اسما پورزنگی‌آبادی
انتشار خبر مزایدۀ باغ‌موزه هرندی، اعلام مخالفت برخی با این اقدام میراث‌فرهنگی و چند روز پس از آن، بازدید استاندار کرمان و جمعی از معاونان وی و مدیران کل استان از این بنای تاریخی، باغ‌موزه هرندی را بیش از هر زمان دیگری به صدر اخبار آورده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی استان که تیرماه سال 98 در نخستین نشست خبری خود پس از این مسئولیت گفته بود: «قول می‌دهم باغ‌موزه به یکی از زیباترین مکان‌های شهر و استان کرمان تبدیل شود» به واسطۀ شرایط نامساعدی که این بنا به خصوص فضای سبز آن در این چند سال داشته، همواره مورد انتقاد قرار گرفته است اما او اکنون به فردای‌کرمان می‌گوید که این بنا، به‌عنوان پروژه‌ای شاخص و اولویت‌دار و پروژۀ هدف در سال 1402 انتخاب شده و تا پایان سال، حتما تحولات ملموسی در آن اتفاق خواهد افتاد.
فریدون فعالی ساعتی پس از بازدید استاندار از این مجموعه که صبح شنبه 9 اردیبهشت‌ماه انجام شد، در پاسخ به فردای‌کرمان، از وعده‌هایی که برای حمایت از باغ داده شده گفت. او همچنین دربارۀ مزایدۀ باغ که نگرانی بسیاری از دوستداران آثار تاریخی و فرهنگی را به دنبال داشته، تصریح کرد که باغ هرندی یک موزه است و موزه قابل واگذاری نیست. او توضیح داد که در جریان مزایده قرار است چه اتفاقی بیفتد. این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
*روز شنبه استاندار کرمان از باغ‌موزه هرندی بازدیدی داشت. لطفا بفرمایید این بازدید با چه هدفی انجام شد و چه تصمیماتی دربارۀ این مجموعه گرفته شد؟
استاندار محترم توجه ویژه‌ای به مباحث حوزۀ گردشگری در استان دارند. جلسات تخصصی دربارۀ گردشگری برگزار می‌کنند و بازدیدهای میدانی نیز انجام می‌دهند. در راستای اهمیتی که ایشان و معاونین ایشان برای گردشگری قائل هستند، بازدید از باغ‌موزه هرندی صورت گرفت. این باغ یکی از پروژه‌های هدف ماست. در ارزیابی‌هایی که داشتیم مشخص شد نسبت به مجموعۀ گنجعلی‌خان، موزه‌هایی از جمله این باغ‌موزه کم‌تر مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرد و در فهرست موزه‌های پربازدید کشور نیست. نگاه این بود که بستر و شرایطی فراهم کنیم که باغ‌موزه هرندی که دو موزه باستان‌شناسی و ساز را در خود دارد بیش‌تر مورد توجه قرار گیرد.استاندار محترم از کل مجموعۀ باغ بازدید داشتند. قرار شد در سه حوزه کار کنیم که یکی سیستم نورپردازی و روشنایی است که در قالب یک پروژه تعریف شد. همچنین، سیستم نظارت الکترونیک موزه نیز مدنظر قرار گرفت و قرار شد به‌روز شود. موضوع دیگر، ایجاد گالری در باغ‌موزه برای نمایش آثار هنرمندان استان است. توسعۀ فضای موزه‌ای باغ نیز مدنظرقرار گرفت. زمینی در کنار باغ داریم که قرار شد به باغ‌موزه داده شود تا فضای بیش‌تری برای عرضۀ آثار تاریخی ایجاد شود و در کنار آن خانۀ خلاق صنایع‌دستی و گنجینۀ امن را نیز داشته باشیم. ضلع جنوبی باغ‌موزه هم در قالب پروژۀ سرمایه‌گذاری آماده شده و قرار است به بخش خصوصی واگذار شود. خانه تاریخی قرچه‌داغی را نیز در مجاور باغ داریم که قرار است به عنوان فضای اقامتی در نظر گرفته شود. در کنار آن و در داخل باغ نیز فضایی برای راه‌اندازی شربتخانه طراحی شده است. این خانه و شربتخانه به بخش خصوصی واگذار می‌شود؛ مشابه کاری که در باغ شاهزاده ماهان انجام شده است. تاکید بر نگهداری فضای سبز باغ نیز بود و قرار شد با همکاری دانشگاه باهنر برای احیا و نگهداری فضای سبز اقدام شود.
*این طرح‌ها پیش از این نیز تهیه و دربارۀ آن گفته شده است. آیا استاندار در جریان این بازدید، بودجۀ خاصی برای باغ‌موزه هرندی و اجرای این طرح‌ها اختصاص داد؟
پیش از این، موزه ساز، با منابع اعتباری که اختصاص دادیم، ساماندهی و به‌روز شده و وضع فعلی آن، قابل مقایسه با دو سال قبل نیست. یکسری اقدامات مرمتی نیز در باغ‌موزه هرندی انجام شده است. در جریان بازدید استاندار محترم، قرار شد امسال، برای پروژۀ نورپردازی و سیستم نظارت الکترونیک و فضای سبز و گالری حدود هشت میلیارد تومان اختصاص داده شود. برای پروژه‌ای مثل احداث ساختمان جدید، حدود 20 میلیارد تومان نیاز است. در این بازدید، معاونان محترم استاندار و رئیس محترم سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز حضور داشتند و همۀ این مقامات نگاه ویژه‌ای به جاذبه‌های تاریخی و موضوع گردشگری استان دارند. امیدوارم با برنامه‌ریزی درست بتوانیم کارها را به‌خوبی پیش ببریم. در مجموع باید بگویم که برنامه‌هایی که پیش‌بینی کردیم براساس نگاه توسعه‌ای به باغ‌موزه هرندی به‌عنوان پروژه‌ای شاخص و اولویت‌دار و پروژۀ هدف حوزۀ گردشگری در سال 1402 است.
*صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی قصد کرده یکسری بناهای تاریخی کرمان از جمله باغ‌موزه هرندی و ارگ راین را به مزایده بگذارد. این موضوع، اعتراضاتی را به دنبال داشته و مخالفان می‌گویند بناهای فرهنگی و تاریخی نباید به مزایده گذاشته و واگذار شود.
اعتراض دوستان به این دلیل است که اطلاعات‌شان کامل نیست. کسی باغ موزه هرندی را نمی‌خواهد واگذار کند بلکه بخش خدمات در این باغ قرار است واگذار شود. مگر باغ شازده ماهان به بخش خصوصی واگذار شده؟ خیر. بخش خدمات آن واگذار شده، دربارۀ باغ‌موزه هرندی هم، همین برنامه را داریم. یعنی یک شربتخانه در این باغ‌موزه با این وسعت نیاز نیست راه‌اندازی شود؟ این شربتخانه قرار نیست در عمارت اصلی باغ ایجاد شود. تاکید می‌کنم که باغ هرندی یک موزه است و موزه قابل واگذاری نیست. در ارگ راین هم چهار خانۀ حاکم‌نشین را واگذار می‌کنیم. در تمام بناهای تاریخی، بخشی که قرار است خدمات‌رسانی داشته باشد برون‌سپاری می‌شود تا بخش خصوصی این کار را انجام دهد. بر این اساس، مجموعۀ باغ‌موزه هرندی واگذار نمی‌شود. خانه قرچه‌داغی و زمینی در ضلع جنوبی باغ که برای راه‌اندازی شربتخانه در نظر گرفته شده واگذار می‌شود.
*موزه باستان‌شناسی کرمان که در باغ‌موزه هرندی راه‌اندازی شده، حتی ویژگی‌های یک موزه نیمه‌استاندارد را هم ندارد. ویترین‌ها فرسوده و قدیمی، چینش آثار و فضای موزه نامناسب است. برای این وضعیت موزه برنامه‌ای ندارید؟
ما 10 هزار قلم شی‌ء تاریخی داریم ولی فضای مناسب برای نمایش این آثار نداریم. به همین دلیل است که استاندار محترم دستور دادند تا ایجاد فضای توسعه‌ای در اولویت قرار گیرد. حتی موزه سکه (واقع در مجموعۀ بازار تاریخی) هم نیاز به بازسازی دارد. امسال برنامه داریم تا ویترین‌های موزه سکه را عوض کنیم تا شرایط بهتری پیدا کند. این برنامه‌ها در دستور کار است اما واقعیت این است که چون تعداد آثار و تعداد اماکن تاریخی و فرهنگی در استان زیاد است، نه توان کارشناسی و نه امکانات فنی مهندسی لازم را نداریم که همۀ اقدامات را با هم انجام بدهیم. با این حال، بسیار امیدوارم که با نگاه مثبت و حمایت مسئولان ارشد استان شرایط را بهتر کنیم.
*در توضیحاتی که دادید، چیزی از ایجاد فضا برای موزه باستان‌شناسی نگفتید. برنامه‌تان برای فضای اقامتی و گالری و شربتخانه است.
زمینی با وسعت حدود سه هزار مترمربع در ضلع شمالی باغ‌موزه قرار دارد که برای فضای توسعه‌ای موزه و گنجینه در نظر گرفته شده است. فضایی که در ضلع جنوبی باغ‌موزه قرار دارد شربتخانه است که توسط بخش خصوصی اداره می‌شود.
*با وجود برنامه‌های خوبی که برای باغ‌موزه دارید اما من شخصا خوش‌بین نیستم تا آخر امسال اتفاق خاصی در باغ‌موزه هرندی رخ بدهد. برای این تعداد طرح و پروژه، استاندار فقط هشت میلیارد تومان اختصاص داده، اعتبارات میراث‌فرهنگی هم که همیشه گفته‌اید اندک است و پاسخگوی نیازها نیست.
نمی‌توانیم همزمان همۀ کارها را با هم شروع کنیم. اعتبارات ما همان‌طور که خودتان هم اشاره کردید محدود و حجم کار زیاد است. برای همین، اولویت‌بندی انجام می‌دهیم. سال گذشته حدود 16 میلیارد تومان برای باغ شازده اختصاص دادیم و کار انجام شد. برای امسال، اعتبار ویژه‌ای برای باغ‌موزه هرندی پیش‌بینی کرده‌ایم.
*تا پایان سال، تحولات ملموسی را در این باغ‌موزه خواهیم دید؟
حتما. همین الان هم اگر به باغ‌موزه هرندی سر بزنید، تغییراتی را نسبت به گذشته مشاهده خواهید کرد.
نظر خود را بنویسید