اسما پورزنگیآبادی: خبر خوب اینکه پروژۀ ساخت موزۀ جیرفت همچنان فعال است. حدود 15 سال میشود که خیلیها چشمانتظار پایان این پروژه و بازدید از ویترینهای آن هستند. ویترینهایی که وقتی بازدید از آن شروع شود، افراد زیادی را به جنوب استان کرمان میکشاند. البته مدیرکل میراثفرهنگی استان تاکید دارد که پروژه نیاز به حمایت ملی و استانی دارد و باید ردیف اعتباری ویژه داشته باشد.
خبر بعدی اینکه مرمت همزمان شش خانۀ تاریخی در کرمان که سال 95 توسط شرکت پهنه تابان آسمان زیرمجموعۀ جهادنصر آغاز شد، همچنان متوقف است و فریدون فعالی در گفتوگو با فردایکرمان میگوید که قطعا پروژه به سرمایهگذار دیگری واگذار میشود.
او دربارۀ بنای تاریخی باغموزه هرندی در شهر کرمان و مناقشهای که با شهرداری دربارۀ آن داشتهاند و همچنین، برنامهریزی که برای ایام نوروز انجام دادهاند نیز، در پاسخ به فردایکرمان توضیحاتی میدهد.
گفتوگو با فعالی را در ادامه میخوانید.
*کار مرمت شش خانه تاریخی که جهاد نصر قبول کرده بود آن را انجام دهد به کجا رسید؟
متاسفانه جهاد نصر پیشرفتی در انجام پروژهها نداشته است. ما اقدام حقوقی کردهایم تا از طریق مراجع قضایی بتوانیم موضوع را پیگیری کنیم.
*کار همچنان در مرحلۀ اقدام قانونی است؟ خیلی زمانبر نشده؟
به هر حال، این، مشکلی است که ایجاد شده، با خود دوستان جهادنصر تاکنون چندین جلسه داشتم. حتی تمایل دارند پروژه را به سرمایهگذار دیگری واگذار کنند و ما در حال پیگیری هستیم تا سرمایهگذار دیگری بیاید و واگذار شود.
*پس با این شرایطی که وجود دارد، جهادنصر قطعا از پروژه کنار گذاشته میشود.
بله. جهادنصر قطعا از پروژه خارج میشود.
*از ساخت موزه جیرفت حمایت خوبی داشتید و اعتباراتی را اختصاص دادید. پروژه همچنان فعال است؟
پروژه از سال 86 متوقف بود، الان فعال است. نقشهها اصلاح و فازبندی شد. پیمانکار خوبی در این پروژه دارد کار میکند. منتظریم اعتباری که از محل اعتبارات سفر مصوب شده، ابلاغ شود. سعی میکنیم کارگاه را تعطیل نکنیم و با اعتباراتی که در سال 1401 برای این پروژه در نظر گرفتیم، کار را پیش ببریم. امید داریم با ابلاغ بهموقع اعتبارات کار ساخت موزه استمرار پیدا کند.
*در برنامۀ زمانبندی جدید قرار است چه زمانی پروژه به پایان برسد؟
پروژۀ بسیار بزرگی است. برای فاز اول 130 میلیارد تومان اعتبار پیشبینی شده است. 60 میلیارد تومان از محل اعتبارات سفر در نظر گرفته شده و امیدواریم هرچه زودتر این اعتبار برسد. پیشبینی ما این بود که کار در یک بازۀ زمانی سه ساله انجام شود. این موزه بهعنوان موزه منطقهای جنوبشرق قرار است به منطقه خدمات بدهد و فقط استان کرمان مطرح نیست. پروژه باید حتما در اولویتها قرار بگیرد و هم حمایت استانی و هم ملی داشته باشد و امیدوارم از طریق حمایت و تلاشهای نماینده محترم مجلس، بتوانیم ردیف اعتباری ویژه برای این پروژه تعیین کنیم. در اعتبارات سفر ریاستجمهوری ما این پروژه را به طور ویژه دیدیم.
*آقای مهندس، ما انتظار داریم وعدهای که در ابتدای مسئولیتتان در کرمان دربارۀ باغموزه هرندی دادید را به سرانجام برسانید.
تاکنون در باغموزه هرندی اقدامات خوبی انجام شده است. گنجینۀ موزه در این دو، سه سال اخیر، به یک گنجینۀ امن و مطمئن تبدیل شد. سبکسازی سقف این باغموزه، سالهای سال انجام نشده بود که الان صورت گرفته است. هم ساختمان اداری و هم ساختمان موزه به وضعیت مناسبتری رسیده است. الان در حال کار در زمینۀ روشنایی مجموعه هستیم که تا نوروز آماده میشود. برنامۀ ما این است که بخشی از این باغموزه در جنوب مجموعه، شامل گاوگرد و یک بنا و زمینی به مساحت حدود 500 مترمربع، به همراه ساختمان قرچهداغی را به بخش خصوصی واگذار کنیم و به دنبال این هستیم که از گروههای مالی قوی استفاده کنیم تا بیایند و کار را انجام دهند. در محوطهای که حوض آب در آن قرار دارد، چند کارگاه وجود دارد که میتواند به عنوان فروشگاه صنایعدستی خدمات بدهد. تاکنون، آنچه که در حوزۀ وظایف دولت بوده را در باغموزه انجام دادیم از جمله سبکسازی سقف وکار بر روی جدارهها که این اقدامات، حدود شش، هفت میلیارد تومان هزینه داشته است. محدودۀ جنوبی باغ اگر به بخش خصوصی واگذار شود، اتفاقات خوبی در آن رقم میخورد البته تاکید میکنم که موزه قابل واگذاری نیست. ما موضوعی را هم با شهرداری داشتیم که به نظرم خلط مبحث شده است. حرف ما بهعنوان میراثفرهنگی این است که آمادگی داریم شهرداری مشارکت و همکاری کند تا فضای سبز باغموزه و مسیرهای آب را ساماندهی و نگهداری کنیم. موضوع واگذاری به شهرداری مطرح نبوده است. اما اگر به ساماندهی کمک کنند، باغموزه سه در دارد، هر سه را باز کنیم تا شهروندان بهعنوان یک پارم محلهای از آن استفاده کنند. در این صورت، تنها برای ورود به موزه باید بلیت ارائه کنند و استفاده از محوطۀ بیرونی نیاز به بلیت ندارد. ما دست همه را به گرمی میفشاریم تا دربارۀ این مجموعه کمک کنند. اعتبارات میراثفرهنگی بسیار محدود است و توان آن را ندارد که همۀ کارها را خودش بهتنهایی انجام دهد. نیاز است شهرداری و شورای شهر و سایر دستگاهها به کمک بیایند. ما میخواهیم مردم بتوانند زمانهای بیشتری از اماکن میراثی بهرهمند شوند. اگر روشنایی باغ شازده تکمیل شود، ساعت بازدید را از 9 شب به 11 شب افزایش میدهیم. وقتی روشنایی باغموزه هرندی تکمیل شد، میتواند خدمت بیشتری به شهر بدهد.
*شورا و شهرداری چند بار از میراثفرهنگی انتقاد کردهاند که در خصوص باغموزه هرندی همکاری نمیکنید.
در زمان شهرداری آقای عالمزاده گفتیم این آمادگی را داریم تا شهرداری برای ساماندهی فضای سبز باغموزه مشارکت کند. اصلا موضوع واگذاری مطرح نبوده است. ما نمیتوانیم مالکیت این ملک را واگذار کنیم. این باغموزه جزو نفایس ملی ماست و باید حفظ شود و قابل واگذاری نیست ولی از مشارکت شهرداری در زمینۀ ساماندهی فضای سبز و نورپردازی مجموعه استقبال میکنیم تا هر سه درِ این باغموزه به روی مردم باز شود.
*پس مشارکت شهرداری را میخواهید نه اینکه باغموزه را به شهرداری واگذار کنید.
این باغموزه جزو نفایس ملی است و قابل واگذاری نیست ولی به کمک شهرداری برای ساماندهی فضای سبز و نورپردازی این مجموعه نیاز داریم. این نکته را هم یادآور شوم که اخیرا با شهردار محترم جلسۀ خیلی خوبی داشتیم. کمیته کاری با حضور معاونان شهردار و معاونان بنده تشکیل شده تا پروژههای مشترکی را برای سال 1402 تعریف کنیم. فکر میکنم با این اتفاق، بسیاری از فضاهای شهری در بافت تاریخی شرایط بهتری خواهد داشت.
*آقای فعالی، با توجه به اینکه در آستانۀ سال جدید هستیم، برای گردشگری نوروزی کرمان چه برنامهای دارید؟
تاکنون، دو جلسۀ ستاد تسهیلات سفر تشکیل شده، ابلاغ اعضای کمیتههای دهگاه توسط استاندار محترم صادر شده، برای فرمانداران نیز ابلاغها صادر شده، ستادهای شهرستانی هم فعال خواهند بود. با توجه به شرایط امسال، از چهارم فروردین، ماه رمضان را خواهیم داشت، بنابراین، برنامهریزی باید به گونهای باشد که هم شرایط برای استقبال از این ماه مبارک و رعایت شئونات اخلاقی و اسلامی مناسب باشد و هم خدمات به گردشگران و زائران بدهیم. هتلها آمادۀ پذیرش مسافران و گردشگران نوروزی هستند. امسال، با توجه به اضافه شدن هتل کاروانیکا (هتل کاروانسرای وکیل) و هتل هیوا، ظرفیت هتلها نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. اقامتگاههای بومگردی هم در استان فعالند. در مجموع، باید بگویم امسال آمادگی استان کرمان در زمینۀ زیرساختها، برای پذیرش مسافران نوروزی نسبت به سال قبل قطعا بهتر خواهد بود. نورپردازی ارگ بم تمام شده و نورپردازی باغ شازده هم تا نوروز تمام میشود. در زمینۀ تاسیسات و زیرساختهای گردشگری امکانات بیشتری را برای امسال داریم. به عنوان مثال، مجموعۀ گلگهر در سیرجان امکان بسیار خوبی برای پذیرش مسافر دارد، خانۀ صدرزاده هم در سیرجان پذیرش مسافر خواهد داشت. اقدامات بسیار خوبی انجام شده و شرایط برای بازدید مسافر نسبت به سالهای قبل مهیاتر است.
*به سیرجان اشاره کردید. یعنی امسال مقاصد جدیدی برای گردشگران نوروزی در نظر گرفته شده است؟
بله. ما معتقدیم باید تلاش کنیم تنوع جاذبهها هر سال نسبت به سال قبل بیشتر شود. امسال در کرمان مجموعۀ کاروانسرای وکیل جاذبۀ جدیدی است و موزه ابراهیمخان هم در کنار سایر موزهها به گردشگران خدمات میدهد. در سیرجان هم اشاره کردم که پارک «گهرپارک» که از پارکهای بسیار بسیار زیبا و نمونه در کشور است، امسال آمادۀ ارائۀ خدمات است. در کنار این اقدامات، محیط را هم توانمند کردیم. شرایط باغ شازده برای بازدید مهیاتر خواهد بود، در ارگ تاریخی بم هم کارگاههای مرمتی خیلی فعال است و گردشگران نوروزی میتوانند شرایط جدیدی را تجربه کنند.
*محوطۀ بیرون باغ شازده که هر سال به دلیل وضعیتی که دارد مورد انتقاد بوده است هم برای نوروز ساماندهی میشود؟
فاز بعدی عملیات در باغ شازده، محوطۀ بیرونی است که شاید به ایام نوروز امسال نرسد اما برنامه و طرح برای آن تهیه شده است، هم محوطهسازی و هم اینکه برای پارکینگ برج نور تعبیه شود را در دستور کار داریم. اعتبار برای آن پیشبینی شده است و منتظریم تامین شود اما ممکن است به نوروز امسال نرسد.
*با توجه به اینکه ایام نوروز فرصت مناسبی برای کویرگردی است، لوت را هم برای پذیرایی گردشگران و بازدیدکنندگان مهیا کردهاید؟
در تعطیلات اخیر در بهمنماه حدود پنج هزار نفر وارد مناطق کویری شدند که همکاران ما در پایگاه لوت کار برنامهریزی و ساماندهی را برعهده داشتند. کمپ اقامتی ماهان هم ساماندهی شده و شرایط بهتری پیدا کرده و تا نوروز آمادۀ ارائۀ خدمات خواهد بود.
*هنرمندان صنایعدستی را هم در جریان برنامههای نوروزی میبینید؟
بله، حتما. بازارچههای صنایعدستی را در شهرهای مختلف استان ایجاد میکنیم و تلاش میکنیم در شمال و جنوب و شرق و غرب، در هر شهرستانی و بیشتر در محل جاذبهها حتما بازارچه داشته باشیم. در ارگ بم و باغ شازده و سیرجان و بسیاری مناطق دیگر به ویژه شهرهای ملی صنایعدستی تلاش میکنیم تا این بازارچهها برپا شود.
*با توجه به تقارن ماه رمضان و تعطیلات نوروزی، آمار گردشگران امسال نسبت به سال گذشته کمتر خواهد بود؟
به هر حال، ما باید آمادگی کامل را برای ایام نوروز داشته باشیم. شاید برنامۀ سفر طوری شود که زودتر بیایند. بنابراین، از 25 اسفندماه آماده هستیم و تا پایان سیزدهم فروردین، خدمات میدهیم؛ ضمن اینکه شئونات اسلامی را هم حتما رعایت خواهیم کرد.
*گردشگران خارجی هم که فعلا نمیآیند. درست میگویم؟
اگر توری برگزار شود قطعا خواهند آمد.
*از تورهای رزروی گردشگران خارجی در استان آماری دارید؟
فعلا آمار رزروها را ندارم.
*پیشبینی میکنید که خارجیها برگردند؟
با توجه به برنامهریزی که در حال انجام است، قطعا برمیگردند. ضمن اینکه همین الان هم در استان گردشگران خارجی را داریم.
نظر خود را بنویسید