اسما پورزنگی‌آبادی
شورای شهر کرمان سرنوشت تازه‌ای را برای خانه‌شهر رقم زد و طی مصوبه‌ای، این بنای ارزشمند میراثی را، با توجیه دلایل امنیتی به استانداری واگذار کرد. به‌ازای این واگذاری، یک ساختمان میراثی دیگر(محل استقرار فعلی فرمانداری) نصیب شورا می‌شود. سهم خانه‌شهر از این بده‌بستان یک شرط است: استانداری باید این ساختمان را حفظ و مرمت کند.
صحبت از ساختمانی است که استانداری کرمان چند سال پیش قصد داشت آن را با خاک یکسان کند اما مردم و دوست‌داران شهر و میراث فرهنگی نگذاشتند.
بسیاری از شهروندان و علاقه‌مندان به حفظ و نگهداری آثار ارزشمند معماری شهر، با تعجب و تاسف از این تصمیم شورای شهر انتقاد و این پرسش‌ها را مطرح می‌کنند که چرا باید یک اثر میراثی، تحت مدیریت یک سازمان که بیش‌تر تمرکزش بر امور سیاسی است، قرار بگیرد؟ آیا استانداری تخصص و تجربۀ کافی برای نگهداری و مرمت صحیح این ساختمان میراثی را دارد؟
محمدرضا کمساری ـ سخنگو و نایب رئیس شورای شهر اما در گفتوگو با فردای‌کرمان، ضمن دفاع از این تصمیم، مصوبۀ فوق را نشانه‌ای از مهم بودن سرنوشت خانه‌شهر برای شورا می‌داند. البته او تاکید دارد که اگر شروط مصوبه که شامل واگذاری ساختمان فرمانداری به شورا و حفظ و مرمت خانه‌شهر است اجرا نشود، این مصوبه هم اجرا نخواهد شد.
اظهارات او را در ادامه می‌خوانید.
*آقای کمساری، انتظار می‌رفت شورای شهر کرمان برای حفظ و مرمت خانه‌شهر مصوبه بدهد اما نه‌تنها این‌طور نشد بلکه این بنا را به استانداری واگذار کردید. چه تضمینی وجود دارد که استانداری که قبلا تا مرز تخریب این ساختمان رفته، این شرط را رعایت و خانه‌شهر را حفظ کند؟
از همان روزی که شورای شهر فعالیت خود را آغاز کرد، بنده به‌عنوان یکی از مخالفان ساخت پله‌های ساختمان جدید استانداری که حریم میراثی خانه‌شهر را تحت‌تاثیر قرار داده، موضع‌گیری کردم اما به هر حال، قوانینی وجود دارد و همه مطیع آن هستیم. از لحاظ قانونی، استانداری ظاهرا از میراث‌فرهنگی مجوز ساخت پله‌ها را گرفته است و همان زمان اعلام کردند که این اقدام مشکلی برای خانه‌شهر ایجاد نکرده است. ما هم دیگر پیگیری نکردیم اما می‌دانستیم جانمایی درِ ورودی ساختمان جدید استانداری که یک مکان نیمه‌امنیتی به حساب می‌آید، حتما مشکلاتی به دنبال خواهد داشت. در آن زمان، شاید دوستان می‌توانستند مذاکراتی داشته باشند تا درِ اصلی ساختمان در این نقطه اجرا نشود ولی به هر دلیلی یا کوتاهی شد یا پیگیری لازم صورت نگرفت و این اتفاق افتاد. آنچه که مشخص است این که با استقرار استانداری باید تکلیف ورود و خروج ارباب‌رجوعان مشخص شود و این، با برخی مسائل امنیتی همراه است. اخیرا موضوع استقرار استانداری در مکان جدید به‌طور جدی مطرح شده و در این راستا، نامه‌ای با موضوع تعیین‌تکلیف خانه‌شهر به شورا و شهرداری ارسال شد. البته فضا کاملا تعاملی نبود و خیلی الزام و اصراری در کار نبود. در جلسه‌ای که ما با استاندار محترم داشتیم با رویکردی مثبت موضوع تعامل و همراهی را مطرح کردند. ایشان گفتند یا براساس توافقات قبلی، سولۀ خانه‌شهر حذف و ستون‌ها و ساختمان اداری بازسازی و مرمت و شورا در آن مستقر شود. پیشنهاد بعدی این بود که خانه‌شهر را با یکی از ملک‌های متعلق به استانداری تهاتر و معاوضه کنیم و پیشنهاد سوم این بود که ملک کارشناسی شود و استانداری پول شهرداری و شورا را بدهد. این پیشنهادات بررسی شد. نظر دوستان شورا بر این بود که به دلیل اینکه جلسات شورای تامین در استانداری برگزار می‌شود و حضور مقامات ملی و شخصیت‌ها و وزرا و تجمعات را هم داریم، شاید استقرار شورا و حتی سازمان‌های شهرداری در خانه‌شهر با شرایطی همراه شود که در رفت‌وآمدها مقداری اختلال ایجاد شود. در عین حال، یک مسئله برای شورای شهر بسیار حائز اهمیت است و آن اینکه چون ساختمان خانه‌شهر از پول شهروندان کرمانی ساخته و ثبت ملی شده حتما باید حفظ شود و درعین حفاظت، مورد استفاده قرار گیرد. یکی از پیشنهادات استاندار این بود که اگر این ساختمان به استانداری واگذار شود، آن را مرمت و بازسازی می‌کنند و واحد بازرسی استانداری که محل رسیدگی به شکایات مردمی است و هسته گزینش را در آن مستقر می‌کنند و به‌ازای آن، ساختمان فرمانداری کرمان که آن هم میراثی است در اختیار شورای شهر قرار خواهد گرفت. دوستان شورا با شرط حفظ هویت و اصالت خانه‌شهر و تهاتر با ساختمان فرمانداری، به مصوبۀ واگذاری خانه‌شهر رای دادند اما همۀ این اقدامات، مشروط به پذیرش شرط‌هایی است که شورای شهر گذاشته و اگر استانداری این شروط را نپذیرد، مصوبه اجرایی نیست ولی اگر استانداری بپذیرد که خانه‌شهر را مرمت و حفظ و مورد بهره‌برداری قرار دهد، شورا این مصوبه را داده و قابل اجراست. خود شخص استاندار گفته‌اند که این را ضمانت می‌کنند.
*اگر استانداری این شروط را اجرا نکرد، شورای شهر چه ابزاری برای حفاظت از خانه‌شهر در اختیار دارد؟
فرض کنید می‌خواهم به هر دلیلی که ملکی که تا امروز متعلق به من بوده و ارزش میراثی دارد را تخریب کنم. رسانه‌ها و مردم اما می‌خواهند تخریب انجام نشود و حالا من این ملک را با این ضمانت که باید مسائل میراثی مرتبط به آن ملک رعایت شود واگذار می‌کنم. از این پس، همین مطالبه‌ای که تاکنون از شورا و شهرداری بوده، می‌تواند از سایر نهادها بشود. شورا وظیفه‌ای داشت و آن این بود که نسبت به حفظ هویت این بنا بی‌تفاوت نباشد. شورا می‌توانست معامله را انجام دهد و به استانداری بگوید: از این به بعد خودت می‌دانی و میراث‌فرهنگی اما شورا این شرط را گذاشته که اگر تعهدات را اجرا نکنند، ما هم معامله را انجام نمی‌دهیم. برداشت دوستان شورا این است که درست نیست با استقرار شورا در خانه‌شهر، به هر دلیلی فعالیت و حضور و پاسخگویی به مردم با محدودیت‌هایی که قانونی هم است مواجه شود و حضور در این مکان تحت تاثیر قرار گیرد.
*دربارۀ مواجهۀ شورا با خانه‌شهر یک تناقض وجود دارد. اگر می‌خواستید این بنا را واگذار کنید، چرا پارسال برای برگزاری مناقصۀ مرمت خانه‌شهر مصوبه دادید؟
قصد شورا این بود که بنا را مرمت و استفاده کنیم. البته در دوران استانداری آقای زینی‌وند و حتی قبل از ایشان چندین بار مطرح شده بود که خانه‌شهر را تخریب کنند، برای جلوگیری از تخریب خانه‌شهر، مصوب کردیم که بازسازی آن انجام شود و این نشان می‌دهد که شورا اصرار بر حفظ این بنا دارد. امسال که استاندار محترم متعهد شدند این ملک حفظ و مرمت شود و مورد استفاده قرار گیرد، دغدغۀ شورا تا حدودی برطرف شد. اصل این است که ساختمانی که با پول مردم ساخته شده و ارزش میراثی دارد حفظ شود، چه شورا و شهرداری آن را حفظ کنند و چه استانداری. بنابراین، سال گذشته، برای اینکه خانه‌شهر تخریب نشود، مصوبۀ برگزاری مناقصه داده شد و امسال هم، وقتی تعهد حفظ بنا از سوی استانداری داده شد، دغدغۀ شورا رفع و مصوبۀ جدیدی داده شد.
*فرمانداری قرار است کجا برود که شورا در ساختمان آن مستقر شود؟
فرمانداری به ساختمان قدیم استانداری منتقل می‌شود.
*پس، ابتدا باید استانداری به ساختمان جدید نقل مکان کند، بعد فرمانداری به ساختمان فعلی استانداری بیاید و بعد شورا در ساختمان فرمانداری مستقر شود.
تا زمانی که ساختمان فرمانداری را تحویل نگیریم، ساختمانی را تحویل نمی‌دهیم. البته نگاه ما بسیار به تعهدی که شخص استاندار محترم دادند و توافقاتی که صورت گرفته مثبت است و امیدوارم هم شورا و هم استانداری به تعهدات خود عمل کنند.
*میراث‌فرهنگی دربارۀ این مصوبۀ شورا نظر داده است؟
اگر یک ملک میراثی در شهر می‌خواهد فروخته شود نیاز به مجوز میراث دارد، در این مورد هم نیاز هست. اطلاع دقیقی ندارم اما به نظر می‌رسد مرمت و بازسازی نیاز به مجوز دارد و خرید و فروش و معاوضه نیاز به مجوز ندارد و اگر شورا قصد تخریب یا ترمیم خانه‌شهر را داشت، میراث‌فرهنگی باید مجوز می‌داد ولی در خرید و فروش و معاوضه و معامله فکر نمی‌کنم نیازی به این مجوز بوده باشد.
*شهر کرمان با فقر جدی فضاهای فرهنگی و عمومی مشابه خانه‌شهر مواجه است. ظرفیت خانه‌شهر هم که از مردم گرفته شد. شورا برای جبران این کمبود برنامه‌ای در دستور کار ندارد؟
صحبت شما کاملا به‌جا و درست است و می‌تواند به‌عنوان یک مطالبه از سمت رسانه‌ها و مردم مطرح شود. شهرداری زمین‌هایی برای ساخت تالارها و سالن‌هایی که محل اجتماعات باشد دارد. پیشنهاد خیلی خوبی است و من خواهشی دارم که به عنوان یک مطالبه از سوی مردم حتما پیگیری شود.
نظر خود را بنویسید