گروه جامعه: بازار تاریخی کرمان بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته؛ هم از سوی گردشگران و بازدیدکنندگان و هم شهروندان کرمانی. بنا به آمارهایی که میراث‌فرهنگی استان منتشر کرده، تنها در نوروز امسال، حمام گنجعلیخان که در بازار واقع شده، حدود 44 هزار و 300 بازدید داشته است. این رقم، تنها بخشی از آمار مراجعان به این مجموعۀ تاریخی است. با این وجود، شواهد حاکی از آن است که بازار کرمان، برای پذیرایی از گردشگران و بازدیدکنندگان مهیا نیست و شرایط آن به گونه‌ای است که می‌رود تا لکۀ سیاهی بر چهرۀ گردشگری کرمان بنشاند.
فهرست مشکلاتی که بازار کرمان دارد طولانی است. از نیازهای مرمتی این بنا که بگذریم، آنچه در زیر سقف این بنای باشکوه جریان دارد، در اغلب موارد، ضدگردشگری است.
اگرچه حضور تورهای گردشگری داخلی و خارجی در بازار از گذشته تاکنون روال بوده اما از آبان‌ماه سال گذشته که هتل کاروانسرای وکیل در دل این مجموعه افتتاح شده، زیست شبانۀ بازار نیز حائز اهمیت شده آن هم در شرایطی که روشنایی کافی در این محدوده وجود ندارد و با تعطیلی حجره‌ها، انبوهی از زباله در گوشه و کنار بازار رها می‌شود.
یکی از شهروندان کرمانی که چند شب پیش، بعد از بازدید از هتل وکیل به بازار رفته است، می‌گوید که به محض اینکه وارد راستۀ اصلی بازار شده، صحنۀ رها شدگی زباله‌های مغازه‌ها او و همراهانش که غیرکرمانی بوده‌اند را شگفت‌زده کرده است.
آن‌ها مسیر کم‌نور بازار را ادامه داده‌اند تا به تاریکی میدان گنجعلیخان رسیده‌اند. میدانی که زباله‌های رهاشده، زیبایی و وقارش را تحت‌الشعاع قرار داده است. آن زمان که میهمانان، قصد عکسبرداری کنار مجسمۀ گنجعلیخان را می‌کنند، فضولات انسانی کنار مجسمه، مانع می‌شود.
این، تنها یک تجربۀ تلخ و تاسف‌بار از بازدید از بازار کرمان است.
به گزارش استقامت، در همین حال، حضور دستفروشان به‌ویژه در میدان ارگ و در پیرامون میدان گنجعلیخان به‌عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در شهر که شمارشان نسبت به گذشته، به‌طور محسوسی افزایش یافته است، از دیگر معضلات بازار تاریخی به شمار می‌رود.
در نوروز امسال، انتشار تصاویری از بساط کسانی که اجناس دست‌دوم و کهنه می‌فروشند در خیابان گلبازخان که در نزدیکی یکی از مهم‌ترین ورودی‌های بازار است، نارضایتی مردم کرمان از اهمال‌کاری شهرداری نسبت به رفع این معضل را به اوج رساند.
افزایش محسوس دستفروشان
سعید حاج‌مرادعلی، از فعالان صنفی و عضو هیات امنای بازار تاریخی کرمان در گفت‌وگو با فردای‌کرمان در این‌باره می‌گوید: «جمع‌آوری و ساماندهی دستفروشان از وظایف شهرداری است و انجام این کار برای شهرداری سخت نیست و می‌تواند در قالب یک طرح ضربتی چند هفته‌ای، دستفروشان را جمع‌آوری کند اما به نظر می‌رسد شهرداری تمایل و اراده‌ای برای این کار ندارد».
وی می‌افزاید: «حضور دستفروشان در تعداد معدود، مشکلی ندارد اما الان وضعیت طوری شده که می‌بینیم فرد روز اول با کارتن کوچکی می‌آید اما بعد در حد یک مغازه فعالیت دارد».
وی در پاسخ به این پرسش که به نظر می‌رسد تعداد دستفروشان بازار تاریخی نسبت به گذشته افزایش یافته؛ این را تایید می‌کنید؟ اظهار می‌کند: «کاملا مشخص است که تعدادشان نسبت به گذشته بسیار بیش‌تر شده است».
وی ادامه می‌دهد: «فعالیت دستفروشان به ضرر کسبه است. گاهی حیثیت مغازه‌دار را هم زیر سوال می‌برند و مثلا به مشتری می‌گویند این جنس که من به تو 50 هزار تومان می‌دهم را فلان مغازه 100 هزار تومان می‌دهد».
حاج‌مرادعلی با انتقاد از عدم ساماندهی دستفروشان بازار می‌گوید: «هزینه‌ها و دارایی و عوارض را ما مغازه‌داران می‌دهیم اما حمایت از دستفروشان می‌شود».
وی در پاسخ به این پرسش که چه پاسخی به مکاتبات شما در خصوص ساماندهی دستفروشان داده شده است؟ بیان می‌کند که هیچ پاسخی ندادند.
زباله‌گردهای فعال
یکی دیگر از چالش‌های بازار کرمان رها شدگی زباله‌ها بیش‌تر در ساعات شب است، چرا این اتفاق می‌افتد؟ عضو هیات امنای بازار کرمان در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «این وضعیت، محدود به کرمان نیست. در بازار تهران که پایتخت است هم بعد از تعطیلی بازار می‌بینید حجم زیادی از زباله رها می‌شود».
وی ادامه می‌دهد: «یک زمانی، شهرداری کرمان به هر مغازه‌دار در بازار تاریخی، یک پاکت زباله می‌داد و می‌گفت زباله‌ها را داخل آن بریزید، شب می‌آییم می‌بریم. مغازه‌ای مثل کفش‌فروشی، چند جعبۀ کفش را می‌تواند داخل یک پاکت زباله جای بدهد؟ این پاکت زباله را تا شب کجا باید نگهداری کرد؟ به این پرسش‌ها پاسخی داده نمی‌شد».
وی با بیان اینکه نیروهای خدماتی شهرداری اصلا در طول روز به بازار سر نمی‌زنند، می‌افزاید: «در حالی که الان زباله‌گردها در طول روز مدام در رفت‌وآمد هستند و جعبه‌های کفش و پلاستیک و هر زبالۀ دیگری را که مغازه‌داران داشته باشند را تحویل می‌گیرند».
وی با طرح این سوال که چرا خودِ شهرداری این کار را انجام نمی‌دهد؟ اظهار می‌کند: «ما زباله‌ها را در مغازه‌هایمان نگه می‌داریم، شب وقت تعطیلی، مجبوریم آن را جلوی مغازه بگذاریم و برویم. تا شهرداری برای جمع‌آوری زباله‌ها می‌آید، توسط زباله‌گردها، زباله‌های به‌دردبخور برداشته و مابقی در سطح بازار پخش می‌شود. این، همان اتفاقی است که در سطح شهر هم رخ می‌دهد در حالی که سازمان پسماند شهرداری می‌تواند نیروهایی را در بازار کرمان فعال کند تا راسا اقدام به جمع‌آوری زباله‌ها کنند».
حاج‌مرادعلی در پاسخ به این پرسش که سطل‌های بزرگ زباله در هیچ جا از بازار وجود ندارد؟ می‌گوید: «اصلا هیچ نوع سطل زباله‌ای در بازار نداریم. اگر هم سطل بزرگ بیاروند، کجا آن را بگذارند؟».
بازار کم‌نور
این فعال صنفی کرمان در ادامه، با تایید نبود روشنایی کافی در بازار اظهار می‌کند: «برای حل این مشکل، چندین مرتبه به ماموران برق گفتیم و تماس با شرکت برق هم گرفته‌ایم که لامپ‌های 15، 20 واتی در خور شان بازار نیست».
وی می‌افزاید: «در بهترین حالت که خواستند توجهی نشان بدهند، لامپ‌های 20 واتی را با لامپ‌های مثلا 25 واتی جایگزین کردند در حالی که این بازار به تعدادی لوستر زیبا برای تامین روشنایی نیاز دارد، نه لامپ‌های ضعیف».
حاج‌مرادعلی ادامه می‌دهد: «وقتی مغازه‌ها تعطیل می‌شود، نور این لامپ‌ها جوابگو نیست».
به گفتۀ وی، در فصل بهار و تابستان، مغازه‌ها شب‌ها ساعت 9:30 تا 10 تعطیل می‌شود.
وی در ادامه، با ابراز نگرانی نسبت به تامین امنیت بازار در ساعات شب، به سرقت حداقل 10 موتور کولرهای پشت‌بام بازار که به‌تازگی اتفاق افتاده است اشاره می‌کند و می‌گوید: «پشت‌بام بازار هم نیاز به دوربین دارد و امنیت بازار از این ناحیه به شدت تهدید می‌شود و باید کاری برای آن کرد».
وی این پرسش را مطرح می‌کند که آیا بازار کرمان نیاز ندارد تا حداقل شبانه چهار مامور محافظ آن باشند؟
انتقاد از تعلل در پروژۀ ارگ
عضو هیات امنای بازار تاریخی کرمان ادامه، با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات ما در بازار این است که متاسفانه مسئولان به صورت نقطه‌ای و مقطعی عمل می‌کنند، توضیح می‌دهد: «یک روز بر روی هتل وکیل متمرکز می‌شوند، یک روز بر روی کاروانسرای گنجعلیخان و روزی دیگر سراغ خیابان تجلی می‌روند؛ در حالی که بازار کرمان یک کل واحد و یک مجموعۀ یکپارچه است و باید به تمام مسائل آن رسیدگی کرد و همۀ بخش‌ها را با هم دید».
حاج‌مرادعلی همچنین، با انتقاد از تعلل شهرداری در اجرای پروژۀ پیاده‌راه سازی میدان ارگ می‌گوید: «بیلبورد زدند که پروژه همزمان با عید نوروز افتتاح می‌شود. کجا را افتتاح کردند؟ اصلا مگر چه کاری انجام شده که آن را افتتاح کنند؟ فقط با هزینۀ گزاف، سنگفرش قبلی میدان را با حجم بالای خاکبرداری برداشتند و زیرسازی و بعد مجدد سنگفرش کردند».
وی می‌افزاید: «بعد از دو سال از شروع پروژه، هنوز اطراف میدان ارگ فنس‌کشی است. دو سال در شهرهای دیگر، دنیایی عملیات عمرانی انجام می‌دهند اما اینجا در اجرای این پروژه در میدان ارگ مانده‌اند».
هیات امنا نمی‌تواند
حاج‌مرادعلی در پاسخ به این پرسش که به نظر می‌رسد هیات امنای بازار خیلی پیگیر حل مشکلات نیست. این نقد را قبول دارید؟ می‌گوید: «وقتی به هیات امنا هیچ اختیاری برای تصمیم‌گیری و انجام کار اجرایی ندهند، چه کاری می‌تواند انجام بدهد؟ ما فقط به جلسات دعوت می‌شویم و در بسیاری از جلسات هم شرکت کرده‌ایم و مشکلات را گفته‌ایم. وعده و وعید هم کم به ما نداده‌اند. وقتی اجرا نمی‌شود ما چه کاری می‌توانیم بکنیم؟ در بهترین حالت که بخواهند پاسخی بدهند می‌گویند بودجه نداریم».
به گزارش فردای‌کرمان، وجود چالش‌های گوناگون در بازار کرمان به‌عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری نشان از اهمال‌کاری دستگاه‌های مسئول در این خصوص دارد و می‌طلبد نسبت به رفع آن، برنامه‌ریزی و اقدام لازم صورت گیرد؛ پیش از آنکه چهرۀ گردشگری کرمان خدشه‌دار شود.
نظر خود را بنویسید