پروین میرزاحسینی: سرما در میانۀ نوروز به جان درختان پسته کرمان زد و برای سومین سال متوالی کشاورزان شمال استان را با خسارات جدی مواجه کرد.
به گفتۀ دبیر خانه کشاورز استان کرمان، میزان سرمازدگی در شهرستان زرند بیش از سایر مناطق پسته‌خیز استان بوده و سرمای بهاره حدود 60 تا 70 درصد محصول پسته امسال را از بین برده است.
مهدی سیف‌الدینی در پاسخ به این سوال که آیا هواشناسی استان امسال اطلاع‌رسانی را به‌موقع و درست انجام داد یا خیر؟؛ گفت: «اطلاع‌رسانی از سوی هواشناسی صورت گرفت اما موج سرما بسیار عجیب بود. در زرند فکر می‌کردند نهایتا دمای هوا در حومۀ شهر و باغ‌ها به صفر تا منفی یک برسد اما در مناطق بحرانی که دچار سرمازدگی شدید شدند، طی دو شب، دمای هوا به منفی 4 رسید. یک وارونگی هوا داشتیم که منطقه‌ای بود».
وی ادامه داد: «هواشناسی هشدار داده بود و سرمای هوا قابل پیش‌بینی هم بود و از کشاورزان خواسته بود با توجه به این‌که دمای هوا به زیر صفر می‌رسد تمهیدات لازم را انجام دهند اما قابل پیش‌بینی نبود که تا این حد دمای هوا کاهش پیدا کند».
دبیر خانه کشاورز استان کرمان یادآور شد: «این تودۀ هوای سرد از شمال و شمال‌غرب کشور وارد استان کرمان شد و گفته بودند استان یزد را در برمی‌گیرد که شمال استان کرمان را هم در برگرفت و در مناطق شمالی استان، این کاهش دما در زرند بیشتر مشاهده شد».
کاهش شدید تولید پسته در زرند
وی در گفت‌وگو با خبرنگار استقامت گفت: «باغ‌های زرند بین 10 تا 100 درصد خسارت دیده‌اند اما در سایر شهرستان‌های استان میزان خسارت سرمازدگی در مناطق مختلف بین 10 تا 30 درصد بوده است. ضمن این‌که حومۀ شرقی رفسنجان نیز دچار خسارت شده اما در شهرهای شهربابک، سیرجان و بردسیر به علت این‌که زمان گل‌دهی درختان پسته عقب‌تر بوده، خسارت کمتری دیده‌اند».
سیف‌الدینی با بیان این‌که سرمازدگی امسال نسبت به سال گذشته خسارت کمتری داشته است، یادآور شد: «سال گذشته 100 درصد محصول شهرستان زرند دچار خسارت شده بود و حتی جوانه‌های سال آینده را نیز در برخی مناطق خراب کرده بود».
وی با بیان این‌که سرمای فروردین امسال، 70 درصد از 17 هزار تن محصولی که پیش‌بینی می‌شد در زرند برداشت شود را از بین برده است، گفت: «سرمازدگی شدید در مناطقی اتفاق افتاده است که برداشت محصول در واحد سطح این باغ‌ها زیاد بوده است و به همین دلیل امسال با کاهش شدید پسته در شهرستان مواجه خواهیم بود».
دبیر خانه کشاورز استان کرمان با اشاره به مناطقی که در شهرستان زرند دچار سرمازدگی بیشتر شده‌اند، اظهار کرد: «حومۀ غربی و شمال زرند، روستاهای اسماعیل‌آباد، ده‌ایرج، واسط، مهدی‌آباد، فتح‌آباد، جلال‌آباد، گلشن، خالق‌آباد، سیریز و توکل‌آباد خسارت بیشتری از سرمازدگی دیده‌اند اما در مناطق جنوبی شهرستان، میزان سرمازدگی کمتر بوده است».
وی با بیان این‌که امسال سال آور پسته زرند بود، افزود: «به دلیل این‌که ما دو سال پسته نداشتیم، درختان این آمادگی را داشتند که اگر حتی جوانۀ ریزی هم وجود داشت، همه تبدیل به خوشه بشوند زیرا درخت دو سال محصول نداده بود و استراحت کرده بود».
سیف‌الدینی درخصوص اقدامات کشاورزان برای پیشگیری از سرما با توجه به هشدارهای هواشناسی، گفت: «متاسفانه کشاورزان در زرند اقدامات چشمگیری انجام ندادند. کشاورزان شهرستان‌های انار و شهربابک مقداری پیش‌روتر از کشاورزان زرندی عمل کردند و در سرمای منفی یک تا دو درجه‌ای که رخ داد، تمهیداتی اندیشیده بودند و موفق شدند از شدت خسارت سرمازدگی بکاهند. زرند به دلیل این‌که پیش‌بینی شده بود دمای هوا در حدود منفی یک درجه کاهش می‌یابد، و از سوی دیگر در طول زمستان چند بارندگی و حتی برف داشتیم و با توجه به کاهش دما در زمستان، نیاز سرمایی درختان تامین شده بود، کشاورزان عقیده داشتند سرمای امسال شدید نخواهد بود و هشدارها را جدی نگرفتند».
لزوم ارائۀ آموزش‌های عملی
وی در پاسخ به این سوال که جهاد کشاورزی برای آموزش راه‌های پیشگیری از سرمازدگی چه اقدامی انجام داده است؟، بیان کرد: «جهاد کشاورزی کارهایی که در شهرهای دیگر برای مقابله با سرمازدگی انجام شده بود را در گروه‌های فضای مجازی منتشر کرده بود و کلاس‌هایی نیز برگزار کرده بود که از آن‌ها سپاسگزاریم اما تعداد کلاس‌ها کم بود و حتی می‌بایست موارد پیشنهادی را به‌صورت آزمایشی و پایلوت در تعدادی از باغ‌ها اجرا می‌کردند. کلاس‌ها و آموزش‌های تئوری برگزار شده بود اما اگر به‌صورت عملی هم کارهایی انجام می‌شد بسیار بهتر بود».
دبیر خانه کشاورز استان کرمان ادامه داد: «البته ادارات جهاد کشاورزی سایر شهرستان‌ها نیز در همین حد برای آموزش کشاورزان اقدام کردند اما اقدامات کشاورزان پیشرو و بکارگیری روش‌های جدید مقابله با سرمازدگی سبب شد سایر کشاورزان خُرد از این تجربیات استفاده کرده و سرمازدگی را کنترل کنند».
آمادگی کشاورزان در برابر تغییر اقلیم
وی با اشاره به سرمازدگی در سه سال متوالی، یادآور شد: «شرایط نشان می‌دهد یک تغییر اقلیم در منطقه صورت گرفته و ممکن است سال‌های دیگر هم تکرار شود و کسانی که می‌خواهند در استان کرمان پسته برداشت کنند باید با توجه به این تغییر اقلیم از هم‌اکنون زیرساخت‌های لازم برای مقابله با سرمازدگی را فراهم کنند و سال آینده نباید موردی به نام کوتاهی کشاورز را داشته باشیم. کشاورزان باید پای کار بیایند و لوازم مورد نیاز مانند بخاری باغی و ... را آماده کنند».
وعده‌ها روی کاغذ ماند
سیف‌الدینی درخصوص وعده‌های دولت در سال گذشته به کشاورزان پسته‌کار برای حمایت از آن‌ها نیز گفت: «هیچ‌یک از وعده‌های دولت عملی نشد و تمام وعده‌ها روی کاغذ ماند و اگر امسال هم به داد کشاورزان نرسند، کشاورزی در جایی مانند شهرستان زرند با بحران جدی مواجه خواهد شد زیرا با توجه به سه سال پیاپی سرمازدگی محصول، کشاورز توان مالی برای هزینه‌کرد در باغ‌ها را ندارد».
وی با بیان این‌که همۀ وعده‌ها پوچ بود، خاطرنشان کرد: «امیدواریم وعده‌های امسال پوچ نباشد زیرا کشاورزان دیگر توان ادامۀ راه را با این شرایط ندارند».
عدم حمایت بانکها از کشاورزان
دبیر خانه کشاورز استان کرمان همچنین با اشاره به عدم حمایت بانکها از کشاورزان، افزود: «من 30 سال کار کشاورزی انجام می‌دهم و این کار را از پدران خود به ارث برده‌ام، زمانی که بانکها در شهرستان‌های استان شکل گرفته بودند، دارای شعبه‌های کوچکی بودند و در مناطقی مانند زرند، صنایع تازه پا گرفته بودند. آن زمان کشاورزان با آوردن پول‌های خود به بانکها به این مراکز رونق دادند و سروسامان گرفتند، شعبه‌های خود را گسترش دادند و هر روز به وسعت بانکها افزودند، تغییر دکوراسیون دادند و تعداد کارمندان را اضافه کردند. در واقع کشاورزان سبب توسعۀ بانک‌های شهرستان‌ها شدند اما حالا که چند سالی است کشاورزان با بحران مواجه شده‌اند، آن‌قدر که از معادن، صنایع و سیستم حمل‌ونقل حمایت می‌کنند به کشاورزان توجهی ندارند زیرا سیستم بانکداری کشور در واقع یک سیستم دلالی است. آن‌ها به گذشته نگاه نمی‌کنند که کشاورزان هم حقی در این‌بانک‌ها دارند. اصلا کشاورزان را تحویل نمی‌گیرند و کسانی که سال‌ها در این بانکها گردش حساب داشته‌اند را فراموش کرده‌اند».
وی خاطرنشان کرد: «بانکها در سال‌های گذشته با فشار به ضامن‌ها، وصول مطالبات، عدم همکاری با کشاورزان، ندادن وام جدید و ... کشاورزان را در این شرایط بحرانی تنها گذاشتند و هیچ حمایتی از آن‌ها نکردند».
سیف‌الدینی تاکید کرد: «ما کشاورزان فقط سرمازده نیستیم و بانک‌زده هم شده‌ایم».
وی یادآور شد: «همچنین بانکها در پرداخت تسهیلات و وام به کشاورزان یا دریافت مطالبات‌شان از کشاورزان سلیقه‌ای عمل می‌کنند».
دبیرخانه کشاورز استان کرمان گفت: «طبق آخرین بخشنامه که ششم فروردین‌ماه صادر شده، باید وام‌های کشاورزی از سال 94 تا پایان 1402 به مدت سه سال امهال شوند. این بخشنامه به بانکها رسیده اما زمانی که سوال می‌کنیم، می‌گویند ما در صورتی می‌توانیم به این بخشنامه عمل کنیم که منابع مالی تعریف شود».
بیشترین خسارت سرمازدگی در زرند
در همین حال، رئیس جهاد کشاورزی شهرستان زرند دربارۀ سرمازدگی روزهای 14، 15 و 16 فروردین‌ماه جاری در شمال استان کرمان به خبرنگار استقامت گفت: «شدت سرمازدگی و میزان خسارات در شهرستان زرند بیش از سایر شهرستان‌های استان کرمان برآورد شده است».
رضا محمدی با بیان این‌که 90 درصد باغ‌های پسته شهرستان بین 30 تا 100 درصد خسارت دیده است، گفت که برآوردهای اولیه نشان می‌دهد 65 درصد محصول پسته امسال از بین رفته است.
وی در توضیح بیشتر در این‌باره گفت :«بر اساس برآورد اولیۀ انجام‌شده، 90 درصد باغ‌های پسته شهرستان زرند در افت دمای روزهای 14 و 15 و 16 فروردین‌ماه خسارت دیدند اما با گذر زمان و گرم شدن هوا میزان خسارت‌ها بهتر مشخص می‌شود و احتمالا بیشتر باشد».
محمدی با بیان این‌که زرند بیشترین خسارت سرمازدگی را در سطح استان دارد، ادامه داد: «بیشترین میزان خسارت مربوط به شمال و شمال غرب شهرستان است اما این دلیل نمی‌شود که بگوییم خسارت فقط مربوط به همان منطقه است، مناطق مرکزی و جنوبی هم درگیر شدند».
وی تاکید کرد: «باغ‌های پسته سطح شهرستان بین 30 تا 100 درصد خسارت دیده‌اند».
نابودی 11 هزار تن پسته
رئیس جهاد کشاورزی شهرستان زرند با بیان این‌که پیش‌بینی می‌شد در سال‌جاری حداقل 17 هزار تن پسته از سطح باغ‌های شهرستان برداشت شود، گفت: «برآوردهای اولیه نشان می‌دهد 65 درصد کل محصول، یعنی حدود 11 هزار تن پسته، از بین رفته است».
وی با بیان این‌که هواشناسی گزارش‌ها و احتمال خسارت سرمازدگی را اعلام کرده بود و از این لحاظ مشکلی نداشتیم، گفت: «اکثر مناطق ما دمای پایین‌تر از منفی 4 و منفی 5 را تجربه کردند که مدت زمان آن هم زیاد بود و در نتیجه برخی اقدامات کشاورزان مانند ایجاد آتش و دود، خیلی موثر نبود».
محمدی ادامه داد: «بسیاری از کشاورزان هنوز به این یقین نرسیده‌اند که سرمازدگی تقریبا هرساله رخ می‌دهد و جزو لاینفک کشاورزی است و باید آمادگی را داشته باشند و در برخی مناطق این اتحاد و هم‌افزایی برای بکارگیری روش‌های مقابله وجود نداشت».
نبود زیرساخت‌های لازم
وی با اشاره به اقدامات جهاد کشاورزی در راستای آموزش به کشاورزان، بیان کرد: «هفته‌ها قبل از شروع سال جدید با توجه به این‌که احتمال می‌دادیم دما در فروردین‌ماه کاهش شدیدی داشته باشد، از طریق سایت‌های خبری و برخی کانال‌های پرمخاطب در شهرستان، روش‌های مقابله با سرمازدگی را آموزش دادیم و حتی فیلم روش‌هایی که در مناطقی مانند بویین‌زهرا به کار گرفته شده بود را منتشر کردیم اما متاسفانه در بسیاری از مناطق حتی زیرساخت لازم برای مقابله با سرمازدگی هم فراهم نشده بود و فقط به روش آتش زدن پوست پسته اکتفا کرده بودند که این روش هم در دماهای پایینی مانند منفی 4، کارایی لازم را ندارد».
نظر خود را بنویسید