گروه جامعه: عضو هیات علمی دانشگاه و رئیس مرکز مطالعات محیطی شهر و روستا دانشگاه آزاد کرمان در نشست چالش‌های سرمایه‌گذاری در بافت تاریخی با بیان اینکه جامعۀ دانشگاهی از آنچه که قرار است در زمین مجاور مسجد تاریخی ملک صورت بگیرد نگران است، تاکید کرد: «در شهر کرمان نیاز جدی به شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تنظیم فرایند سرمایه‌گذاری در بافت تاریخی داریم. این مسائل باید در طرح‌های بالادست به‌صورت واضح ارائه شود تا مدیریت شهری بر سرمایه‌گذاری پیش‌قدم باشد. همچنین سرمایه‌گذاری باید در قالب یک سیستم و یک فرایند صورت گیرد تا دربارۀ هر موردی قرار نباشد این همه نگرانی پیش بیاید».
دکتر مریم فدایی‌قطبی افزود: «واقعیت این است که سرمایه‌گذاری مفصل‌تر از چیزی است که از آن برداشت شده است. سرمایه‌گذاری خیلی جدی‌تر در بخش‌های گوناگون استان دارد پیگیری می‌شود اما آنچه در شهر رخ می‌دهد و حداقل آنچه ما آن را می‌بینیم همه را نگران کرده است. ما تجربۀ ساروج‌پارس را داریم که مورد نقد بوده و هست و اکنون اتفاقی که کنار مسجد ملک دارد رخ می‌دهد نگران‌کننده است».
وی بیان کرد: «به نظر می‌رسد اولین قدم برای سرمایه‌گذاری در هر منطقه‌ای به خصوص در بافت تاریخی این است که زمینه‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری را بشناسیم و این هم نیاز به برنامۀ بلندمدت دارد».
وی تاکید کرد: «فرصت‌ها را باید فراتر از مکان و زمین ببینیم».
وی با بیان اینکه انواع مختلف سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند بافت تاریخی را متحول کند و این نیاز به برنامه بلندمدت دارد، ادامه داد: «بعد از شناسایی فرصت‌ها و چنانچه در یک برنامۀ میان‌مدت اولویت‌بندی را انجام دادیم، نیاز به راهبردها و راهکارهایی است که بتوان سرمایه‌گذار را جذب کرد».
وی به خطرات سرمایه‌گذاری خرد اشاره و اظهار کرد: «موضوع بعدی نظارت بر نظام سرمایه‌پذیری و کاهش اثرات نامطلوب است؛ تحقیقاتی که انجام شده نشان می‌دهد نتایج سرمایه‌گذاری به خصوص سرمایه‌گذاری‌های خرد در بافت تاریخی شاید بافت را نوسازی کرده ولی اهدافی که در بافت تاریخی دنبال می‌شود توسط سرمایه‌گذاری خرد نادیده گرفته شده و این نوع سرمایه‌گذاری‌ها دارد بافت تاریخی را تهدید می‌کند و همین نشان می‌دهد که نظام سرمایه‌پذیری ما ایراداتی دارد».
وی اضافه کرد: «در دشت‌دانه‌ها هم وضع همین است. یعنی وقتی بحث سرمایۀ کلان می‌شود دچار دستپاچگی می‌شویم و برنامۀ مشخصی برای آن نداریم و دانه‌های درشتی در شهر ایجاد می‌کنیم که آسیب‌زننده هستند».
این معمار و شهرساز خاطرنشان کرد: «اگر اصل بر حفظ بافت تاریخی باشد باید بدانیم بعد از آن چه می‌خواهیم انجام بدهیم».
وی ادامه داد: «تجمیع سرمایه‌های خرد موضوع بعدی است. سرمایه‌های خرد باید هدفمند شود و این، نیاز به برنامه‌ای جداگانه دارد. همیشه نباید دنبال سرمایه‌های کلان باشیم بلکه سرمایه‌های خرد هدفمند هم مهم است».
وی هشدار داد: «تجمیع سرمایه‌های خرد اگر هدفمند نشوند می‌تواند بسیار اثرات نامطلوبی داشته باشد».
فدایی‌قطبی سپس تاکید کرد: «بافت تاریخی بسیار بافت حساسی است و با ظرافت خاصی باید با آن برخورد شود».
او ادامه داد: «بازآفرینی بافت تاریخی و طرح‌های میان‌افزا ضرورت بافت تاریخی هستند. طرح‌های سرمایه‌گذاری باید ذیل طرح‌های بازآفرینی تعریف شود و طرح‌های بازآفرینی طرح‌های میان‌افزا داشته باشند و این سلسله‌مراتب برای انجام سرمایه‌گذاری طی شود».
وی با بیان اینکه موضوع سرمایه‌گذاری نباید فقط مکان باشد، اظهار کرد: «برای ورود شرکت‌های دانش‌بنیان و جذب سرمایه‌گذاری غیرمستقیم باید خیلی کار کنیم. تحقیقات جهانی نشان داده این روش بسیار تاثیرگذار است اما در کرمان نمی‌دانم اصلا شرکت دانش‌بنیان در حوزۀ بافت تاریخی داریم؟».
توجه به سرمایه‌گذاری در طرح‌های بالادستی
عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: «بعد از این مراحل، به تهیۀ بسته‌های مشوق سرمایه‌گذاری نیاز است که باید سرمایه‌گذار را هدایت کند و در برنامه‌های چهار سالۀ شهرداری باید مشخص باشد.».
وی اضافه کرد: «سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری موظف است این بسته‌های تشویقی را عملیاتی کند نه اینکه آن را تهیه کند».
وی با بیان اینکه بسته‌های تشویقی باید توسط طرح‌های بالادستی تهیه و در اختیار شهرداری گذاشته شده باشد، اظهار کرد: «این بسته‌ها باید به گونه‌ای باشد که طرح‌های توجیهی داشته باشد و متولیان امر بر آن نظارت دائم داشته باشند».
وی تاکید کرد: «اراده‌ای در سطح مدیریت کلان استان باید اتفاق بیفتد و همراهی جامعۀ علمی و تخصصی باید باشد و همه نهادها دست به دست هم بدهند تا سرمایه‌گذاری موفقی اتفاق بیفتد».
فدایی‌قطبی در بخش دیگر از اظهاراتش با اشاره به دغدغه‌های دانشگاهیان در خصوص طرح کاروانسرای طلا و جواهر که قرار است در مجاور مسجد ملک اجرا شود، گفت: «حساسیت بالایی نسبت به موضوع وجود دارد. عدم انطباق با زمینه خیلی مهم است. این طرح، زمینۀ بسیار پیچیده‌ای دارد و باید ضمن اینکه با زمینه انطباق پیدا می‌کند باعث بازآفرینی محدودۀ پشت آن نیز بشود».
وی افزود: «موضوع ریزدانگی هم مهم است و نمی‌توانیم عنصری درشت دانه در آن منطقه داشته باشیم».
وی ادامه داد: «طرحی که برای اجرا در این زمین دنبال می‌شود، باید به‌تمام معنا طرحی میان‌افزا باشد و جریان زندگی را در درون خود داشته باشد».
وی با بیان اینکه اینجا نمی‌تواند تجاری باشد، اظهار کرد: «در این زمین کاربری‌هایی باید تعریف شود که نیازهای محله را مرتفع کند».
نظر خود را بنویسید