و تنها در یک نقطه گیت ورودی ایجاد کنید می‌تواند تاثیرگذار باشد؟
درست است که لوت پهنۀ بسیار وسیعی است و هرکسی بخواهد غیرمجاز و غیرقانونی وارد شود راه‌های زیادی وجود دارد ولی این نقطه که ما برای راه‌اندازی گیت ورودی در نظر گرفتیم محلی است که 80 درصد تورها از آن عبور می‌کنند. مشکل این است در شرایط فعلی امکاناتی برای کنترل این 80 درصد وجود ندارد و راه‌اندازی گیت بخشی از این مشکل را حل می‌کند.
*با توجه به دغدغه‌هایی که خودتان دربارۀ لوت دارید این یک گیت از نظر شما راضی‌کننده است؟
من فکر می‌کنم با فعال شدن گیت 80 درصد تورهایی که از سمت شهداد می‌آیند کنترل می‌شود و این اتفاق مهمی است. ضمن اینکه بسیاری از گردشگران علاقه‌مند هستند تا با هماهنگی وارد لوت شوند ولی به دلایلی از جمله اینکه از دیگر استان‌ها می‌آیند مطلع نیستند که باید به میراث‌فرهنگی کرمان یا شهداد مراجعه کنند ولی وقتی در یکی از نقاط مهم ورودی لوت این گیت وجود داشته باشد راحت‌تر هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دهند. بنابراین، من فکر می‌کنم خیلی تاثیرگذار است و بخش زیادی از مشکلات را حل می‌کند.
*گفتید این گیت فاز اول است. فازهای بعدی چگونه تعریف شده است؟
در کلیات طرح این گیت امکاناتی برای استقرار اورژانس و هلال‌احمر همچنین پارکینگ و سرویس بهداشتی و امکانات رفاهی و خدماتی در نظر گرفته شده است. این گیت در حوزۀ شهداد است. در فهرج گیت ورودی قبلا راه‌اندازی شده است. می‌ماند بم و راور. در بم قرار است شهرداری زمین در اختیار ما قرار بدهد که از سال آینده کار را شروع کنیم.
*پروژۀ ساخت جادۀ شهداد ـ نهبندان در حال حاضر چگونه است؟مدتی پیش دادستان کرمان از این جاده بازدید و تذکرهایی داده بود.
این جاده برای ما هم از نظر گردشگری اهمیت دارد و حتما باید احداث شود اما آنچه که بسیار برایمان مهم است این که احداث آن تخریبی برای کلوت‌ها و عرصه و حریم بیابان نداشته باشد. دادستان محترم بیش‌تر شاید راجع به کم‌کاری پیمانکار و اینکه پروژه به‌موقع تحویل نشده تذکر داده‌اند که به حوزۀ کاری ما مربوط نیست و به سازمان راهداری ارتباط دارد. ما در مدت فعالیت پروژه، جلوی کار معدن شن و ماسه‌ای که در عرصه و حریم بیابان بود را گرفتیم و مخالفت کردیم. نمی‌شد به این معدن مجوز داد. پیمانکار اما تخلفاتی کرده بود که جلوی کار گرفته شد. روند پیشرفت فیزیکی پروژه را باید از راهداری بپرسید.
نظر خود را بنویسید