اقتصاد استان کرمان ظرفیت بسیار بالایی برای رشد و شکوفایی دارد. این مهم اما حاصل نمی‌شود مگر این‌که مردان اقتصادی این استان دارای توان بالایی از مدیریت، برنامه‌ریزی، آگاهی و تجربه‌ی فراوان در حوزه اقتصاد و از همه مهمتر دل‌سوز هم باشند. این روزها جمعی از فعالان و نخبگان اقتصادی استان که در بخش خصوصی نیز از چهره‌های شناخته شدة استان هستند برای دستیابی به کرسی‌های نمایندگی این اتاق بازرگای استان در حال رقابت هستند. مهندس حسین پویان نایب ريیس هیئت مدیره شرکت شکوفا صنعت پویا که از جمله صنعتگران آگاه و فهیم در این رشته است برای حضور در دهمین انتخابات اتاق استان خود را کاندیدای ورود به این هماوردی کرده است. برای آشنایی بیشتر با دیدگاه‌های این فعال اقتصادی با ایشان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
مهمترین مزیت‌ها و چالش‌هایی که بخش خصوصی استان کرمان با آن مواجه است از نظر شما شامل چه مواردی است و نقش اتاق بازرگانی را در این زمینه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پاسخ به این سوال را به صورت فهرست‌وار به این شرح بیان می‌کنم:
الف. حوزه معدن:
- مشکلات مربوط به اکتشافات پایه و تکمیلی
- قدیمی بودن تکنولوژی بهره‌برداری و استخراج معادن در استان
- بلوکه شدن و عدم تعیین تکلیف بخش زیادی از معادن استان به وسیله سازمان محیط زیست و سازمان انرژی اتمی باعث شده که محدودیت‌های زیادی در زمینة بهره‌برداری از معادن ایجاد شود.
- عدم بازگشت حقوق دولتی وصولی به اعتبارات استان
- مشکلات مربوط به معادن زغال‌سنگ شامل بالا بودن قیمت تمام شده در مقایسه با رقبای خارجی.
- عدم سرمایه‌گذاری به موقع برای نوسازی ماشین‌آلات و تجهیزات و کمبود منابع مالی و تحریم‌ها برای جایگزینی تجهیزات و مواد مصرفی، ضعف در برنامه‌ریزی و سازماندهی مناسب در راستای بهره‌برداری از همة امکانات در اختیار و خام فروشی.
ب. حوزه صنعت، معدن و تجارت
- کمبود صنایع تبدیلی، تکمیلی و فرآوری
- مشکلات بازاریابی به دلیل عدم رعایت استانداردهای لازم جهانی
- توان رقابتی پایین صادرکنندگان به علت سود تسهیلات بالا
- کمبود نقدینگی و معضلات مالی در بخش صنعت
- احداث صنایع آب بر، در استان به رغم فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم مانند آب و برق
- مشکل کمبود برق در صنایع استان
- عدم آشنایی کافی از بازارهای صادراتی
- عدم وجود یک شرکت مدیریت صادرات متمرکز
ج. حوزه کشاورزی و محیط زیست:
- عدم برنامه‌ریزی، آموزش و حمایت منطقی
- استفادة بی‌رویه از کود و سموم شیمیایی بی‌کیفیت
- گسترش روزافزون چاه‌های غیرمجاز
- کاهش کمیت و کیفیت آب
در این راستا، نقش اتاق بازرگانی را به اجمال بیان می‌کنم: کشور برای رسیدن به آنچه در چشم‌انداز خود متصور شده است باید حضور بخش خصوصی را در اقتصاد کشور پررنگ‌تر کرده تا به رشد اقتصادی مطلوب مورد نظر برسد. اینجاست که نقش اتاق‌های بازرگانی در اقتصاد کشور به عنوان یک تشکل تاثیرگذار بیش از پیش مهم جلوه خواهد کرد.
اتاق بازرگانی و صنایع و معادن با حضور افرادی فعال، هر روزه در حال فعال‌تر شدن در عرصة اقتصادی استان است. اتاق مطلوب به صورت حداکثری نمایندگی بخش خصوصی کشور را عهده‌دار است. قاعدتا در چنین اتاقی، افراد آگاه، توانمند و پایبند به اخلاق کسب و کار، از بخش‌های مختلف اقتصادی حضور خواهند داشت تا محلی باشد که در حوزه‌های کاری خویش و البته حوزه اقتصاد کلان استان صاحب‌نظر و دارای شناخت و بینش تخصصی باشند.
اصل وجودی اتاق‌های بازرگانی همفکری صاحبان صنعت، معدن و تجارت است. اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشواورزی استان کرمان متشکل از نمایندگان اتاق‌های استان است و کمیسیون‌های مختلف از جمله بازرگانی، کشاورزی و ..... زیر نظر این اتاق فعالیت می‌کنند. اتاق بازرگانی در اصل منعکس کنندة مشکلات و مسائل بخش تجارت، صنعت و معدن استان است و تنها سازمان صد در صد خصوصی است که در میان نهادهای دولتی جایگاه ویژه‌ای دارد.
در شرایط کنونی اقتصاد ایران، حضور بخش خصوصی در عرصه‌های مختلف اقتصادی اهمیت بسیار دارد. اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی نیز مسئولیت سرعت بخشی به رشد شاخص‌های توسعة اقتصادی و رونق کسب و کارهای داخلی را دارند. از این رو فعالیت بیش از پیش اتاق بازرگانی ضروری است. اهمیت بخش خصوصی در تصمیم گیری و مشارکت فعال آن‌ها در اتاق بازرگانی، جایگاه بخش خصوصی را به جایی رسانده که می‌توانند نقش بسیار فعالی در سطح اقتصادی و توسعة بازرگانی داشته باشد.
ارزیابی شما از نقش و جایگاه صنعت در استان چیست و در این زمینه شما چه راهکاری برای بهبود وضعیت و بهره‌گیری از این صنعت دارید؟
همان‌طور که می‌دانید استان کرمان، به استانی معدنی معروف است، بنابراین در‌می‌یابید که صنعت در کرمان جایگاهی ویژه دارد و دارای پتانسیل‌های زیادی است. با توجه به پتانسیل‌های زیاد معدنی که در این استان موجود است، برنامه‌های توسعه صنعتی استان کرمان بر مبنای توسعه صنایع معدنی شکل گرفته است. در نتیجه صنایعی که در این استان رشد بیشتری خواهند داشت عبارتند از صنایع برق و الکترونیک، کارخانه‌های فولاد، صنایع فولاد، صنعت لاستیک، صنایع جنبی مس و صنایع وابسته به مس مانند تولید ترانسفورماتورها و موتورهای الکتریکی و صنایعی که به نوعی ارتباطی با مواد معدنی دارند. چنانچه کرمان بتواند در این صنایع، سرمایه‌های مناسبی را جذب کند، می‌تواند به یکی از قطب‌های صنعتی تبدیل شود.
در زمینة ارتقا صنایع مختلف در استان کرمان می‌توان چنین بیان داشت که در صورت آموزش‌های مناسب و فراهم نمودن بستر و زیرساخت‌های مورد نیاز می‌توان از خام فروشی و همچنین صادرات مواد خام به ویژه در حوزه معدنی جلوگیری کرد و با تقویت صنایع پایین دستی و شرکت‌های دانش بنیان به صادرات محصول نهایی و ارزآوری بیشتر برای کشور و استان گام برداشت.
نشست‌های دولت با بخش خصوصی را که با عنوان گفت‌وگوی این دوبخش با یکدیگر برگزار می‌شود چقدر مفید می‌دانید و در این زمینه اگر نقدی یا پیشنهادی دارید بفرمایید؟
همان‌طور که مسئولان ارشد نظام و دولت بارها تأکید کرده‌اند، باید بخش خصوصی یکی از محورهای اصلی هر نوع فعالیت و مذاکره اقتصادی باشد؛ آن‌چنان‌که مقام معظم رهبری تأکید کرده‌اند دولتی شدن اقتصاد یک اشتباه بزرگ بوده و باید اقتصاد را به ریل اصلی آن یعنی بخش خصوصی بازگرداند. مسئولان ارشد دولت و مجلس نیز به ظرفیت و توانمندی‌های بخش خصوصی به‌عنوان امید اصلاحات و شکوفایی اقتصادی اذعان دارند، اما در عمل در برخی موارد، از مشارکت بخش خصوصی بهره‌گیری لازم نمی‌شود. این در حالی است که بخش خصوصی نه مزاحم دولت، بلکه یاور آن است و مشارکت اتاق‌های مشترک بازرگانی به‌عنوان نمایندگان بخش خصوصی، می‌تواند به کارآمدی کمیسیون‌های مشترک اقتصادی کمک کند. ترکیب صرفاً دولتی یک کمیسیون، باعث کم‌توجهی به واقعیت‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی متنوعی می‌شود که در کشورمان وجود دارد و سطح مذاکرات کمیسیون را به چند تفاهم‌نامه بین وزارتخانه‌های دو کشور تقلیل خواهد داد. این در حالی است که مشارکت و حضور بخش خصوصی در کمیسیون‌های مشترک می‌تواند به افزایش تعامل و نفوذ مویرگی اقتصاد ایران در منطقه و جهان کمک کند. در واقع بهتر است وزارتخانه‌ها، نقش راهبردی یعنی تبیین سیاست‌های کلان اقتصادی و جهت‌گیری‌های کلی تجاری بین دو کشور را بر عهده داشته باشند و راهبری عملیاتی و اجرایی کمیسیون‌های مشترک را به نمایندگان بخش خصوصی یعنی اتاق‌های بازرگانی بسپاریم.
رتبه‌ی فضای کسب و کار در استان کرمان سال‌هاست که در قعر جدول مقایسه‌ی استان‌های کشور است. در خصوص بهبود شرایط استان چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید؟
واقعیت این است که کرمان در پایش فضای کسب و کار جزو استان‌های خوب نیست و در زمینة شفافیت و رقابت‌پذیری رتبة خوبی نداریم و همه از بی‌ثباتی قوانین و مقررات نالان هستیم و فعالان اقتصادی نمی‌دانند در پایان و یا وسط سال چه اتفاقی می‌افتد. زیرا مرتب قوانین و مقررات تولید می‌شود و به عنوان مثال یک شبه محصولی که بازاریابی را انجام داده، صادراتش ممنوع می‌شود.
راهکارها به طور خلاصه، نداشتن معطلی برای مجوز سرمایه‌گذاری در کرمان و
برگزاری جلسات مداوم و پیگیری‌های لازم در زمینه است.
ارزیابی شما از عملکرد اتاق بازرگانی در استان کرمان چیست و در این زمینه اگر نقدی یا پیشنهادی دارید بفرمایید؟
مهمترین رسالت اتاق بازرگانی استفادة بیشتر از امکانات و مزیت‌های نسبی داخل کشور برای رشد و توسعه اقتصادی و کسب درآمدهای ارزی از صادرات محصولات تولید شده در داخل است. پس از آن، اتاق بازرگانی با برداشتن موانع و توانمندکردن ارتباطات بین‌المللی باید شرایط را برای بازرگانانی که وظیفة بازاریابی محصولات داخلی در بازارهای خارج از ایران دارند را مهیا کنند. همچنین اتاق بازرگانی باید امکان توسعة تولید و گسترش کار آفرینی را با رشد صادرات کالا و خدمات ایرانی نیز فراهم کنند. بی‌شک این مهم امکان‌پذیر نمی‌شود مگر آن‌که دولت، بخش خصوصی و تشکل‌های صنفی و صنعتی را با تدوین برنامه‌هایی مشخص و کارآمد، در کنار هم قرار دهد.
البته این امر باید با برنامه‌ریزی و پیاده سازی اهداف توسعه اقتصادی بر پایة تولید بدون برتری جویی بر یکدیگر، به همراه مشارکت امکان‌پذیر شود؛ خوشبختانه در این زمینه عملکرد اتاق استان بسیار خوب می‌باشد.
با توجه به کمبود آب در استان جنابعالی چشم‌انداز آینده‌ی اقتصاد استان را چگونه ارزیابی می‌کنید و راه برون رفت از این شرایط دشوار چیست؟
چشم انداز آینده اقتصاد استان به سمت صنایع بهره‌ور و با مصرف بهینة آب می‌رود. در این حالت بهترین راهکارها را می‌توان در موارد زیر خلاصه نمود:
ـ آموزش و تغییر الگوی مصرف و روش زندگی
ـ اختراع تکنولوژی جدید ذخیره سازی آب
ـ باز چرخانی پساب‌ها
ـ افزایش سیستم‌های نوین آبیاری
ـ نمک‌زدایی از آب دریا
ـ توسعه سیاست‌ها و قوانین مرتبط با آب
ـ مصرف بهینة آب شرکت‌ها و صنایع
گفته می‌شود اتاق بازرگانی کشور پارلمان بخش خصوصی است. به عنوان یک فعال اقتصادی جایگاه فعلی اتاق را به اندازه‌ی کافی مطلوب می‌دانید؟
مشارکت مجموعة اتاق‌های بازرگانی به‌ویژه اتاق‌های مشترک در هدایت کمیسیون‌های یادشده، می‌تواند به ارتقای کارآمدی و اثربخشی این کمیسیون‌ها کمک کند. اتاق‌های مشترک می‌توانند به‌عنوان یکی از ارکان اصلی کمیسیون‌های مشترک فعال شوند و از این طریق، به ارتقای کارآمدی این کمیسیون‌ها کمک کنند. اما تشکیل کمیسیون‌ها در غیاب نمایندگان بخش خصوصی، مانع از شکوفاشدن همة ظرفیت‌های موجود بین دو کشور خواهد شد که قطعاً مورد نظر مسئولان دولتی و دیپلماسی کشور نیست.
در پایان اگر مطلب خاصی مد نظر دارید که مایل‌اید مطرح بشود بفرمایید؟
اتاق بازرگانی یک استان در حقیقت نقش قلب تپندة اقتصاد آن استان را ایفا می‌کند، زیرا تصمیمات بزرگ در این اتاق گرفته شده و با توجه به وابستگی بسیار کشوری همچون ایران به صادرات و واردات محصولات مختلف، نقش این اتاق نیز در اقتصاد گسترده است.
بنابراین نباید اتاق را یک قسمت کوچکی از اقتصاد دانست که وظایف خاصی برعهده نداشته و تصمیم‌گیری که در آن می‌شود تاثیری در اقتصاد ملی ندارد. این اتاق باید به محلی برای تعامل سازنده، چانه‌زنی صاحبان صنایع و تجار با نهادهای حکومتی و تصمیم دربارة حل مسائل اقتصادی استان تبدیل شود.
نظر خود را بنویسید