گروه فرهنگ‌وهنر: مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان با اشاره به برگزاری بیست‌وهشتمین دورۀ جشنواره بین‌المللی شعر رضوی در استان کرمان در روزهای 22 و 23 اردیبهشت‌ماه جاری، به سابقۀ برگزاری این جشنواره اشاره کرد و گفت: «کلیت این جشنواره عرض ارادتی‌ست به ساحت امام هشتم(ع) که سال‌هاست در کشور آغاز شده و ادامه داشته است».
محسن روحی با بیان اینکه کرمان در این میان یک ویژگی خاصی دارد، افزود: «ارادت مردم کرمان به امام رئوف بسیار زیاد است. به عنوان مثال شما کمتر کرمانی را پیدا می‌کنید که سالی یک‌بار به زیارت امام نرود و یا عقیده دارند اگر صاحب فرزند شدند و یا خانه و ماشین جدید خریدند باید به زیارت امام رضا(ع) بروند».
وی ادامه داد: «به طور کلی کرمانی‌ها هر آن‌چه از جانب خداوند به آن‌ها روزی می‌شود، چه فرزند باشد و چه رزق و روزی مادی، آن را از ناحیه و واسطۀ امام رئوف می‌دانند و برای شکرگزاری هم که شده به زیارت ایشان می‌روند».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان با بیان اینکه بخشی از این ارادت در شعر شاعران کرمانی نمود پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: «به واسطۀ پیشینۀ خوبی که شعر در استان کرمان داشته و شاعران خوبی از گذشته تاکنون داشته‌ایم، بخش مهمی از عرض ارادت به ساحت امام رئوف، در زبان شعر اتفاق افتاده و برای اثبات، همین بس که قدمت جشنواره شعر رضوی از قدمت جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) بیشتر است».
وی افزود: «امسال پانزدهمین دورۀ جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) برگزار می‌شود ولی ما در کرمان بیست‌وهشتمین جشنواره شعر رضوی را برگزار می‌کنیم و این نشان‌دهندۀ ابراز ارادت مردم کرمان است».
روحی با اشاره به نقش ویژۀ شعر از گذشته و توجه ائمه به این هنر، گفت: «ائمه معصومین به شعر اهمیت می‌دادند و به شاعرانی که در وصف اهل‌بیت و مبانی دینی شعر می‌گفتند، صله می‌بخشیدند و این نشان‌دهندۀ جایگاه اصلی شعر است. در حال‌حاضر نیز همین‌طور است و در دیدارهایی که مقام معظم رهبری با هنرمندان می‌گذارند شعر یک جایگاه ویژه دارد».
خلاقیت در برگزاری جشنواره
وی در ادامه با اشاره به گسترش ابعاد جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع)، بیان کرد: «بعد از برگزاری 15 دوره از جشنواره، یک اتفاقی در این فضا افتاد و تغییراتی، در کلیت جشنواره‌ها رخ داد. با ارزیابی که انجام شد عده‌ای احساس کردند برخی از جشنواره‌ها که در تعدادی از استان‌ها برگزار می‌شود خیلی تکراری شده است و یا از قوت لازم برخوردار نیست و دلایلی داشت که بر اساس جمع‌بندی صورت‌گرفته، تصمیم گرفته شد ۱۵ استان جشنواره را برگزار کنند در حالی که سال‌های قبل، برگزاری جشنواره به تعداد همۀ استان‌های کشور هم رسیده بود».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان با بیان اینکه در برگزاری جشنواره باید خلاقیت‌هایی نسبت به سال‌های گذشته ایجاد شود، ادامه داد: «باید برخی از فعالیت‌های فرهنگی و هنری جدید برگزار شود و برخی از برنامه‌ها که از گذشته قدمت دارند باید خلاقیتی در آن اتفاق بیفتد. اینکه صرفا به یک عدد و یک رقم بسنده کنیم و افتخار کنیم که در حال برگزاری بیست‌وهشتمین دورۀ جشنواره هستیم، کافی نیست. اگر جشنوارۀ امسال نسبت به سال قبل بهتر باشد، باعث افتخار است اما اگر این‌طور نباشد یک ایراد است».
وی با اشاره به ارزیابی جشنواره سال‌های گذشته، گفت: «نباید برگزاری جشنواره شعر رضوی را معطوف به یک افتتاحیه و اختتامیه کنیم، بلکه باید بتوانیم در طول سال یک برنامه‌ریزی برای فضای شعر آیینی داشته باشیم و شاعران را در استان‌های مختلف درگیر کنیم و برنامه‌های متنوعی درست کنیم که بخشی از این موارد امسال انجام شد ازجمله اینکه در برخی استان‌ها مانند یزد، قم و مازندارن به میزبانی و هزینۀ استان کرمان، جلساتی با شاعران داشتیم».
روحی یادآور شد: «این نشست‌ها باید در طول سال در استان‌های مختلف به‌صورت تخصصی برگزار شود تا با کمک شاعران آسیب‌های شعر آیینی را پیدا کنیم. همچنین برخی ایرادات وجود دارد که خود ما پس از سال‌ها میزبانی به آن پی بردیم و برای حل آن نیازمند کمک شاعران هستیم که این‌ها باید در جلسات بررسی شود».
بخش مردمی جشنواره
وی خاطرنشان کرد: «در کنار این موارد، موضوعی که امسال و سال‌های آینده به آن خواهیم پرداخت، مردمی بودن فضای شعر است. این موضوع مطرح شد که افتتاحیه و اختتامیۀ جشنواره به یک فضای رسمی تبدیل نشود بلکه مقداری بتوانیم عموم مردم را نیز با این فضا، شعر و اینکه می‌توان با این زبان نسبت به امام رئوف ابراز ارادت کرد، آشنا کنیم و به‌عنوان یک برنامۀ فرهنگی و هنری به آن بپردازیم».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان ادامه داد: «یکی از مواردی که در این‌خصوص مطرح شد این بود که باید تنوعی در برنامه‌ها داشته باشیم. یک ایرادی که در گذشته به آن رسیده بودند این بود که اختتامیه و برنامه‌های جشنواره، بیشتر به سخنرانی اختصاص یافته است و کمتر به شعر پرداخته شده که این یک آسیب است و سعی کردیم آن را کمتر کنیم. علت عدم حضور مردم در این مراسم نیز این بود که جلسه بیشتر حالت رسمی داشت تا یک جلسۀ ادبی شاعرانه که مردم علاقه‌مند به شرکت در آن باشند».
وی گفت: «به دلیل محدودیتی که در برگزاری مراسم رسمی اختتامیه داشتیم، امسال تصمیم گرفتیم که برنامۀ جداگانه‌ای برای مردم برنامه‌ریزی کنیم که فقط به شعرخوانی و مدح امام(ع) اختصاص داده شود و حتی روی مکان برگزاری این بخش نیز بحث شد زیرا مکان هم باید مردمی باشد».
روحی افزود: «ابتدا خانۀ آقای خوشرو برای این کار انتخاب شد که به دلیل وقف‌نامۀ آن محل که برای روضۀ امام حسین(ع) وقف شده بود، امکان برگزاری بخش مردمی جشنواره در آن وجود نداشت، به همین دلیل قرار شد مراسم را در خانۀ حاج ماشاالله خدادادپور که مکانی مردمی است، هویت فرهنگی دارد و مردم هم به آن‌جا علاقه‌مند هستند، برگزار کنیم تا شاعران و مهمانان در آن مکان به شعرخوانی بپردازند».
وی خاطرنشان کرد: «همچنین قرار است این هماهنگی‌ها انجام شود تا برای شعرا شرایطی را فراهم کنیم که در طول سال نیز در برنامه‌های مختلفی که به‌عنوان مثال در حرم امام رضا(ع) برگزار می‌شود، شرکت کنند و از شاعران دعوت شود تا در ماه محرم و سایر مناسبت‌های مذهبی در آن‌جا شعرخوانی کنند».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان بیان کرد: «استفاده از شعرهای شعرا در کاشی‌کاری‌ها و معماری‌های حرم امام رئوف و یا فضای سایر حرم‌های ائمه معصومین نیز در حال پیگیری است».
وی تاکید کرد: «در واقع هدف این است جشنواره فقط به برگزاری مراسم افتتاحیه، اختتامیه و شعرخوانی تعدادی از شاعران معطوف نشود بلکه جریانی ادامه‌دار باشد».
چاپ کتاب شعرهای برگزیده
روحی در ادامه با اشاره به سایر برنامه‌های جشنواره شعر رضوی در کرمان، گفت: «امسال کارگاه‌هایی در فضای علمی و دانشگاهی با حضور دانشجویان مربوطه و اساتید حوزۀ ادبیات برنامه‌ریزی شده و برنامۀ ویژه‌ای در دانشگاه به همین مضمون طراحی شده که برنامه‌ای علمی، پژوهشی است».
وی با تاکید بر اینکه نشست‌هایی که در استان‌های دیگر برگزار می‌کنیم برای آسیب‌شناسی شعر آیینی است و جنبۀ پژوهشی دارد، افزود: «در جشنواره شعر رضوی تلاش‌مان مبنی بر این شد که هر چقدر می‌توانیم به بخش شعرخوانی اضافه کنیم، یعنی مضمون کار ما در حول‌وحوش شعر باشد و کمتر به تشریفات بپردازیم».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان در پاسخ به این سوال که برای استفادۀ پژوهشگران سراسر کشور از شعرها، سخنرانی‌ها و پژوهش‌هایی که در طول ۲۷ دورۀ جشنواره، انتخاب و مطرح شده است، چه برنامه‌ای دارید، گفت: «یکی از توافقاتی که امسال شده این است که ما چاپ یک کتاب از برگزیدۀ برگزیده‌های شعرهای سال‌های قبل داشته باشیم. حتما نیازمند یک آثار مکتوب در این زمینه هستیم و حتی بخشی که من در ابتدا عرض کردم، یعنی استفاده از آثار شعرا در معماری و ثبت آن‌ها بر روی کاشی‌کاری‌‌های حرم امام رضا(ع) و سایر مکان‌های مقدس، تا بتوانیم به هر طریقی شعرهای برگزیده را نشر بدهیم و در جایی که محل مراجعه باشد، نگهداری و حفظ شوند».
وی از انتخاب یک نیروی ویژه برای پیگیری جشنواره شعر رضوی در استان کرمان خبر داد و یادآور شد: «آقای کوشش که برای این کار انتخاب شده‌اند با تمرکز بر جشنواره، دبیرخانه آن را در طول سال فعال نگه می‌دارند».
روحی با بیان اینکه کرمان اگر می‌خواهد میزبان جشنواره شعر رضوی باشد باید دارای یک برتری نسبت به استان‌های دیگر باشد، اظهار کرد: «کرمان استان زیبا و گردشگرپذیری است و مشهور به میهمان‌نوازی است، این‌ها میراث گذشتۀ ماست و باید آن‌ها را پاس بداریم اما باید در فضای شعر نیز شعرای استان کمک کنند تا فضایی ایجاد شود که دلایل دیگری را نیز برای میزبانی کرمان بیان کنیم تا این موضوع به یک هویت برای کرمان تبدیل شود و اگر در آینده به هر علتی کسی اعلام کرد می‌خواهد جشنواره شعر رضوی را از کرمان به استان دیگری ببرد، ما نباشیم که دفاع می‌کنیم، بلکه مردم بخواهند و به یک خواستۀ مردمی تبدیل شود».
وی دربارۀ بودجه جشنواره نیز توضیح داد: «اگر می‌خواهیم به این جشنواره خلاقیت و کیفیت ببخشیم، اتفاق خوبی در جشنواره رخ دهد و تفاوت‌هایی با سال‌های قبل داشته باشد یک بخشی از آن مربوط به بودجه است. مثلا اگر ما دوست داریم اشعار خوبی به جشنواره بیاید یک پرسش مطرح بود که آیا بخش جوایز و تعداد جوایز کافی‌ست یا باید افزایش پیدا کند و به این جمع‌بندی رسیدند که باید افزایش پیدا کند و اینکه می‌خواهیم جشنواره را در دانشگاه‌ها مردمی‌سازی کنیم نیز معطوف به بودجه است».
روحی ادامه داد: «بر اساس تفاهم‌نامه، این بودجه از سوی دبیرخانه جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) نیز افزایش پیدا کرد و آن‌ها هم به این جمع‌بندی رسیدند که باید افزایش بودجه داشته باشند و کرمان هم باید این کار مشارکتی را انجام دهد».
وی بیان کرد: «یک افقی وجود دارد، البته نمی‌دانم امکان دارد که همۀ بودجه‌های فرهنگی در استان سرجمع بشوند یا خیر؛ و نمی‌دانم چقدر امکان‌پذیر است، اما الان بودجه‌های فرهنگی متنوعی را در دستگاه‌های مختلف دولتی و غیردولتی داریم و گاهی حتی قابل مقایسه با بودجه‌های ارشاد نیستند. ارشاد مرجعیت فعالیت‌های فرهنگی و هنری را در استان دارد و یک اعتبار در فصل 5 برای کمک است، بعد می‌بینیم ده‌ها برابر این را مثلا شهرداری در حوزۀ فرهنگی و هنری دارد، این‌ها آسیب‌هایی است که ما در درون داریم».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان یادآور شد: «بسیاری از برنامه‌هایی که در طول سال انجام می‌شود، ازجمله جشنواره شعر رضوی، معطوف به اعتبارات خاص خود اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست و این جشنواره باری بر دوش هزینه‌های ارشاد ندارد».
وی با اشاره به کمک‌هایی که برای اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری می‌شود، گفت: «در حال حاضر برای تئاتر در حال اجرای طرح ویژه‌ای هستیم که یک بخش عمدۀ آن با یک شرکت اقتصادی است که دارد به ما کمک می‌کند و اگر تنها به عهدۀ ارشاد بود اگر کل اعتبار را هم برای حوزۀ تئاتر اختصاص می‌دادیم، کافی نبود».
روحی ادامه داد: «قطعا برای برگزاری جشنواره شعر رضوی نیز سایر دوستان به ما کمک می‌کنند و یک ابراز ارادتی به آستان امام رضا(ع) در حال انجام است. هر کسی و از هر جنبه‌ای می‌تواند به برگزاری جشنواره کمک کند تا بخشی از هزینه‌ها در فضای جشنواره را بتوانیم پوشش بدهیم که میزبانی خوبی را داشته باشیم و بتوانیم برنامه‌های متنوعی را انجام دهیم».
وی تاکید کرد: «هدف و مقصد اصلی برنامه‌هایی که در فضای جشنواره شعر رضوی انجام می‌دهیم برای امام رئوف است و امیدواریم مورد قبول ایشان قرار بگیرد».
نظر خود را بنویسید